მთავარი,სიახლეები,ჯანმრთელობა

როგორ დავეხმაროთ ბავშვის იმუნიტეტის გაძლიერებას – ინტერვიუ პედიატრთან

07.02.2023 • 1976
როგორ დავეხმაროთ ბავშვის იმუნიტეტის გაძლიერებას – ინტერვიუ პედიატრთან

მცირეწლოვანი ბავშვები ხშირად ხდებიან ავად, თუმცა ამაში საგანგაშო არაფერია, რადგან როგორც ბათუმის საზღვაო ჰოსპიტლის პედიატრი და ოჯახის ექიმი, ციცი ჟორჟოლიანი ამბობს, ამის მიზეზი ბავშვების ჯერ კიდევ უმწიფარი იმუნური სისტემაა

  • ქალბატონო ციცი, რა მიიჩნევა ხშირ ავადობად ბავშვებში და რა არის ამის მიზეზი?

პირველ რიგში, უმთავრესია ვიცოდეთ, რომ ხშირი ავადობა ბავშვებში განპირობებულია ზოგადად იმით, რომ ბავშვებს აქვთ ჩამოუყალიბებელი იმუნური სისტემა. თუმცა ასაკის მატებასთან ერთად, გარკვეული ინფექციების გადატანის შემდეგ, მათი ეს იმუნური სისტემა მწიფდება, რის შემდეგაც უფრო ნაკლებად ავადდებიან ისინი ამა თუ იმ ინფექციებით. 

ჩვილებთან იმუნიტეტი სულ სხვა პრინციპით მუშაობს, ერთი წლის მერე (მაგალითად, 5-6 წლამდე) უკვე შედარებით მაღალია იმუნიტეტი, მაგრამ მაინც ჩამოუყალიბებელი.

ამიტომ ის, რომ ბავშვი სხვადასხვა ინფექციით ავადდება ხშირად (4-7-ჯერ), განსაკუთრებით ზამთრის პერიოდში და სეზონურად, არ ნიშნავს, რომ ის ხშირად მოავადეა. ბავშვისთვის ეს არის ფიზიოლოგიური პროცესი – მანამ, სანამ რაიმე ინფექციას გადაიტანს და ამ ინფექციის მიმართ ჩამოუყალიბდება იმუნიტეტი.

  • როგორ ყალიბდება ერთ წლამდე ბავშვის იმუნიტეტი?

ზოგადად, ჩვილ ბავშვს იმუნიტეტი არ აქვს, ამიტომ ის იმუნური აგენტები, რომლებიც იმუნურ პასუხს განსაზღვრავენ, ბავშვს გადაეცემა დედისგან, კერძოდ, დედის რძიდან ანტისხეულების სახით. სწორედ ამიტომ არის ძალიან მნიშვნელოვანი ჩვილის ძუძუთი კვება. ერთ წლამდე ასაკის ბავშვებში  ეს იმუნიტეტი თანდათან ყალიბდება, შემდეგ უკვე იწყება პროფილაქტიკური აცრები, რომლებიც ხელს უწყობენ იმუნიტეტის ჩამოყალიბებას დაავადებების მიმართ.

ერთი წლის შემდეგ ბავშვს გადააქვს ზედა სასუნთქი გზების ვირუსული ინფექციები, რომელთა მიმართაც უყალიბდება გარკვეული სახის იმუნიტეტი. ამიტომ არის, რომ ჩვილი უფრო ადვილად იტანს ამა თუ იმ ინფექციას, ვიდრე ერთი წლის შემდგომ ბავშვი.

  •  რა კავშირია ორსულობისას გადატანილ დაავადებებსა და ბავშვის იმუნურ სისტემას შორის?

აქ მნიშვნელოვანია განვსაზღვროთ, ორსულობის რომელ ტრიმესტრში გადაიტანა დედამ ესა თუ ის ინფექცია. თუ კი ინფექცია [დედამ] გადაიტანა ორსულობის პირველ ტრიმესტრში, ამას შეუძლია გამოიწვიოს სიცოცხლესთან შეუთავსებელი დარღვევები, ორგანოთა სისტემების განვითარების მანკები, შესაძლოა განვითარდეს თვითნებური აბორტი.

