ბათუმის გარეუბნებში, ძველი კორპუსების ეზოებში მოულოდნელად შეიძლება აღმოაჩინო არცთუ მცირე ზომის, ხასხასა მწვანე, მცენარეებით დაბურული სივრცეები. მათი უმეტესობა ხელუხლებელ, ბუნებრივად გაზრდილ ბაღს ჰგავს. ამ სკვერებს კიდევ ერთი ხიბლი აქვთ – ხშირად მათი არც ერთი ნაწილი ჩაბეტონებული არ არის.
გულდასაწყვეტი ისაა, რომ უმეტესობა მოუვლელი და დანაგვიანებულია. ზოგან ყვავილები ბალახში „იხრჩობა.“
სკვერი ბათუმში, ლერმონტოვის ქუჩა
ბათუმი, ლერმონტოვის ქუჩა
„როგორ არ ვუვლით? – რაც შეგვიძლია ვუვლით. გახედეთ აბა იქით, ის ნაძვი ჩემი დარგულია, ის პალმაც. ეს ბუჩქიც მალე აყვავდება, რაც შეგვიძლია, ვუვლით“ – გვეუბნება ლერმონტოვის #117-ში, ერთ-ერთ კორპუსში მცხოვრები.
ამ ეზოდან რომ გამოხვალთ, ორბელიანის ქუჩის გადაკვეთამდე, ქუჩის ორივე მხარეს კარგად გამწვანებული შიდა ეზოებია.
„ამ ბალახის გაკრეჭას სპეციალური ტექნიკა სჭირდება, ამიტომ მერია უნდა დაგვეხმაროს მის მოვლაში, მხოლოდ ჩვენ ვერ მოვუვლით. ყვავილებს ვრგავთ, ნარგავებს ვუვლით, მაგრამ ბალახისგან გაწმენდა დიდ დროს მოითხოვს, ტექნიკაა საჭირო. ზაფხულში მწერები ჩნდებიან, ბავშვები დადიან და გვეშინია,“ – ამბობს ლერმონტოვის ქუჩაზე მცხოვრები ნანა ბერიძე.
„მერია მოდის როცა საჭიროა, აკეთებს იმას – რაც საჭიროა. ალაგებს. ვერ ვიტყვი, რომ არ ალაგებენ, მაგრამ თვითონ ჩვენ ვანაგვიანებთ. არ არის იმის შეგნება, რომ არ დაანაგვიანონ, არ გააფუჭონ. მინახავს, როცა ადგილობრივებიც უვლიან, რგავენ. მართლა არ არის ასეთი ეზო ბათუმში, მაგრამ თვითონ ადამიანები არ უვლიან, აფუჭებენ“ – ამბობს გოდერძი ჭინკაძე, ლერმონტოვის ქუჩის #125-ში მცხოვრები.
გოდერძი ჭინკაძე
ბათუმის მერიის მუნიციპალური სერვისების სააგენტოს განმარტებით, თუ ამხანაგობას სკვერის მოვლისთვის დახმარება სჭირდება ან სხვა საჭიროება აქვს, კორპუსის ამხანაგობის თავმჯდომარემ უნდა მიმართოს ადმინისტრაციულ ერთეულს განცხადებით იმის თაობაზე, თუ რა სჭირდება.
მსგავსი სკვერები ბევრგან ქაოსურად არის გამწვანებული, ზოგან რა დაურგავთ, ზოგან – რა. სწორედ ამით განსხვავდება ეს სკვერები სხვა გამწვანებული სივრცეებისგან, რომლებსაც წინასწარ მომზადებული კონცეფციის მიხედვით, ტენდერის გავლით აწყობენ. ეს, ერთი მხრივ, ამ ადგილების ხიბლიც არის, რადგან ასეთი სკვერები განსხვავებული და ბევრად უფრო ინტენსიურად გამწვანებულია.
პრობლემა ის არის, რომ ბევრ მათგანში ბალახი იმდენად გაზრდილა, რომ იქ გავლას ვერ შეძლებთ.
სკვერი კორპუსის წინ
ზოგიერთ ასეთ სკვერს, როგორც ჩანს, აქ მცხოვრებლები საერთოდ არ უვლიან – საყოფაცხოვრებო ნარჩენები პირდაპირ გამწვანებულ ზოლშია დაყრილი, ზოგან კი სკვერი სამშენებლო მასალების ნარჩენების დასაყრელადაც გამოუყენებიათ.
ბათუმის მერიაში ვერ დაგვიზუსტეს, ვის ეკუთვნის ეს გამწვანებული სივრცეები – ამხანაგობების საკუთრებაა, თუ მუნიციპალიტეტის.
