„ჩვენ სულ ვსაუბრობდით ოკუპაციაზე, მაგრამ უკრაინაში ომის დაწყების შემდეგ მომიწია უფრო მკაფიოდ დამეფიქსირებინა ჩემი პოზიცია“ – ამბობს ელენე ხაჯიშვილი, მოქალაქე, რომელმაც რუსეთის უკრაინაზე თავდასხმის შემდეგ „რუსკი კარაბლის“ ფოტო, ცნობილი წარწერით, საკუთარ სამუშაო ოთახში, კედელზე ჩამოკიდა.
ელენე თარჯიმანთა ბიუროში მუშაობს, რომელსაც ხშირად სტუმრობენ რუსეთის მოქალაქეები.
„მიწევს რუსულენოვან ხალხთან კონტაქტი. მინდოდა მათთვის მეჩვენებინა, რომ რუსეთი ოკუპანტია და ჩვენ მხარს ვუჭერთ უკრაინას.
ჩვენს ქვეყანაში უნდა ვაჩვენოთ მათ, რომ არ გვინდა რუსეთი და გვინდა ევროპა. ოფისში გამოკრული გვქონდა უკრაინის დროშა, ასევე რუსული გემი, რომელიც იძირება, ცნობილი წარწერით, თუ სად უნდა წასულიყო ეს რუსული ხომალდი, სად უსურვებდნენ მას წასვლას.
რუსულენოვან ადამიანებს სხვადასხვა რეაქცია ჰქონდათ ამაზე. ზოგი იღიმოდა და გვეუბნებოდა, ნამდვილად აქ არის გასაშვებიო, მაგრამ კონფლიქტური სიტუაციებიც გვქონია, პოლიციაც გამოგვიძახებია. გვეუბნებოდნენ, როგორ ბედავთ ამის თქმასო, ჩვენ ვეუბნებოდით, რომ ეს კერძო საკუთრებაა და შეგვიძლია მკაფიოდ დავაფიქსიროთ ჩვენი აზრი.
მე თავისუფალ და დამოუკიდებელ ქვეყანაში ვცხოვრობ და მინდა ასე გაგრძელდეს. მინდა, სიტყვის თავისუფლება იყოს და არავინ მიკრძალავდეს აზრის გამოხატვას“.
ელენე გვიყვება, რომ თარჯიმანთა ბიუროში მისულ რუსეთის მოქალაქეებს შორის ყოფილან ისეთებიც, რომლებიც პუტინის რეჟიმს გამოექცნენ და საქართველოში არჩიეს ცხოვრება:
„ჩვენთან მოსულ რუსულენოვან ადამიანებს შორის იყვნენ ისეთებიც, რომლებიც გამოექცნენ რუსეთის რეჟიმს და მათთვის ყველაზე კარგი წასასვლელი ჩვენი ქვეყანა აღმოჩნდა. ისინი ჩვენს ქვეყანაში ჩამოვიდნენ და მხარს უჭერენ უკრაინას, ამას ჩვენთან ნათლად აფიქსირებდნენ, მაგრამ ამბობდნენ, რომ მათ ქვეყანაში ამის გაკეთება არ შეუძლიათ. ამას ხმამაღლა ვერ იტყვიან და გამოიქცნენ, რადგან შეიძლება დაიჭირონ, მოხვდნენ ციხეში, იქ არ არის სიტყვის თავისუფლება.
ერთმა თქვა, წინდა მქონდა, რომელსაც უკრაინის დროშა ეხატა და ამის გამო პოლიციამ გამაჩერა, შემდეგ წამიყვანეს პოლიციაში, ესეც კი აკრძალულია ჩემს ქვეყანაშიო. მე პირადად ერთან არანაირი კონფლიქტი არ მაქვს, ესეც ხომ პოლიტიკიდან გამომდინარეა, ჩვენ იმ პოლიტიკოსებს ვერჩით, რომლებსაც მხოლოდ ცუდი მოაქვთ“.
ბიუროში მისულ რუსულენოვან ადამიანებთან ელენე ქართულად იწყებს საუბარს:
„როდესაც შემოდიან ოფისში, ყოველთვის გვესაუბრებიან თავის ენაზე, მე ყოველთვის ქართულად ვესაუბრები. გამოიხედავენ ხოლმე – რას მეუბნებაო, შემდეგ ვაგრძელებ კომუნიკაციას.
მასპინძლები კი ვართ, მაგრამ ვფიქრობ, უნდა ვაჩვენოთ, რომ ისინი სტუმრები არიან. ამიტომ ჩვენს ენაზე მივმართოთ და შემდეგ უკვე გავაგრძელოთ საუბარი, შეგვიძლია. ის, რომ საქართველოში არიან, უნდა ჩანდეს.
ვფიქრობ, რომ არ უნდა შევუქმნათ კომფორტი. არსებობს ქართული ენა, სახელმწიფო ენა. მესმის, რომ არ იცის ქართული ენა, ამიტომ მენიუ შეიძლება შევთავაზოთ ინგლისურ ენაზე, მაგრამ პირველ რიგში უნდა შევთავაზოთ ქართულად“ – ამბობს ელენე.
