ცოტამ თუ იცის, რომ ბათუმის ქუჩების ნაწილზე ველობილიკების გარდა, უსინათლო ადამიანებისთვის განკუთვნილი ბილიკებიცაა დაგებული. ამ ბილიკებზე ხშირად შეხვდებით პარკირებულ ავტომობილებსა თუ სხვადასხვა სავაჭრო და კვების ობიექტების მეპატრონეების მიერ გამოდგმულ კონსტრუქციებს. ბილიკებით მოსარგებლე ადამიანები ამბობენ, რომ ეს ბილიკები ბევრგან დაზიანებულია, ზედმეტად ვიწროა და ხშირად ძნელად გასარჩევია ტროტუარის ძირითადი ფილებისგან. თუმცა მხოლოდ ეს როდია ამ ბილიკების ერთადერთი მინუსი. ქალაქის ზოგიერთ ადგილას უსინათლოთა ბილიკი მოულოდნელად წყდება.
მოულოდნელად გაწყვეტილი ბილიკი უსინათლოებისთვის, გორგილაძის ქუჩაზე
დროებითი კონსტრუქცია უსინათლოთა ბილიკზე, შესაბამისი გაფრთხილების გარეშე. დემეტრე თავდადებულის ქუჩა.
რამდენად კომფორტული და უსაფრთხოა ქალაქის ინფრასტრუქტურა უსინათლო ადამიანებისთვის? ამაზე 43 წლის ალექსი წეველიძე საუბრობს, რომელმაც მხედველობა წლების წინ დაკარგა:
როგორც ბათუმის მერიის კეთილმოწყობის სამსახურში ამბობენ, ბათუმში, ჯამში, 16 725 გრძივი მეტრი უსინათლოთა ბილიკია დაგებულია. 2015 წელს დაიგო 855 გრძივი მეტრი, 2016-ში დაიგო 4 538 გ.მ, 2017-ში დაიგო 4 878 გ.მ, 2018-ში – 6 454 გ.მ. 2019-ში კი ყველა დასაგეგმ თუ მიმდინარე პროექტში მკაცრად გათვალისწინებულია აღნიშნული ბილიკების დაგება.
ბილიკების ხარვეზების გათვალისწინებით, ალექსი წეველიძე ისურვებდა, რომ ასეთი პროექტების დაგეგმარებაში უფრო მაღალი კომპეტენციის პროფესიონალები იყვნენ ჩართული. ორგანიზაცია “უსინათლოთა ხმის” მონაცემებით, აჭარაში 260 უსინათლო და მცირემხედველი ადამიანი ცხოვრობს. ეს მონაცემი მათ მუნიციპალიტეტების წარმომადგენლებთან თანამშრომლობით შეაგროვეს. აჭარის ჯანდაცვის სამინისტროსა და აჭარის სოციალური მომსახურების სააგენტოში, ცალკეული მონაცემი უსინათლო და მცირემხედველი ადამიანების რაოდენობის შესახებ არ აქვთ.
გასულ წელს ბათუმის მერიამ შშმ პირების ასისტენტების გადამზადება დაიწყო. პროგრამის ფარგლებში შეირჩა რვა ასისტენტია, რომლებიც, საჭიროების შემთხვევაში, უსინათლო შშმ პირებისა და ეტლით მოსარგებლე შშმ პირებს გააცილებენ. მერიის ინფორმაციით, საწყის ეტაპზე ამ სერვისით 48 ბენეფიციარი ისარგებლებს. ერთი ასისტენტი 6 ბენეფიციარს მოემსახურება და თითოეულს კვირაში 2-ჯერ გაუწევს დახმარებას. პროგრამის ბიუჯეტი 28 ათას 800 ლარია.
როგორც უსინათლო და მცირემხედველი ადამიანების ნაწილი ამბობს, მათ საჭიროებებთან დაკავშირებული პროგრამებს მიესალმებიან. თუმცა ისურვებდნენ, თანხა იმაზე დახარჯულიყო – რომ მათ, გაცილების ნაცვლად, დამოუკიდებლად გადაადგილებაში შეწყობოდათ ხელი.
26 წლის მაკო ხალვაში მცირემხედველია. იგი სარეაბილიტაციო ცენტრ “ფანშეტში” ფიზიკური თერაპევტია. მაკო ამბობს, რომ იგი ყველაფერში დამოუკიდებელია, თუმცა ქალაქის არაადაპტირებული და მოუწესრიგებელი ინფრასტრუქტურის გამო, ხშირად აწყდება სირთულეებს ყოველდღიურ ცხოვრებაში.
“მე არ მაქვს გაჩერების უფლება, რომ ერთი წუთითაც გავჩერდე იმიტომ, რომ მერე ძალიან გამიჭირდება დავეწიო და ავუყვე რიტმს. ამიტომ სულ ვცდილობ, რომ ვიყო აქტიური. მთავარი მონდომებაა” – ამბობს ის.
მაკო ამბობს, რომ მხედველობასთან დაკავშირებული პრობლემების მქონე ახალგაზრდებისთვის, ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი სირთულე განათლება და დასაქმებაა. “რომ მიიღო განათლება, მერე მცირემხედველი ადამიანებისთვის დასაქმება დიდი პრობლემაა. დავიწყოთ იქედან, რომ უმეტესად არ არის ადაპტირებული გარემო არც გარეთ და არც ადგილზე შენობებში. გარდა ამისა ვიტყოდი რომ ისინი თავს არიდებენ სოციალურ პასუხისმგებლობას… გამონაკლისებს არ ვგულისხმობ, არის ასეთი ორგანიზაციებიც… როცა CV-ში უთითებ, რომ ხარ მცირემხედველი ან უსინათლო – კლებულობს გამომხმაურებელთა რაოდენობა… იყო ისეთი შემთხვევებიც” – ამბობს ის.
