ხულოში, კურორტ ბეშუმისა და მიმდებარე ტერიტორიების გენერალური გეგმის კონცეფციის საჯარო განხილვამდე აჭარის ფინანსთა და ეკონომიკის სამინისტრო სტრატეგიული გარემოსდაცვითი შეფასების [სგშ] დოკუმენტის მომზადებაზე მუშაობს.
სამინისტრომ სკოპინგის განცხადებით გარემოს ეროვნულ სააგენტოს 2023 წლის მარტში მიმართა. სააგენტომ უკვე მოამზადა სკოპინგის დასკვნა, რომლის მიხედვითაც, სგშ-ს მომზადებისთვის სამინისტროს არაერთი საკითხი ექნება შესასწავლი და დასაზუსტებელი.
„აჭარის ფინანსთა და ეკონომიკის სამინისტროს მიერ, კონცეფციის სგშ-ის ანგარიში სავალდებულოა მომზადდეს სკოპინგის დასკვნით გათვალისწინებული კვლევების, მოსაპოვებელი და შესასწავლი ინფორმაციის შესაბამისად“ – აღნიშნულია სააგენტოს დასკვნაში.
კონცეფციაში აღნიშნულია, რომ „გოდერძის უღელტეხილი და მისი შემოგარენი არაერთ კულტურულ ძეგლს აერთიანებს. დამახასიათებელი ტრადიციული აჭარული სახლების ნაწილი მიტოვებულია, თუმცა შესაძლებელია ამგვარი ძველი ტრადიციული სახლების აღდგენა და მათი ტურისტული მიზნებისათვის გამოყენება“.
ის არეალი, რიმლის განვითარებაც აღნიშნული კონცეფციის მიხედვით უნდა დაიგეგმოს, მოიცავს ბუნების ძეგლის – გოდერძის ნამარხი ტყის ტერიტორიის გარკვეულ მონაკვეთსაც.
ამასთან, დასკვნაში აღნიშნულია ასევე, რომ კონცეფციის მიხედვით, „ბუნების ძეგლების კატეგორიაში გამოირჩევა გოდერძის უღელტეხილის სიახლოვეს არსებული, კავკასიაში ერთადერთი „გოდერძის ნამარხი ტყე“, რომელსაც მინიჭებული აქვს „ბუნების ძეგლის“ ოფიციალური სტატუსი. ამის მიუხედავად, ძეგლის ტერიტორიაზე გამოყოფილი იყო ტყეკაფები და გატარებულია სატყეოს გზები. შედეგად, გაჩნდა მეწყრები და მცირე ზომის მეწყრული საფეხურები.“
სააგენტოში კი მიიჩნევენ, რომ ამ ნაწილში „საჭიროა მითითებული იყოს, რომ გოდერძის ნამარხ ტყეს 2013 წლიდან მინიჭებული აქვს ბუნების ძეგლის სტატუსი და გათვალისწინებული უნდა იყოს, რომ ბუნების ძეგლის სტატუსის მინიჭების შემდგომ ტერიტორიაზე არ განხორციელებულა ტყეკაფების გამოყოფა და სატყეო გზების გაყვანა.“
ბეშუმის განვითარების კონცეფციაში ასევე აღნიშნულია, რომ „ბორჯომ-ხარაგაულის დაცული ტერიტორიების, ქცია-ტაბაწყურის აღკვეთილისა და გოდერძის ნამარხი ტყის ბუნების ძეგლის მენეჯმენტის გეგმაში“ – მწირია ინფორმაცია ბუნების ძეგლის შესახებ და მითითებულია გოდერძის ნამარხი ტყის ბუნების ძეგლისათვის მენეჯმენტის გეგმის მომზადების საჭიროება.
სააგენტოს დასკვნაში კი აღნიშნულია, რომ „დაცული ტერიტორიების მენეჯმენტის გეგმა მოიცავს ადმინისტრაციას მართვას დაქვემდებარებულ ტერიტორიებს. შესაბამისად, გოდერძის ნამარხი ტყის ბუნების ძეგლი უკვე იმართება „ბორჯომ-ხარაგაულის დაცული ტერიტორიების, ქცია-ტაბაწყურის აღკვეთილისა და გოდერძის ნამარხი ტყის ბუნების ძეგლის მენეჯმენტის გეგმის“ შესაბამისად.
