კიბო მსოფლიოში სიკვდილის მეორე წამყვანი მიზეზია. მის გამომწვევ მიზეზებზე საუბრისას პირველ რიგში თამბაქოს, აზბესტისა და ულტრაიისფერი გამოსხივების ზეგავლენა სახელდება, შემდეგ მოდის ქრონიკული ინფექციების წვლილი, თუმცა უკვე წლებია სულ უფრო და უფრო იზრდება კიბოს გამომწვევ მიზეზებში ცხოვრების წესთან დაკავშირებული ფაქტორების, კერძოდ დიეტის, ფიზიკური აქტივობისა და ალკოჰოლის მოხმარების როლის აღიარება.
კიბოს კვლევის საერთაშორისო სააგენტო ერთ-ერთ ანგარიშში წერს იმის შესახებ, რომ ხორცის მოხმარებისა და კიბოს რისკზე ჩატარებული ეპიდემიოლოგიური კვლევები ადასტურებს კავშირის არსებობას მსხვილი და სწორი ნაწლავის კიბოს რისკის ზრდასთან.
ჯანმოს მიხედვით, დამუშავებული ხორცი კლასიფიცირდება, როგორც პირველი ჯგუფის კანცეროგენი (კიბოს გამომწვევი), რაც მიუთითებს დამუშავებული ხორცის გამოყენების კიბოსთან კავშირზე. წითელი ხორცი კლასიფიცირებულია როგორც ჯგუფი 2A კანცეროგენი, რაც იმას ნიშნავს, რომ ის სავარაუდოდ იწვევს კიბოს.
კიბოს კონტროლის პოლიტიკაზე მომუშავე წამყვანი ავსტრალიური ორგანიზაცია Cancer Council-ი წერს, რომ წითელ და დამუშავებულ ხორცში არის გარკვეული ქიმიკატები – როგორც დამატებული, ასევე ბუნებრივი წარმოშობის – რაც იწვევს ამ საკვების კანცეროგენობას.
„მაგალითად, როდესაც წითელ ხორცში შემავალი ქიმიკატი ჰემი იშლება ნაწლავში, წარმოიქმნება N-nitroso ქიმიკატები და აღმოჩენილია, რომ ისინი აზიანებენ ნაწლავის ფენის უჯრედებს, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ნაწლავის კიბო.
იგივე ქიმიკატები წარმოიქმნება დამუშავებული ხორცის მონელების დროსაც.
გარდა ამისა, კონსერვანტები, რომლებიც გამოიყენება დამუშავებული ხორცის კონსერვირებისთვის, წარმოქმნიან ამ N-nitroso ქიმიკატებს და შეიძლება გამოიწვიონ ნაწლავის კიბო“ – აღნიშნულია კვლევაში.
ჯანმო წერს, 10 კვლევის მონაცემების ანალიზმა დაადგინა, რომ დამუშავებული ხორცის 50 გრამის ოდენობით ყოველდღიური მიღება ზრდის მსხვილი და სწორი ნაწლავის კიბოს რისკს დაახლოებით 18%-ით. ხოლო წითელი ხორცის 100-გრამიანი ულუფის ყოველდღიური მოხმარების შემთხვევაში ვარაუდობენ, რომ კოლორექტალური კიბოს რისკი შეიძლება გაიზარდოს 17%-ით.
ჯანმოს წყაროებში გამოყენებულია დამოუკიდებელი აკადემიური კვლევითი ორგანიზაციის – „დაავადებათა გლობალური ტვირთის პროექტის“ შეფასება, რომლის მიხედვითაც მსოფლიოში ყოველწლიურად კიბოთი გარდაცვალების დაახლოებით 34 000 შემთხვევა დაკავშირებულია დამუშავებული ხორცით მდიდარ დიეტებთან.
ამ რიცხვებს ემატება დაახლოებით 1 მილიონი გარდაცვალება ყოველწლიურად თამბაქოს მოხმარებით გამოწვეული სიმსივნის გამო, 600 000 გარდაცვალება – ალკოჰოლის მოხმარების მიზეზით და 200 000-ზე მეტი შემთხვევა – ჰაერის დაბინძურებით გამოწვეული სიმსივნეების გამო.
ამერიკის კიბოს ასოციაცია ასევე ირწმუნება, რომ ჯანსაღ კვებას და ფიზიკურ აქტივობას დიდი მნიშვნელობა აქვს კიბოს რისკის შემცირებაში, კერძოდ, მათივე რეკომენდაციით ჯანსაღი კვების რეჟიმი ზღუდავს ან გამორიცხავს წითელი (ძროხის, ღორის და ცხვრის) ხორცს და ისეთ დამუშავებულ ხორცს, როგორიცაა: ბეკონი, ძეხვი და სოსისი.