ელენე იხსენებს შემთხვევებს, როცა მოუწია მითითება, რომ საქართველოში ქართულად უნდა უპასუხონ, ქართულად დაუსვან კითხვები:
„ბევრჯერ გვქონია შემთხვევა, როდესაც კაფეში შევსულვართ და მენიუ არ ყოფილა ქართულ ენაზე. რუსული ენაც ვიცი და ინგლისურიც, მაგრამ მე ვარ საქართველოში და მინდა მენიუ მომიტანონ ქართულ ენაზე, ამაზე ყოველთვის მიმიცია შენიშვნა.
ყოფილა შემთხვევა, კაფეში შევსულვართ და მიმტანმა არ იცოდა ქართული ენა, რუსულად ან ინგლისურად გველაპარაკებიან. მე და ჩემს მეუღლეს ყოველთვის მიგვიცია შენიშვნა, მოგვითხოვია, რომ ჩვენ უნდა მოგვემსახურონ ქართულ ენაზე. მოთხოვნა წაგვიყენებია, რომ თქვენ ხართ ბათუმში, ამიტომ მენიუ მოგვიტანეთ ქართულ ენაზე, კითხვები დაგვისვით ქართულ ენაზე“.
ელენე მიიჩნევს, რომ პოზიციის დაფიქსირება აუცილებელი და მნიშვნელოვანია:
„ამას იმიტომ აქვს დიდი მნიშვნელობა, რომ ისინი არ უნდა იყვნენ კომფორტის ზონაში. მაგალითად, შევედი მე – დამელაპარაკა რუსულად, შევიდა სხვა – ისიც რუსულად დაელაპარაკა და ამ დროს ამბობენ, რომ აი, ყველამ იცის რუსული და რად მინდა მე სხვა ენაზე კომუნიკაცია, რისთვის მჭირდება. უნდა დაიცვან წესები და მოგვერგონ ჩვენ და ჩვენ არ უნდა მოვერგოთ მათ“.
ელენეს აზრით, საქართველოში ჩამოსულ რუსებს, განსაკუთრებით მათ, ვისაც აქ კულტურული და სხვა აქტივობების გამართვა სურს, უნდა მოვთხოვოთ, დააფიქსირონ აზრი ოკუპაციაზე, აღიარონ, რომ რუსეთი ოკუპანტია:
„ძალიან კარგი იქნებოდა ასეთი მოთხოვნა რომ იყოს მათ მიმართ, იმ სფეროს მიმართ, სადაც ტარდება აქტივობები რუსულ ენაზე. დააფიქსირონ, გამოიტანონ, მაგალითად, რაიმე პლაკატი სადაც წერია – „რუსეთი ოკუპანტია“, რომ ოკუპირებულია ჩვენი ქვეყნის 20 პროცენტი და შემდეგ გააგრძელონ. მგონი პირიქით, შეიძლება ტაშით შეხვდეს ხალხი, ასეთ აქტივობებზე შეიძლება ქართველებმაც კი იარონ, მაგრამ ისინი ამას არ აღიარებენ.
შესაბამისად, ისევ გავმეორდები, რომ კომფორტის ზონაში არიან, არ უწევთ არაფრის აღიარება და საქართველო მათთვის არის მხოლოდ რაღაც ადგილი, სადაც შეუძლიათ აქტივობა ჩაატარონ, კომფორტულად იყვნენ და შემდეგ დაბრუნდნენ ისევ. თუ რამეს ჰკითხავ ამასთან დაკავშირებით, გეუბნებიან – პოლიტიკაში არ ვერევი, აპოლიტიკური ვარ და არ დამისვათ ასეთი კითხვებიო. შემდეგ აპელირებენ იმაზე, მე რომ რამე ვთქვა, შეიძლება ჩემს ქვეყანაში დამიჭირონო“.
კითხვაზე, რატომ არა რუსულ კანონს, ელენე ამბობს, რომ არ უნდა რუსეთში გაიღვიძოს:
„არ გვინდა გავიღვიძოთ რუსეთში.
მე და ყველა იმ ადამიანს, ვინც ვაპროტესტებთ, გვინდა, რომ ვიცხოვროთ დამოუკიდებელ საქართველოში. ჩვენ უკვე ვხედავთ, რომ ეს ზუსტად იმის ანალოგია, რაც დაიწყო რუსეთში და არ მინდა ჩვენც იგივე დაგვემართოს, არ მინდა ჩემი ქვეყნიდან გაქცევა მომიწიოს იმის გამო, რომ ვეღარ დავაფიქსირებ ჩემს აზრს, თუნდაც მშვიდად ვერ გავიარო ქუჩაში, მქონდეს რაღაც შეზღუდვები, იმიტომ, რომ ეს შეეხება თავისუფლებას, დამოუკიდებლობას“.