სგშ-ს ანგარიშის მომზადებისთვის საჭირო კვლევების, მოსაპოვებელი და შესასწავლი ინფორმაციის ჩამონათვალი [სკოპინგის დასკვნის მიხედვით]:
სგშ-ის ანგარიში უნდა მოიცავდეს სხვადასვა ინფორმაციას, მათ შორის:
ანგარიშში წარმოდგენილი უნდა იყოს სკოპინგის განცხადებაში მითითებული (განსაზღვრული, ჩასატარებელი) კვლევების შედეგები, მოპოვებული და შესწავლილი ინფორმაცია; სტრატეგიული დოკუმენტისთვის საკვანძო გარემოსდაცვითი საკითხები და სგშ-ის პროცესში შესწავლილი ზემოქმედებები;
უნდა შეფასდეს გეგმის სხვადასხვა სექტორულ და მულტისექტორულ სტრატეგიულ დოკუმენტებთან კავშირი;
სგშ-ის ანგარიშში წარმოდგენილი უნდა იყოს საზოგადოების ინფორმირებისა და მონაწილეობის შესახებ ინფორმაცია, თარიღების, განხილული საკითხებისა და სტრატეგიული დოკუმენტის მომზადების პროცესში მიღებული შენიშვნების გათვალისწინების შესახებ.
გეოლოგიური ნაწილი წარმოდგენილი უნდა იყოს შემდეგი თანმიმდევრობით: რელიეფი (გეომორფოლოგია); გეოლოგიური აგებულება; სეისმური პირობები; ჰიდროგეოლოგიური პირობები; საინჟინრო-გეოლოგიური პირობები; გეოლოგიური საფრთხეების შეფასება, შესაბამისი ზონირების რუკის შემუშავებით.
სგშ-ს ანგარიშში უნდა აისახოს ზურმუხტის ქსელზე ზემოქმედების შეფასება (ზზშ), იმ სახეობებისა და ჰაბიტატებისთვის, რომელთა დასაცავადაც შეიქმნა ზურმუხტის ქსელის დამტკიცებულ „Goderdzi – GE0000026“ საიტი, რომელსაც ემთხვევა სტარტეგიული დოკუმენტის განხორციელების ტერიტორიის ნაწილი.
ნარჩენების მართვის საკითხები წარმოდგენილი უნდა იყოს ნარჩენების მართვის კოდექსისა და მისგან გამომდინარე კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტების მოთხოვნების შესაბამისად.
მუნიციპალიტეტმა უნდა უზრუნველყოს მუნიციპალური ნარჩენების შეგროვება და ამ მიზნით მუნიციპალური ნარჩენების შეგროვების სისტემის გამართული ფუნქციონირება. აგრეთვე, მუნიციპალური ნარჩენების წყაროსთან სეპარირებული შეგროვების სისტემის ეტაპობრივი დანერგვა.
დეტალურად უნდა იყოს აღწერილი სტრატეგიული დოკუმენტის განხორციელების ტერიტორიაზე წყალმომარაგების და ასევე ჩამდინარე წყლების მართვის საკითხები.
სგშ-ის ანგარიშში უნდა აისახოს განაშენიანების პარამეტრები, სიმჭირდოვეები, შეზღუდვები, შენობებისთვის დასაშვები სიმაღლის ზღვრები.
უნდა აისახოს ინფორმაცია საკურორტო-სარეკრეაციო ქვეზონის (შზ-4) შემადგენელი ნაწილების – საკუთრივ „კურორტი ბეშუმის“ და საკურორტო სექტორების (A, B, C) განაშენიანების პარამეტრების, მათზე დაგეგემილი ქალაქთმშენებლობითი ღონისძიებების, ფუნქციისა და შეზღუდვების შესახებ.
სგშ-ის ანგარიშსა და სტრატეგიულ დოკუმენტში წარმოდგენილი უნდა იყოს ინფორმაცია ლანდშაფტის დაცვის კონცეფციით განსაზღვრული მწვანე ტერიტორიის ოთხივე ზონისთვის დადგენილი შეზღუდვების და ნებადართული საქმიანობების შესახებ. სგშ-ის ანგარიშში განისაზღვროს აღნიშნული “მწვანე ტერიტორიების” წილი მთლიან გეგმარებით არეალზე.
სგშ-ის ანგარიშში აისახოს ლანდშაფტის მნიშვნელოვანი ან დამახასიათებელი თვისებების კონსერვაციისა და შენარჩუნების საკითხები, მათ შორის ტერიტორიის სამომავლო განვითარების ადაპტირება არსებულ ბუნებრივ და სახეცვლილ ლანდშაფტთან, უხეში ჩარევის გარეშე. უნდა აისახოს ინფორმაცია საფეხმავლო ინფრასტრუქტურის (ბილიკები, ტროტუარები) შესახებ.
სგშ-ის ანგარიშში უნდა აისახოს ინფორმაცია დაგეგმილი ინფრასტრუქტურული პროექტების შედეგად, ატმოსფერულ ჰაერზე ზემოქმედების თაობაზე, შესაბამისი პრევენციული და შემარბილებელი ღონისძიებების მითითებით;
სგშ-ის ანგარიშში წარმოდგენილი უნდა იყოს იმ ღონისძიებების ჩამონათვალი, რომელიც დაგეგმილია სტრატეგიული დოკუმენტის განხორციელების შემთხვევაში შესაძლო უარყოფითი ზემოქმედების თავიდან აცილების, შერბილებისა და კომპენსირებისათვის;
ანგარიშში უნდა აისახოს ინფორმაცია ტურიზმის განვითარებისა და ტურისტული ნაკადის ზრდის გათვალისწინებით, გარემოზე ზემოქმედების შესახებ;
განხილული, შეფასებული და შედარებული უნდა იყოს ალტერნატივები სტრატეგიულ, გეგმარებით და კონკრეტულ დონეზე.
ანგარიშში უნდა აისახოს პოტენციური ტურისტული მარშრუტები და ბილიკები, ასევე განისაზღვროს ტურისტული აქტივობების ლიმიტები/პირობები.
წარმოდგენილი უნდა იქნეს ინფორმაცია დაგეგმილი ინფრასტრუქტურული პროექტების, მათ შორის, გზებისა და ხიდების (ასეთის შემთხვევაში) მშენებლობისა და ექსპლუატაციის ეტაპზე ატმოსფერულ ჰაერზე და გარემოს სხვა კომპონენტებზე შესაძლო ზემოქმედების შესახებ;
სგშ-ის ანგარიშში ასახული უნდა იყოს სტრატეგიული დოკუმენტით გათვალისწინებული სივრცით-ტერიტორიული დაგეგმვისა და განსახორციელებელი საქმიანობების შესახებ დაზუსტებული ინფორმაცია (მათ შორის ვერტოდრომი, ავტომობილების პარკინგი, ჩამდინარე წყლების გამწმენდი ნაგებობა, სასმელი წყლის რეზერვუარები, ქვესადგური, ჰიდროელექტროსადგური, ავტოგასამართი სადგური, თხევადი გაზის რეზერვუარი/გაზმომარაგების მანქანის სადგომი, სამთოსათხილამურო ტრასები, საბაგიროები).
კურორტ ბეშუმისა და მიმდებარე ტერიტორიების გენერალური გეგმის კონცეფციის საჯარო განხილვა, ხულოს მერიის განცხადებით, ხულოში 2023 წლის 19 სექტემბერს გაიმართება. კონცეფციის შესახებ მოსაზრებები დაინტერესებულმა პირებმა უნდა გააგზავნონ ელ. ფოსტაზე info@khulo.gov.ge.
რაც შეეხება სგშ-ს, ეს არის სტრატეგიული დოკუმენტის განხორციელებით გარემოსა და ადამიანის ჯანმრთელობაზე შესაძლო ზემოქმედების შესწავლისა და ზოგადი პროგნოზირების პროცედურა, რომელიც მოიცავს სკოპინგს, სგშ-ის ანგარიშის მომზადებას, საზოგადოების მონაწილეობას, უფლებამოსილ ადმინისტრაციულ ორგანოებთან კონსულტაციების გამართვას და მათგან მიღებული რეკომენდაციებისა და შეფასების შედეგების მხედველობაში მიღებას სტრატეგიული დოკუმენტის მიღებისას.
გოდერძის ნამარხი ტყე, რომელიც ვულკანოგენურ ქანებში მდებარეობს, იწყება ადიგენის რაიონიდან, სოფელ უტყისუბნიდან და მოიცავს ზემო აჭარასაც, სოფელ რიყეთამდე. ნამარხი ტყის ფართობი დაახლოებით 70-80 კვ/კილომეტრია.
