მთავარი,მოსაზრება,სიახლეები

უთქმელი ამბები, რომლებიც ქალებს გუდავს

23.05.2023 • 1331
უთქმელი ამბები, რომლებიც ქალებს გუდავს

ვიცი, რომ 40 წლისაა. ვიცი, რომ 15 წლის გაათხოვეს, 25 წლის კაცს გაურიგეს. ვიცი, რომ ორი შვილი ჰყავს. ისიც ვიცი, რომ ქმარს გაშორდა, მაგრამ არასდროს მიკითხავს როდის ან რატომ.

სიტყვას მოვაყოლე, რომ ჩემი საბაკალავრო ნაშრომი სოფლად მცხოვრებ ქალებს ეხება და ერთგან იმასაც ვიკვლევ, შეიცვალა თუ არა სოფელში ქალების ცხოვრება ბოლო წლების განმავლობაში. ჩემი აზრიც ვუთხარი – ჰო, შესაძლოა რაღაცები შეიცვალა, მაგრამ არ კმარა და ახლაც სტერეოტიპების ბუდეში ვცხოვრობთ-მეთქი.

ცივი ღიმილი მოერია. შევნიშნე, რომ ყავის ფინჯანს ხელი გაუშვა და ხელის გულები ჩაბღუჯა.

ოთახში სხვა ქალებიც არიან. არავინ არაფერს ამბობს. მხოლოდ მე ვიმეორებ – ჰო, რაღაცები შეიცვალა, მაგრამ არ არის საკმარისი.

შემომხედა. არ ამბობს არაფერს, მაგრამ ვხვდები, ფიქრობს – „ამას რა უნახავს, რას გვეჭიმება“.

ეტყობა, რომ დიდი ხანია 8 წლის წინანდელ მის ცხოვრებაზე არავისთვის არაფერი მოუყოლია. ან ვისთვის უნდა მოეყოლა. სავსეა ამბებით. მის ამ დიდი ხნის ნადგომ სისავსეს მწარე გემო აქვს.

„ვისაც ის არ გინახავთ, რაც ჩვენ, თქვენთვის არ შეცვლილა არაფერი. ახლა რომ ჩემს შვილს ვკითხო, რა შეიცვალა-მეთქი, ისიც იგივეს იტყვის. არაფერიო“ – ამბობს.

თავდაცვას ვცდილობ –  „მე კი არ ვამბობ, რომ რაღაცები არ შეიცვალა, ვამბობ, რომ საკმარისი არაა“. ვხვდები, ისევ უადგილოდ მომივიდა. აღარ მიყურებს. ოთახში მყოფი სხვა, ნახევარ საუკუნეს გადაცილებული ქალებიც არ მიყურებენ.

კარედ შეჭრილ თეთრ თმაზე ეტყობა მთელი დღის ჯაფა. თავჩაქინდრული დასცქერის ყავის ფინჯანს, ჭერიდან ჭაღი – პირდაპირ მას.

„იმდენი იყო ფიზიკური ძალადობა, რამდენიც გინდა“, – ამბობს.

ოთახში მყოფი სხვა ქალი ერთვება, არ აცლის: „ამის ქმარი ლოთი იყო, ამიტომ დაშორდა. ღამის სამ საათზე მიადგებოდა, ადექი, არაყი მომიტანე უნდა დავლიოო. 1, 2, 3, 10 … ამოუვიდა სული. ადგა და წამოვიდა“.

მივხვდი, რომ უნდა თვითონ ისაუბროს. სათქმელი დაგუბებული აქვს. 8 წლის წინანდელ მის ცხოვრებაზე რომ იწყებს საუბარს, სულ ხმას ართმევენ, თითქოს სხვებმა უფრო მეტი იცოდნენ მის ტკივილებზე, თითქოს სხვებმა უფრო მეტი უნდა თქვან იმაზე, რაც თავად გამოიარა, მან კი საკუთარი ამბის ვერსიები უნდა ისმინოს.

დივანში ჩამძვრალი ვიწევი, ძალას ვიკრებ. ვეკითხები – „უფრო ადრე არ ფიქრობდი წამოსულიყავი?“

–  ვფიქრობდი, მაგრამ, ჩვენი საზოგადოება… ჯერ მე თვითონ როგორი ვიყავი იცი? „ჩემზე სიტყვა სხვამ რატომ უნდა თქვას“ – პირველ რიგში ეს მქონდა თავში. ძალიან ძვირად დამიჯდა, სანამ ტვინში შევუშვი, რომ უკვე მორჩა, საკმარია, სიკვდილს გაშორება სჯობია. თან, ჯიშში, გვარში არავინ არ იყო გაშორებული. ვფიქრობდი, მაინცდამაინც მე რატომ დამემართა ასე, მაინცდამაინც მე უნდა გავშორდე და მე უნდა დამენგრეს ოჯახი? და მე რატომ ვერ ვიტან? …“

– როგორ დაქორწინდი?