მეორე და (განსაკუთრებით) მესამე ტრიმესტრში გადატანილი ინფექციები ნაყოფზე ვეღარ ახდენენ გავლენას, დედის ორგანიზმში გამომუშავდება ანტისხეულები, რომლებიც გაივლიან პლაცენტის ბარიერს და ნაყოფს გადაეცემა. შესაბამისად, ამა თუ იმ ინფექციის მიმართ ნაყოფს გარკვეული, დედიდან გადაცემული იმუნიტეტი აქვს ანტისხეულების სახით.

  • რამდენად შეესაბამება რეალობას, რომ ბავშვის გაჩენა ფიზიოლოგიური მშობიარობით დადებითად აისახება მის იმუნურ სისტემაზე?

რაც შეეხება ფიზიოლოგიურ მშობიარობას, მუცლადყოფნის დროს, საშვილოსნოში სულ სხვა წნევაა, გარეთ კი – სხვა. სამშობიარო გზების გავლის შედეგად ახალშობილის წნევა თანდათანობითი ეგუება გარემოს წნევას. მაგრამ ის შეხედულება, რომ ფიზიოლოგიური მშობიარობა იმუნიტეტს განსაზღვრავს – მცდარია, ჩვილი იბადება დაბალი იმუნიტეტით და ერთადერთი გზა, რითაც ძლიერდება მისი იმუნიტეტი, ძუძუთი კვებაა, რა დროსაც ჩვილს გადაეცემა მზა ანტისხეულები.

აქვე უნდა აღვნიშნოთ, რომ ყველა ქალი ვერ იმშობიარებს ფიზიოლოგიურად, რადგან გარკვეული დაავადებების დროს, რომელიც აქვს დედას, მშობიარობა აკრძალულია. სწორედ ამიტომ არის საკეისრო კვეთა მიღებული და ინიშნება სამედიცინო ჩვენებით, რადგანაც ფიზიოლოგიური მშობიარობა კატეგორიულად იკრძალება ზოგიერთ დედასთან. 

  • რამდენად უსაფრთხო და ეფექტურია მშობლების მიერ თვითნებურად დანიშნული ესა თუ ის ვიტამინები ბავშვის იმუნიტეტისთვის?

თქვენ ალბათ მხედველობაში გაქვთ C ვიტამინი, რომელიც ასე პოპულარულია დედებში. მტკიცებულება იმის შესახებ, რომ იმუნიტეტს რომელიმე ცალკეული  ვიტამინი აძლიერებს, არ არის, თუმცა მტკიცებულებები არსებობს იმის შესახებ, რომ ზოგიერთი მიკროელემენტი და ვიტამინი, ოღონდ კომპლექტში და არა ცალ-ცალკე, გავლენას ახდენს იმუნურ სისტემაზე. 

ეს მიკროელემენტები და ვიტამინებია: თუთია, რკინა, ფოლის მჟავა, A ვიტამინი, B ჯგუფის ვიტამინი,  D ვიტამინი, E ვიტამინი, მაგრამ უნდა იყოს მიღებული საკვებიდან და არა ცალკეული ვიტამინების სახით.

პოლივიტამინების მიცემა ისე, რომ მოდი, ამას მივცემ და გაგვიძლიერებს იმუნიტეტს – არ არის სწორი. ეს უნდა ხდებოდეს მუდმივად, ჯანსაღი საკვების მიცემის სახით.

იმუნიტეტის გასაძლიერებლად კვება უნდა იყოს დაბალანსებული ვიტამინებით, მიკროელემენტებით, პროტეინებით, ნაცვლად ცალკეული ვიტამინებისა და ცალკეული მიკროელემენტის მიწოდებისა.

  • რა ასაკში  უყალიბდება ბავშვს იმუნიტეტი?

იმუნიტეტი ყალიბდება 6-7 წლის შემდეგ და უკვე 60-65 წლის ასაკამდე ადამიანს მყარი იმუნიტეტი აქვს. თუმცა 60-65 წლის შემდეგ იმუნური სისტემა თანდათან იწყებს დაქვეითებას. ამიტომაც არის, რომ როგორც ბავშვთა ასაკში, ხანდაზმულ ასაკშიც ხშირია სხვადასხვა სახის ინფექცია. ხშირად იმუნიტეტი დაქვეითებული აქვთ იმ ადამიანებს, რომლებიც გარკვეული სამედიცინო ჩვენების გამო იღებენ იმუნოსუპრესიულ მედიკამენტებს.

  • იმუნიტეტის გათვალისწინებით, რამდენად მისაღებია, როცა ჩვილს უფროსები კოცნიან სახეზე, ხელებზე?