საჯარო რეესტრის მონაცემების მიხედვით ამ სკვერების უმეტესობა დაურეგისტრირებელი ფართობებია, თუმცა წააწყდებით ისეთ შემთხვევებსაც, როცა ასეთ მწვანე სივრცეებში გარკვეული, მცირე ზომის ფართობის დარეგისტრირება კერძო პირებს მოუხერხებიათ. არის ისეთი ადგილები, სადაც მწვანე სივრცეებში შენობები აუშენებიათ და ისეთიც – სადაც პირველ სართულზე მცხოვრებლებს ბეტონის ღია აივნები მოუწყვიათ.
მოსახლეობის გულგრილობას გამწვანებული სივრცეების მოვლა-პატრონობის თვალსაზრისით საგანგაშოდ მიიჩნევს ბათუმელი სამოქალაქო აქტივისტი აზა გაბუნია. ის ერთ-ერთია მათ შორის, ვინც პროექტის ფარგლებში – „ბათუმის მწვანე კოეფიციენტი“ – გამწვანებული ტერიტორიები ფეხით შემოიარა და აღრიცხა.
„საბედნიეროდ, ბათუმში ჯერ კიდევ შემორჩა ისეთი ეზოები, სადაც არის კარგი გამწვანება, ფანჩატურები, მოწყობილია მოედნები. ფაქტობრივად, საკუთარი პატარა სკვერები აქვთ ეზოებს, ოღონდ სულ რამდენიმე ეზოა ასეთი დარჩენილი ქალაქში.
სამწუხაროა, როცა ხედავ, რომ მსგავსი ტიპის უბანში მოსახლეობა არ უფრთხილდება გარემოს. ხშირად ასეთ სივრცეებში ნაგავი ყრია. ერთი მხრივ, მნიშვნელოვანია ამაზე ზრუნავდეს ქალაქის მერია, მაგრამ, მეორე მხრივ, უნდა გავიაზროთ ჩვენი წილი პასუხისმგებლობა იმ გარემოს მიმართ, რომელშიც ვცხოვრობთ. არ შეიძლება, ის ნაგავსაყრელად აქციო.
როცა ამას გამოხატავ, ყოველთვის არის აგრესიული პასუხი, რა თქვენი საქმეაო. ასე თუ გაგრძელდა, მარტივად შეიძლება თქვას ქალაქის მთავრობამ, არ გინდოდათ, არ უვლიდითო და საბოლოოდ შეიძლება გაჩნდეს შემდეგ ამ ეზოებში ბეტონის შენობები, შეიძლება დავკარგოთ ეს სივრცეები“.
მართლაც არაფერი იცავს მწვანე სივრცეს ბეტონის კედლად გადაქცევისგან, მით უმეტეს მაშინ, როცა მას სკვერის ან პარკის სტატუსი არ აქვს. ბათუმში ახსოვთ ისეთი შემთხვევებიც, როცა გამწვანებული სივრცეები მთლიანად მოექცა ბეტონქვეშ. სწორედ ამ პრაქტიკის გათვალისწინებით საინიციატივო ჯგუფმა მოამზადა ონლაინპეტიცია – „მწვანე უბნები ბათუმს“. ეს პეტიცია ბათუმის საკრებულოში 2021 წლის ივნისში დარეგისტრირდა – მოქალაქეებმა, არასამთავრობო ორგანიზაციებთან ერთად, ქალაქის რეკრეაციული სივრცეების სახელდება და სტატუსის მინიჭება ოფიციალურად მოითხოვეს.
პეტიციის მომზადების დროს ბათუმში სტატუსის მქონე მხოლოდ 18 სივრცე იყო, პეტიციის ავტორებმა კი წარადგინეს 30 მისამართი ქალაქის მასშტაბით, სადაც მწვანე სივრცეებისთვის სტატუსის მინიჭებას ითხოვდნენ.
ამ პროცესის დასაწყებად ვერც წინა წინა და ვერც მოქმედმა საკრებულომ ვერ მოიცალა. ერთადერთი მწვანე სივრცე, რომლის სტატუსის მინიჭებაზეც გასულ წელს საკრებულომ იმსჯელა, ზურაბ გორგილაძისა და დემეტრე თავდადებულის ქუჩების კვეთაში არსებული ტერიტორიაა. საკრებულოს გადაწყვეტილებით, ამ სკვერს ზაქარია ფალიაშვილის სახელი უწოდეს. ეს ადგილი პეტიციის მისამართების ჩამონათვალშიც იყო.
ბათუმი, ლერმონტოვის ქუჩა – ფოტო გადაღებულია 9 მაისს
ბათუმის საკრებულოს ინფორმაციით, სკვერებთან დაკავშირებული პეტიციის საკითხზე, ორშაბათს, 15 მაისს, ბათუმის ტერიტორიულ ორგანოებში მერის წარმომადგენლებს შეხვდებიან
სკვერი კორპუსთან
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით, დაბინძურებული ჰაერით მსოფლიოში ყოველწლიურად 1,3 მილიონი ადამიანი კვდება. დამაბინძურებელი წყაროების რისკების შესამცირებლად სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია მწვანე ურბანული სივრცეები