 – „მაშინ რომ გეტყოდნენ…“ –  იწყებს და ახლა უკვე ოთახში მყოფი მეორე ქალი ართმევს სიტყვას: „ასე იყო მიღებული“. ჩერდება და აგრძელებს – „აბა, ახლა უთხარი გოგოს, რომ დღეს მოვედით ოჯახში, ვილაპარაკეთ და მეორე დღიდან ეს შენი ქმარია, შენ მისი ცოლი ხარ…“

– ადრე ასე იყო? – ვეკითხები.

– „ზუსტად ასე იყო. ამ ყველაფერთან შეგუება გინდა. ბავშვი ხარ. 

ერთ დღეს ავდექი და კურსელთან წავედი. ცოტა გავიპრანჭე. გრძელი თმა მქონდა. თმა გავიშალე, თვალები შევიღებე, პომადა წავისვი და იქედან სასწავლებელში გამოვედი. გავხედე და ეზოში დამხვდა პირდაპირ ჩემი ქმარი. ეს თმები გაშლილი, ცოტა გალამაზებული, გაპრანჭული. ერთი ამბავი ატყდა“.

ხმას უწევს. უხეშდება. ხელებს იქნევს, თითქოს ყოფილ ქმარს ემსგავსება და მისი ხმით ამბობს: – „რისთვის გაიპრანჭე???“

– ამ დროს სულ რამდენიმე თვის გათხოვილი ვიყავი. პომადას ვერასდროს წაისვამდი.

წარსულის ბრაზი უფრო ძლიერად მოერია. ყელში ბურთივით ეჩხირება და თავის ბედზე გაჯავრებული კითხულობს: „ახლა ვინ ვის ჰკითხავს პომადას წაისვამს თუ არა?!“

წამის მეასედში მოეშვა. დამშვიდდა. ფინჯანს განზე სწევს და ჭიქის კედლებს მიხეთქებულ ყავას აშტერდება – „ერთი რა ვიცი. იმდენი გადავიტანე რომ…

– ფრჩხილის ლაქის გარეშე არასდროს არ გავსულვარ გარეთ. ახლა რომ მეხვეწო, ამისთვის ნერვები აღარ მაქვს, მორჩა. ახლა არავინ არ მიშლის. მაგრამ რომ მინდოდა წამესვა, მაშინ არ შეიძლებოდა. წითელ ლაქს ვერ წაისვამდი, მაგალითად. შავს ვერ წაისვამდი. იყო მიღებული ფერები – თეთრი წაისვი, ჰა, ჰა – ვარდისფერი. დამთავრდა. მხოლოდ ისეთი ფერები, თითებზე რომ არ დაგეტყობა. კრძალავდა ქმარიც და დედამთილიც.

– მაინც, ყველაზე რთული რა იყო?

– ვირივით რომ იმუშავებდი, საღამოს ზოფაც მოგიწევდა და გარეთ გაგდებაც. გინდა თუ არ გინდა, უნდა წასულიყავი. არაყი უნდა მოგეტანა ან მაღაზიიდან, ან მეზობლიდან, ან ნათესავიდან.

ძველებური სამზარეულოს მაგიდას რომ ხელს აკრავდა… უცებ ბავშვებს რომ დასცემოდათ? წარმოიდგინე, რა მოხდებოდა. 

მიყურებს, თვალს აღარ მაშორებს. ყველა კითხვაზე საპასუხოდაა მზად. ბევრი კითხვა უნდა დავუსვა. ბევრი უნდა თქვას. სჭირდება, რომ დაიცალოს, მჟავე გემო გამოიფხიკოს მუცლიდან.  ვკითხავ. არ გავჩერდები. სისულელეების კითხვასაც არ მოვერიდები. ყველაფერს ვკითხავ. მოვუსმენ. ბოლომდე მოვუსმენ. დილამდე მოვუსმენ. ხვალ დილამდე მოვუსმენ. შემდეგ კვირასაც მოვუსმენ.

ოთახში მყოფი სხვა ქალები გასუსულები არიან. ხმა გაკმინდა ქუჩამ ფანჯრის იქეთ, ჩაიდანმა – გაზქურაზე, წყალმა – ხრიალა ონკანში.

– საბოლოოდ მაინც რა იყო, შიში, რომ შვილებსაც ავნებდა? როდის გადაწყვიტე წამოსვლა?

– სიცოცხლის გადარჩენა. საკუთარი თავის გადარჩენა. სხვა არაფერი. აქამდე რომ მიხვალ, უკვე მორჩა. ფიქრობ, რომ რამენაირად გადარჩე.

