„ამ ფორმით ქართული ჯარის, ოფიცრების და გენერლების დისკრედიტაცია თუ ვინმეს სჭირდება და აწყობს, მარტო რუსებია. ეს ის შემთხვევაა, როცა ჩემი ერთადერთი ახსნა არის ის, რომ ასრულებენ რუსეთის ხელისუფლების, გრუ-ს და ფსბ-ეს შეკვეთას“ – ამბობს სამხედრო საკითხების ანალიტიკოსი გიორგი შაიშმელაშვილი „ქართული ოცნების“ კომისიაზე, რომელზეც 27 მარტს აგვისტოს ომში მონაწილე გენერლები დაკითხეს.
რატომ წამოიწყო „ქართულმა ოცნებამ“ ისევ აგვისტოს ომზე ლაპარაკი და რის მიღწევას ცდილობს ის ამ თემით? – „ბათუმელები“ გიორგი შაიშმელაშვილს ამ თემაზე ესაუბრა.
- ბატონო გიორგი, „ქართულმა ოცნებამ“ თავიდან თქვა, რომ ეს კომისია 2003-2012 წლებში მოქმედი ხელისუფლების საქმიანობას შეისწავლიდა. დღეს სამხედრო პირები დაიბარეს და კითხვები დაუსვეს აგვისტოს ომზე. თქვენი აზრით, რის მიღწევას ცდილობს „ოცნება“, რისი დემონსტრირება იყო ის, რაც დღეს ვნახეთ, განსაკუთრებით პოლიტიკური კრიზისის და ევროინტეგრაციის შეჩერების ფონზე?
გულწრფელად რომ გითხრათ, ძალიან მიმძიმს და მე მგონი არ არსებობს ამ ქვეყანაში ნორმალურად მოაზროვნე ადამიანი, ვისაც მშვიდად შეეძლო ეყურებინა იმისთვის, რაც დღეს ეთერში ვიხილეთ ამ კომისიის სახით.
თავდაპირველად, კომისიის შექმნის ეტაპზე, სანამ მუშაობას დაიწყებდნენ, ჩემი დაშვება მდგომარეობდა იმაში, რომ ეს იქნებოდა რაღაცნაირი პროპაგანდის მექანიზმი, რომ რაღაც საკითხებში, მედიაშიც და პოლიტიკაშიც, დღის წესრიგი განესაზღვრათ და ახალ-ახალი პროპაგანდისტული ნარატივები გაეჟღერებინათ. მაგრამ მას შემდეგ, რაც ხაზარაძის საკითხი ასე ოპერატიულად გადასცეს პროკურატურას, უკვე ცხადია, რომ ეს არ არის მხოლოდ პროპაგანდისტული მიზნებისთვის შექმნილი კომისია.
რამდენიმე საკითხში იგებს ამით „ოცნება“. ერთი ის, რომ პროპაგანდის წყარო იქნება ეს კომისია, მეორე მხრივ კი ეს არის პოლიტიკური რეპრესიების ინსტრუმენტი, რადგან იქ შეიძლება დაიბარონ ნებისმიერი ადამიანი, ვინც 2003-2012 წლებში იყო სრულწლოვანი და ამას ცინიკურად არ ვამბობ, რადგან ვხედავთ, რასთან გვაქვს საქმე.
„ნაციონალური მოძრაობის“ მხრიდან პორტირებული უამრავი დეპუტატი დღეს „ქართული ოცნების“ მოსამართლე, პროკურორი და პოლიციელია და როგორ შეიძლება დღეს ისინი ვიღაცას ასამართლებდნენ, ხომ?!
თან ხაზარაძე არ ყოფილა ხელისუფლებაში, ბიზნესი კი ამ ქვეყანაში არასდროს ყოფილა ბოლომდე თავისუფალი და სულ განიცდიდა რაღაც წნეხს. ხაზარაძე, როგორც მსხვერპლი ასე რომ დაებარებინათ, უფრო გასაგები იქნებოდა. წარმოუდგენელი რაღაც არის. აქ ჩანს, რომ ეს არის პოლიტიკური დევნის ყველაზე ცინიკური ფორმა.
მაგრამ ჩემთვის, როგორც ადამიანისთვის, რომელიც ათი წელი თავდაცვის სამინისტროში მუშაობდა და ეს სფერო ჩემთვის ყველაზე საყვარელია, ამაზე უფრო შემზარავი აღმოჩნდა ის, რომ ასე უცებ, ორ დღეში მიადგნენ აგვისტოს ომს. ყველაზე სენსიტიურ საკითხს ამ ქვეყნისთვის, რომელიც არის ეროვნული უსაფრთხოების საკითხი, ამ ქვეყნის ეროვნული ინტერესები მეტი დარტყმის ქვეშ როგორ შეიძლება დააყენო არ ვიცი, მაშინ როცა, ამ საკითხებზე ნამსჯელი აქვს ჰააგის სასამართლოს და რა კომისიაზე საუბარი.