არანაირად გამართლებული არ არის, რადგან, როგორც აღვნიშნე, ჩვილებს აქვთ ყველაზე უმწიფარი იმუნური სისტემა. 

ჩვენს ორგანიზმს აქვს რამდენიმე ბარიერი. ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ბარიერი არის კანი, შემდეგ – ლორწოვანი გარსები. ჩვილს არც კანის ბარიერული სისტემა აქვს ჩამოყალიბებული და არც ლორწოვანი გარსი. ამიტომ აუცილებელია უფროსებმა მინიმუმამდე დავიყვანოთ ჩვილებში კანით კანთან კონტაქტი; და ყველაზე ცუდი, რასაც ვერ ვიცავთ უფროსები, ეს არის ჩვილის ჩაკოცნა, რაც არაფრით არ შეიძლება.

პედიატრები ყველას ვაფრთხილებთ – მინიმალური კონტაქტი ჩვილთან; ვიცით, რომ ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს დედისა და ახალშობილის კანით კანთან კონტაქტს, ამიტომ ერთადერთი ადამიანი, ვინც ყველაზე ხშირად უნდა იყოს ჩვილთან და შეუძლია მაქსიმალურად გაზარდოს მასთან კონტაქტი, არის დედა, რადგან დედისა და ბავშვის იმუნური სისტემა ერთმანეთთან არის გადაჯაჭვული – ეს იწყება მუცლად ყოფნის პერიოდში და გრძელდება ძუძუთი კვების მთლიანი პერიოდის განმავლობაში. ამიტომ არა თუ კოცნა და ახლო კონტაქტი, იმ ოთახში, სადაც ჩვილია, უცხო პირის შესვლაც არასასურველია.

  • ვირუსებთან და ინფექციებთან ბრძოლაში ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ჰიგიენის წესების დაცვა, დიდებთან და განსაკუთრებით ბავშვებთან.
  • უნდა მივაჩვიოთ ბავშვები ხელების ხშირ დაბანას.
  • იმ ოთახში, სადაც ბავშვებს უწევთ ყოფნა, თუნდაც პერიოდულად, უნდა შეიზღუდოს თამბაქოს მოწევა.
  • ძალიან მნიშვნელოვანია ხშირად გავანიავოთ ბავშვების თავშეყრის ადგილები, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ეს ბაღებსა და სკოლებში, სადაც ბავშვები მთელი დღე არიან ერთად. უნდა განიავდეს ეს ოთახები ხშირად და დღის ბოლოს სველი წესით დალაგდეს.
  • ზამთრის პერიოდისთვის დამახასიათებელი ყველაზე მძიმედ მიმდინარე ვირუსული ინფექცია არის გრიპი, ამიტომ არის მნიშვნელოვანი, რომ (ოქტომბრის ბოლოს და ნოემბრის დასაწყისში) ყველამ, მათ შორის ბავშვებმა 6 თვის ასაკიდან, გავიკეთოთ გრიპის ვაქცინაცია.
  • ცხადია, ძალიან მნიშვნელოვანია ასაკობრივი პროფილაქტიკური აცრები, რომლებიც ტარდება იმ სერიოზული ინფექციური დაავადებების წინააღმდეგ, რომლებიც ბავშვებში და შემდეგ მოზრდილებშიც საკმაოდ დიდ გართულებებს იწვევს. ეს არის დიფთერია, ტეტანუსი, მყივანა ხველა, წითელა, წითურა, ყბაყურა და პოლიომიელიტი. ზოგიერთი დაავადება სიცოცხლესთან შეუთავსებელია, როგორიცაა ტეტანუსი, დიფთერია. პოლიომიელიტი იწვევს უნარების მნიშვნელოვან შეზღუდვას ბავშვებში; წითელა, წითურა და ყბაყურას შემდეგ შესაძლოა საკმაოდ სერიოზული გართულებები განვითარდეს.
  • აუცილებელია ვაქცინაცია და არა უშავს თუ კი თავის დროზე, რაიმე დაავადების გამო, ვერ მოვახდინეთ ბავშვის ვაქცინაცია მის ასაკობრივ ჯგუფში; არა უშავს თუ დაგვიანდა, მთავარია გავუკეთოთ – თუნდაც არა ასაკობრივ ჯგუფში.

გადაბეჭდვის წესი


ასევე: