„მყავს დედა და ერთი კატა. სულ ესაა ჩვენი ოჯახი. ჩემს მარტოხელა დედას არ ჰქონდა ისეთი შემოსავალი, განათლება მოეცა ჩემთვის, ამიტომ ბავშვობიდან ვქსოვ, სამაჯურებს, ხელნაკეთებს ვამზადებ და ვყიდი. მცირე შემოსავალს, რაც ამ საქმით მაქვს, განათლებას ვახმარ. ჩემი კლასიდან მხოლოდ მე მივიღე განათლება. ქართული ფილოლოგიის მესამე კურსზე ვსწავლობ.
ერთხელ მე და დედა კახეთში მარწყვის ბაღში ვმუშაობდით, ვკრეფდით და გვიხდიდნენ. ეს ჩვენი დამატებითი შემოსავალია გაზაფხულობით. ბაღის მეპატრონე კაცმა ცოლს გასძახა, რომ ყავა მოემზადებინა ჩვენთვის. „აზერები“ არიან, მიჩვეულები არიან ეგენი მონურად შრომასო, ქალმა უპასუხა.
ძალიან ცუდად გავხდი, მივედი ამ ქალთან და ვუთხარი: ჩემი ბრალი არ არის მდიდარი მამა რომ არ მყავს, ან საერთოდ რომ არ მყავს მამა და გვიწევს მე და დედას ჩემი განათლებისთვის მარწყვი ვკრიფოთ-მეთქი. ვუთხარი, რომ ქართულიც მესმოდა კარგად და ყველაფერი რომ გავიგონე, რაც თქვა. მერე გამომკითხა, სად ვსწავლობდი, რას ვსწავლობდი და დაამატა: რაღაცნაირი ხალხი გყავთ, ელემენტარული რამეები არ იციანო“, – ეს 21 წლის სტუდენტის, ფერი ისმაილოვას მონათხრობია. ფერი ლაგოდეხის სოფელ უზუნთალაში ცხოვრობს და ონლაინ სწავლობს ქართული ფილოლოგიის მესამე კურსზე.
- „სკოლაში ერთი მასწავლებელი 6 საგანს მასწავლიდა, ასეთი მოსწავლეობა მქონდა“
ფერი ჰყვება სოფელზე, სადაც თარჯიმნობას უწევს ყველას, ვისაც სჭირდება, ცხრაკლასიან სკოლაზე, სადაც ერთი მასწავლებელი ასწავლიდა 6 საგანს: ბუნებას, ისტორიას, ქართულს, მათემატიკას, ხელოვნებას და სპორტს.
„მე რომ მოსწავლე ვიყავი, არ იყვნენ მაშინ ჩვენს სკოლაში საკმარისად მასწავლებლები და რა ექნათ? მერე ქართული ენის მასწავლებელი ჩამოვიდა და ქართულის სწავლება მან გადაიბარა. რუსულის მასწავლებელმა კი შეითავსა მათემატიკის გაკვეთილების ჩატარება. ასეთი იყო ჩემი მოსწავლეობა. მერე ძალიან მოვინდომე, ქართულზე კერძოდ ვიარე და უნივერსიტეტშიც ჩავაბარე.
ფერი ისმაილოვა
მე და დედას ჩვენი არაფერი გვაქვს ჩვენივე ხელით გამწვანებული ბაღის გარდა. ეს სახლიც კი არ არის ჩვენი, სადაც ვცხოვრობთ – ბიძაჩემისაა. მაგრამ განათლება მივიღე, კალიმბაზე დაკვრა ვისწავლე და ვსწავლობ ფანდურზე დაკვრას, ეს იყო ჩემი ოცნება და ამისრულდა“ – ამბობს ფერი. როგორც თავად ამბობს, ფერი ერთადერთი ადამიანია თავისი კლასიდან, ვინც სკოლის შემდეგ სწავლა უმაღლეს სასწავლებელში განაგრძო.
- „დედამ ვერ მიყიდა კომპიუტერი, ერთი ძროხის გაყიდვა იყო ამისთვის საჭირო“
როცა პანდემიაში სწავლის პროცესმა ონლაინრეჟიმზე გადაინაცვლა, ფერის ერთი თვე არც კომპიუტერი ჰქონდა უზუნთალაში, არც ინტერნეტი. ფერის და დედამისს სულ ორი ძროხა ჰყავდა, კომპიუტერის საყიდლად ერთი უნდა გაეყიდათ და მერე უსახსროდ რჩებოდნენ. „ერთი ძროხის ფასი ყოფილა კომპიუტერი“ – ამბობდა ფერის დედა.
„ერთ საღამოს ვნახე, რომ არასამთავრობო ორგანიზაცია TDI-მ კონკურსი გამოაცხადა, ესე უნდა დამეწერა და თუ გავიმარჯვებდი, პრიზად ლეპტოპი იყო. ცოტა დრო მქონდა, ერთი დღე დასაწერად. დედა მეძახდა, მოდი ფერი, ძროხებია მოსადენი და დამეხმარეო, ვწერდი და ვერ გავაკითხე, გაბრაზდა – ეგონა ტელეფონით ვემესიჯებოდი ვინმეს. კონკურსია დედა, ესეს ვწერ და შეიძლება კომპიუტერი მოვიგო, მაცალე-მეთქი გავძახე, მაგრამ არ დამიჯერა.
ფერი ისმაილოვა დედასთან ერთად
პასუხი დეკემბერში მომივიდა. ციოდა. დედა მეზობლებთან ერთად აცხობდა პურს. ამ დროს ესემესი მომივიდა TDI-დან, კონკურსში გაიმარჯვე და გილოცავთო, არის -მეთქი! ვიყვირე და დედასთან გავიქეცი. ძალიან გაუხარდა“ – გვიყვება ფერი.
მას მერე ფერის დედა ყველას უყვებოდა სოფელში: იცით? ჩემმა შვილმა ერთი ძროხის ფასი კომპიუტერი მოიგო კონკურსშიო.
ოჯახს ძროხის გაყიდვა არ დასჭირდა, მეტიც: გაყიდვას გადარჩენილ ძროხას ხბოები შეეძინა და გამრავლდა.
- „ვქსოვ და ვყიდი, ქართულს ვასწავლი ბავშვებს და ვუვლი ბაღებს“
ფერის სოფლიდან წასვლა იშვიათად უწევს: მხოლოდ მაშინ, როცა საქსოვი ძაფები და ახალი წიგნები შემოაკლდება. ამ დროს ჩადის თბილისში, ორ ან სამ თვეში ერთხელ.
„პირველად რომ ჩავედი დედაქალაქში, ძალიან მრცხვენოდა ხმის ამოღების. მეგონა, თუ ქართულად საუბრისას შეცდომებს დავუშვებდი, კატასტროფა იქნებოდა და შევრცხვებოდი. მერე მივხვდი, რომ ასე არ არის,“ – ამბობს ფერი.
აქვს ინტერნეტმაღაზია „გვირილა“, სადაც ფერის ნაქსოვი და ხელნაკეთები დევს, თუმცა ინტერნეტგაყიდვები მისთის უსარგებლოა: სოფელში ფოსტა არ არის და ლაგოდეხამდე ჩასვლა, იქიდან ნივთების გაგზავნა არ უღირს. სოფელში ყველა იცნობს ფერის და უკვეთავენ, რაც სურთ.
ლაგოდეხამდე რომ ჩავიდეს, ფერიმ სოფლიდან ტრასამდე ფეხით კილომეტრზე მეტი უნდა იაროს. ტრასიდან ლაგოდეხამდე ჩასვლა ერთი ადამიანისთვის 4 ლარი ღირს, ოღონდ მხოლოდ მაშინ დაიძვრება მანქანა, თუ 4 კაცი შეიკრიბება. მარტო თუ წახვალ, ძალიან ძვირია.
ლაგოდეხში არც წიგნების მაღაზიაა. მხოლოდ ერთ აფთიაქში იყიდება წიგნები.
ფერი ისმაილოვა მოსწავლეებთან ერთად
„სახლში ბავშვებს ვასწავლი ქართულს, შვიდი მოსწავლე მყავს. წიგნები მჭირდება. მე და დედას სეზონური ბოსტნეულის სათბურებიც გვაქვს. ბევრი შრომა სჭირდება და ყოველთვის იაფად გვიწევს გაყიდვა. ესაა ჩვენი შემოსავალი.
დედამ ერთ წელს თამბაქო დათესა. მაშინ კარგი ფასი ჰქონდა თითქოს. ვიმუშავეთ, ვაშრეთ, ვჭერით, გავყიდეთ… დავთვალეთ და წაგებაზე გვიმუშავია, ვერაფერი გამოვიმუშავეთ დამატებით,“ – იხსენებს ფერი.
ამბობს, რომ მისი საყვარელი ავტორი ვაჟა-ფშაველაა. პირველი ქართული მოთხრობა, რაც თავიდან ბოლომდე წაიკითხა და გაიგო, „შვლის ნუკრის ნაამბობი“ იყო. ფერის ოთახში ვაჟა-ფშაველას პორტრეტიც ჰკიდია.
„სირცხვილია ამის თქმა, მაგრამ იცით? სკოლის ბიბლიოთეკიდან ვაჟა-ფშაველას ლექსებისა და მოთხრობების წიგნიც მომიპარავს,“ – ამბობს ფერი.
ფერი