ამ შემთხვევაში მე უკვე მორალურ მხარეზე აღარ ვლაპარაკობ, რადგან გენერალს რანაირად შეიძლება საქმეში აბსოლუტურად ჩაუხედავი ადამიანი ამ ტიპის შეკითხვებს უსვამდეს, სრული სიგიჟე ხდება.
ერთი მხრივ, ადამიანები იქ ჩვენებებს იძლევიან ქონების თითქოს უკანონო გადაფორმების შესახებ, რისთვისაც „ოცნების“ ხელისუფლებას ათი წელი ჰქონდა რომ გამოეძიებინა და მიეყვანა ეს საკითხი ბოლომდე და მეორე მხრივ, აგვისტოს ომი.
აქაც ნახეთ როგორი კითხვებია, – „შესაძლებელი იყო თუ არა ომის თავიდან არიდება?“ – წმინდა წყლის სპეკულაციური, პოლიტიკურად უსინდისო საკითხი და მეორე მხრივ, კონკრეტული ოცეულის მიერ მეგობრული ცეცხლის გახსნა. ეს სრულიად სხვადასხვა სიბრტყეში განსახილველი საკითხებია, რომელიც ხდება ნებისმიერ ომში, ნებისმიერ კონფლიქტში და ამისთვის არსებობს შიდა საგამოძიებო მექანიზმები და ვიღაც ისჯება ან არ ისჯება, როცა გამოძიება ხდება, მაგრამ რა კავშირშია ეს რუსეთის სრულმასშტაბიან აგრესიასთან?!
დღეს ჩვენ მოვისმინეთ მედვედევის წერილი, საბრალდებო სიტყვა ამ ქვეყნის წინააღმდეგ, საქართველოს პარლამენტის შენობიდან. იმდენად ბოროტ სიტყვებთან და ქმედებებთან გვაქვს საქმე, რომ კომენტარიც კი მიჭირს.
და დღეს უკვე დააანონსა მდინარაძემ, რომ აპირებენ „ნაციონალური მოძრაობის“ და მისი სატელიტური პარტიების აკრძალვას და ეგენი ხომ კოლექტიურ „ნაციონალურ მოძრაობას“ ეძახიან ყველას და ფაქტობრივად, ქვეყნის ოპოზიციური სპექტრისგან გაწმენდას აპირებენ.
- როცა ჰააგა ამბობს, რომ რუსეთია ამ ომის დამნაშავე, ამის მიუხედავად „ქართული ოცნება“ რაც მოვიდა ხელისუფლებაში, მუდმივად იმეორებდა, რომ ომი დაიწყო სააკაშვილმა, ანუ ქართულმა მხარემ. ასევე გვახსოვს წინასაარჩევნოდ ივანიშვილის განცხადებაც ოსებისთვის ბოდიშის მოხდაზე. თქვენი აზრით, რატომ აგრძელებენ ამას? იმისთვის, რომ ომის რიტორიკით შიში ჩაუნერგონ ადამიანებს, თუ უნდათ სამხედროების დემორალიზებაც?
შიდა ქართლში ბოდიშის სიტყვების თქმა ვერ აიხსნება ვერანაირი რაციონალური არგუმენტით, ელექტორალურადაც წამგებიანი იყო ეს მათთვის, რადგან შიდა ქართლში, რომელსაც ყველაზე მეტად ეტკინა ეს კონფლიქტი, იქ ბოდიშზე ლაპარაკი არ იქნებოდა არანაირად მომგებიანი „ოცნებისთვის“, მაგრამ თქვეს.
ისევე, როგორც ის გადაწყვეტილება, რომელიც გვამცნო დღეს მდინარაძემ იმ ფონზე, როდესაც აკონტროლებენ საკონსტიტუციო სასამართლოს, უზენაეს სასამართლოს, პროკურატურას და ყველაფერს, „ნაციონალური მოძრაობის“ ასაკრძალად ნამდვილად არ იქნებოდა საჭირო აგვისტოს ომზე ლაპარაკი. ამიტომ ეს ის შემთხვევაა, როცა ჩემი ერთადერთი ახსნა არის ის, რომ ასრულებენ რუსეთის ხელისუფლების, გრუ-ს და ფსბ-ეს შეკვეთას.
- მაგრამ ეს დაკვეთა მაშინ არ შესრულდა, როცა საქართველოს დააბრალეს ომის დაწყება?
ამ ფორმით ქართული ჯარის დისკრედიტაცია თუ ვინმეს სჭირდება და აწყობს, მარტო რუსებია, „ოცნებას“ არ სჭირდება ეს.
არც ოპოზიციური პარტიების ასაკრძალად სჭირდება, არც პროპაგანდისთვის, რადგან ჯარი დღემდე რჩება ყველაზე მაღალი ნდობის ინსტიტუტად ქვეყანაში საპატრიარქოსთან ერთად, ამიტომ ჯარზე, ოფიცრებზე და გენერლებზე ამ ტიპის განცხადებების მოსმენა, დარწმუნებული ვარ არ მოსწონს „ოცნების“ ამომრჩეველსაც კი.
მაშინ რა გამოდის, დასკვნა არის ერთადერთი, რომ რუსების დაკვეთას ასრულებენ, აბა რაში სჭირდებათ ეს.
- „ხმას დაუწიე!“- ასე მიმართეს გენერალ ზაზა გოგავას დღეს კომისიის წევრებმა, რას აჩვენებენ ისინი ამ დამოკიდებულებით და ფიქრობთ თუ არა, რომ არ უნდა ყოფილიყვნენ გენერლები ამ დაკითხვაზე დღეს?
მე არ ვაპირებ მათ განსჯას, თუმცა ჩემი აზრით, არ უნდა მისულიყვნენ გენერლები ამ კომისიაზე. ნორმალურ ქვეყანაში, ცხადია შეიძლება დაიბარო სამხედროები და ხისტი კითხვებიც დაუსვა. იგივე, აშშ-ში სამხედროებს როცა იბარებენ ხოლმე, საკმაოდ ხისტ კითხვებსაც უსვამენ, მაგრამ იქ ეს ყველაფერი ემსახურება იმ ქვეყნის ეროვნულ ინტერესებს, რომ თუ არის რაიმე შეცდომა დაშვებული, მომავალში აღარ გაიმეოროს ამა თუ იმ ქვეყანამ და ამისთვის არსებობს დახურული ფორმატები.
ასეთი დახურული კომისია აგვისტოს ომთან დაკავშირებით „ოცნებას“ უკვე აქვს შექმნილი, მაშინ ალასანია იყო თავდაცვის მინისტრი და დასკვნაც აქვთ ამაზე დადებული.
„ოცნებას“ რომ აინტერესებდეს, მაგალითად, ქვეყნის უსაფრთხოება, ხვალ რუსეთის აგრესია რომ განმეორდეს, როგორი იქნება საქართველოს შეიარაღებული ძალების და თავდაცვის სისტემის რეაგირება, დაიწყებდნენ თავდაცვის ბიუჯეტის გაზრდით.
12 წელია თავდაცვის ბიუჯეტი მცირდება ამ ქვეყანაში და 2019 წლის შემდეგ შეიარაღების არც ერთი ახალი სისტემა არ შეგვიძენია.
ამიტომ, თუ აღელვებთ, მაგალითად, როგორი იქნება სხვადასხვა სამოქალაქო უწყების როლი ასეთ დროს, მინიმუმ უწყებათა შორის სამეთაურო საშტაბო სწავლება „დიდგორი“ ტარდებოდა და აქ იტესტებოდა ეს ყველაფერი. თუ რამდენად დროულად მოვახდენთ მაგალითად მშვიდობიანი მოსახლეობის ევაკუაციას, როგორ ვმართავთ დევნილების ნაკადს, რამდენად მზად გვექნება ჯანდაცვის სისტემა ამ ყველაფრისთვის და ამაზე დასვამდნენ კითხვებს.
ამ ყველაფერს საქართველო ამერიკელების დახმარებით ატარებს ათი წელია, მაგრამ რაც „ოცნების“ ხელისუფლება მოვიდა, არცერთი მაღალი რანგის პოლიტიკოსი ამ სწავლებას არ დასწრებია.
თუ ეს საკითხები მათ აღელვებთ, რეალურად ამოცანა ეს უნდა იყოს ხომ?
და თუ აგვისტოს ომში არასწორი მენეჯმენტი იყო, მაშინ ამის გაუმჯობესებისთვის არის სამეთაურო საშტაბო სწავლება, სადაც თამაშდება ომის სცენარი და გაჩვენებს, რა შესაძლებლობები გვაქვს საჭიროების შემთხვევაში.
ამ თვალსაზრისით დღეს გაცილებით მძიმე ვითარებაა, სწორედ „ოცნების“ ხელისუფლების გამო. ამიტომ, ეს ამოცანა გამოირიცხა.
ისიც ხომ გამოირიცხა, რომ სამართლებრივი მხარე უნდა შეისწავლონ?! რადგან ჰააგაშია ეს ყველაფერი და თან არ ვიცი, ცინიზმის რა დონეა, როცა ჰააგაში საქართველოს დაცვის არგუმენტებს, მათ შორის თეა წულუკიანიც აგზავნიდა როგორც იუსტიციის მინისტრი, რადგან სწორედ ეს უწყება წარმოადგენდა ამ ქვეყანას იქ.
ამიტომ თუ საერთაშორისო არბიტრაჟში ერთი არგუმენტი გაქვს და აქ, ამ წუთას, ამ ყველაფერს ამ ფორმით ატრიალებ, მაშინ შენი ამოცანა არის ანგარიშსწორება და რუსეთის დავალების შესრულება.
- რადგან დღის წესრიგიდან არ ხსნიან ამ თემას, რისი მიღწევა სურთ, რომ დასავლეთის საკითხიც ტრიალებდეს ამ თემის ირგვლივ?
რა თქმა უნდა, „გლობალური ომის“ პარტიის საკითხი შემოდის. ჩვენ ხომ უკვე მოსმენილი გვაქვს ეს ნარატივი, რომ აგვისტოს ომი დაიწყეს „გლობალური ომის“ ადგილობრივმა აგენტებმა, ანუ მიხეილ სააკაშვილმა. ამ ნარატივის გაგრძელებაა ეს და მეორე მხრივ, თავისთავად ანტიდასავლური რიტორიკის ნაწილია.
მათ შორის, დღეს სოზარ სუბარმა ახსენა პრეზიდენტი ზელენსკიც, ევაკუაციის კონტექსტში. ისევ არის ეს ანტიუკრაინული, ზელენსკის მიმართ ზიზღის, შიშის გაღვიძება და ზოგადად, ზელენსკის მიმართ, ქართველი სამხედროების მიმართ დამოკიდებულება ჯამში მიდის იქამდე, რომ ეს ყველაფერი დაბრალდეს დასავლეთს და მეორე მხრივ, რუსეთის აგრესიული სამხედრო პოლიტიკური მიზნები, რომელიც ცხადი იყო ჩვენთვის 2008-შივე და მინიმუმ ცხადია დღეს მთელი მსოფლიოსთვის უკრაინაში სრულმასშტაბიანი ომის დაწყების შემდეგ.
აი, ამ სიცხადის, ამ სინამდვილის, ამ რეალობის პროპაგანდისტული მითით ჩანაცვლებას ცდილობენ.
- როგორც ვიცით, 1 წლამდე პატიმრობას ითვალისწინებს პარლამენტის დროებითი საგამოძიებო კომისიაზე მისვლაზე უარის თქმა. კომისიაზე დაბარებულების ნაწილმა უარი თქვა მისვლაზე [ხაზარაძე, ჯაფარიძე, გოკა გაბაშვილი…]. როგორ ელით მათთან მიმართებით მოვლენების განვითარებას?
არ გამოვრიცხავ პატიმრობის ინსტრუმენტის რეალობაში განხორციელებას, განსაკუთრებით მამუკა ხაზარაძესთან მიმართებით, რადგან მათ ძალიან კარგად იციან, რომ ხაზარაძე არის მნიშვნელოვანი პოლიტიკური ფიგურა. აქ არ იგულისხმება მხოლოდ მისი კოალიციის მიერ არჩევნებზე ნაჩვენები შედეგი, არამედ მისი ფინანსური რესურსებიც და მისი საერთაშორისო რენომე.
მათ ძალიან კარგად ესმით, რომ იმის ფონზეც კი, როცა არსებობს აბსოლუტური ასიმეტრია და მათ მხარესაა მედია, ფინანსები, ადმინისტრაციული რესურსები, ოლიგარქი ივანიშვილი და სახელმწიფო ბიუჯეტი – ამ ფონზეც კი, ისინი ვერ ეგუებიან იმ მცირე რესურსებს, რომელიც ოპოზიციურ ფლანგზე შემორჩენილია.
და ეს რესურსი ძალიან მნიშვნელოვან როლს თამაშობს იმაში, რომ ავტორიტარიზმის საბოლოო კონსოლიდაცია არ მოხდეს. ამიტომ მგონია, რომ ხაზარაძის მიმართ ძალიან სერიოზული განზრახვა აქვთ დაკავების, რადგან არის ნამდვილად სამიზნე.
დღეს ერთპარტიული, არალეგიტიმური პარლამენტის უმრავლესობა იყენებს ამ ყველაფერს ოპოზიციის დევნისთვის, რაც სრული აბსურდია.
იმ ფონზე, როცა დღეს ვხედავთ, რომ პატიმრობას იყენებენ ოპონენტების დასასჯელად, გვყავს პოლიტპატიმრები, აღარ მიკვირს რომ უკიდურესი ზომა გამოიყენონ. აქ ხომ არანაირ გონივრულ ქმედებასთან აღარ გვაქვს საქმე.