მამამთილი სანამ ცოცხალი იყო, იქამდე მაინც რაღაცნაირად … ის ყოველთვის ჩემს მხარეს იყო. ჩემი გულისთვის ადრიანადაც ადგებოდა.ერთ ღამეს ამოვიდა. იმას დაემუქრა, დანით დაგკლავო. დანა გაუსვა მუცელზე, მუცელი გაუხაზა…

– ვის? – ვკითხულობ და თვალებს ვჭუტავ. ვეღარ ვუყურებ. ღმერთო, რა სულელი ვარ, რა ვის? – ვფიქრობ.

არ ნებდება. საუბარი უნდა. უნდა დაიცალოს. ყველაფერი უნდა თქვას. მერე რა, რომ 8 წლის წინ იყო. რა, 8 წლის წინანდელი ამბები არ გვახსოვს? რა, რვა წლის წინანდელი ამბები აღარ გვტკივა? რვა წლის წინანდელი ამბები აღარ გვიჭერს? რვა წლის წინანდელი ამბები ვერ მოგვგუდავს?

 – მამამთილი რომ გარდაიცვალა… კიდევ შეიძლება არაფერი არ მომხდარიყო, მაგრამ მე სახლის გაყიდვა არ მინდოდა. მიწა გვქონდა. 800 კილო კარტოფილს ვრგავდი და იმას ვყიდდი მერე.

მანდარინი გვქონდა. კარტოფილს ამოიღებდი – სიმინდს დათესავდი, ლობიოს. ფხალი, პამიდორი, კიტრი… ყველაფერი მოდიოდა, მიხვდი? ამით შეგეძლო მარტო ოჯახის რჩენა.

ის ტაქსაობდა ერთი პერიოდი. ბავშვიანი ტურისტები შეხვდნენ, ბავშვი მომიყვანა, გაზარდეო. ძიძა გავხდი, მაგრამ 24 საათი ჩემთან, სახლში მყავდა. აი, მაშინ დავიწყე ძიძად მუშაობა. 2 თვის იყო ის ბავშვი. 300 ლარს მიხდიდნენ.

– შენი ფული რომ გაგიჩნდა…

– სხვათა შორის, თვითდაჯერება მომცა. ჩემს თავს მივხედავ-მეთქი. ოი, რამდენი ხელფასი შემიჭამა, ძალიან ბევრი.

დალევის მომენტში, ვინც შეხვდებოდა, პირველი იმას ურტყამდა. მნიშვნელობა არ ჰქონდა მისთვის დედა იქნებოდა, მამა თუ მე. მაგრამ დედამთილს მაინც არასდროს არ დავუცვივარ. ის მისი შვილი იყო და მორჩა.

ძალიან მინდოდა მესწავლა. ამათთან ჩემი მამიდები იყვნენ მდგმურად, დიდი სახლი ჰქონდათ, ისინიც სწავლობდნენ და მითხრეს, წამოდი შენცო. მეც მდგმურად უნდა ვყოფილიყავი ამათთან. 9 კლასი დავამთავრე, საექთნოზე უნდა მესწავლა კოლეჯში. საბუთები შევიტანე, გამოცდაზე წავედი. ერთი ღამე დავრჩი მდგმურად. მეორე დღეს თქვეს, ამ გოგოს აღარ გაგატანთ სახლშიო. თანახმა ვართო – მშობლებმაც უთხრეს.

შენ ვინ გკითხავდა თანახმა ხარ თუ არ ხარ. თანახმა ვართო და მორჩა.

ბევრჯერ წამოვედი. 3 თვე, 5 თვე გავიდოდა და ხან ბიძაშვილს ეტყოდა, ხან მამიდაშვილს, ამოვიდოდა ჩოქვა-ჩოქვით, შემირიგდი, მეტს აღარ დავლევო. არაფერი, ისევ ისე გრძელდებოდა. დალევდა და ყველაფერი მთავრდებოდა.

სიფხიზლეში ვერავინ შეედრებოდა. მაგიდას გააწყობდა, ყველაფერში დაგეხმარებოდა. პირველი შვილი რომ გაგვიჩნდა, 1 წელი საერთოდ არ სვამდა, ბავშვის გაზრდაში მეხმარებოდა…“

ოთახში ნათესავი კაცი შემოვიდა. გაჩუმდა. თვალი მომაშორა. სკამი გაასწორა. გამიუცხოვდა, მომიშორა. მაგიდაზე დაღვრილი ყავის მოსაწმენდად ტილოს ძებნა დაიწყო.

ვერა, 8 წლის წინანდელი ამბები ვერ ჩამოირეცხა, შვება ვერ იგრძნო.

_______________

ფოტო თამარ ჭაბაშვილისა და აგნეშკა დუდრაკის პროექტიდან „საკუთარი სუფრა“.

გადაბეჭდვის წესი


ასევე: