გონების დაკარგვა, რასაც ხშირად გულის წასვლას უწოდებენ, საკმაოდ ხშირი მოვლენაა. ცნობიერების დაკარგვა მაშინ ხდება, როდესაც ტვინს დროებით არ მიეწოდება საკმარისი რაოდენობის სისხლი. ეს მომენტი ჩვეულებრივ ხანმოკლეა. ექიმი თერაპევტი საბინა მეჯიდოვა განმარტავს, რომ გულის წასვლას შესაძლოა არანაირი სამედიცინო მიზეზი არ ჰქონდეს, ან პირიქით – შეიძლება გამოწვეული იყოს საკმაოდ სერიოზული ჯანმრთელობის პრობლემებით.
- ქალბატონო საბინა, რა მიზეზებით მიგვდის გული?
გულის წასვლა ეს არის უეცრად განვითარებული, ხანმოკლე გონების კარგვა, რაც გამოწვეულია თავის ტვინში (ასევე ხანმოკლე) სისხლის მიმოქცევის მოშლით. როგორც წესი, გრძელდება რამდენიმე წამიდან რამდენიმე წუთამდე.
გულის წასვლის ყველაზე ხშირი მიზეზები გახლავთ ემოციური ფონი, როცა ადამიანს აქვს ნერვული დაძაბულობა და შიში.
მეორე არის ორთოსტატიკური მიზეზი, როცა ადამიანი იმყოფება დიდი ხნის განმავლობაში ვერტიკალურ მდგომარეობაში და ამ დროს ხდება არტერიული წნევის ვარდნა.
მესამე მიზეზი შეიძლება იყოს ჯანმრთელობის უფრო სერიოზული მდგომარეობა – კარდიული ანუ გულისმიერი, გულთან დაკავშირებული მიზეზები, კერძოდ, როცა დარღვეულია გულის კუმშვადი ფუნქცია და მეოთხე ყველაზე ხშირი მიზეზი შეიძლება იყოს ნერვულ-რეფლექტორული, ანუ როცა დარღვეულია სისხლძარღვების ტონუსი. ესეც შეიძლება იყოს გამოწვეული სხვადასხვა მიზეზით, მაგალითად – ჰიპოქსიის დროს, როცა დარღვეულია ან დაბალია ჟანგბადის დონე სისხლში. ეს ხშირია მაღალმთიან რაიონებში, იმ ადამიანებში, რომლებსაც აქვთ ჰემოგლობინის დაბალი დონე.
გულის წასვლის ეპიზოდები განსაკუთრებით ხშირად ვითარდება ზაფხულში, სიცხეში.
გულის წასვლის ნიშნებია: თავბრუსხვევა, ფერმკრთალი სახე, შემცივნება და ოფლიანობა, დაბინდული მხედველობა, ყურებში შიშინი, კოლაფსი, უგონო მდგომარეობაში ყოფნა რამდენიმე წამით ან წუთამდე, მდგომარეობის სრულად გაუმჯობესება რამდენიმე წუთში.
- როგორ შეგვიძლია დავეხმაროთ გულწასულ ადამიანს?
თუ ვხედავთ, რომ ადამიანს არ აქვს დარღვეული სუნთქვა, მალე დაუბრუნდა გონება, ცნობიერება აღდგენილია, არ აქვს დაბალი წნევა და მაინცდამაინც გამოხატული ჩივილები, შეგვიძლია სასწრაფო დახმარების ჯგუფის გარეშეც გამოვიდეთ სიტუაციიდან.
მაგრამ თუ ადამიანს გონების კარგვის ეპიზოდში განუვითარდა კრუნჩხვა, ფერმკრთალია, ტუჩები ლურჯი ფერისა აქვს, უჭირს სუნთქვა, ტკივილი აქვს გულის არეში, დიდ ხანს არ ხდება ცნობიერების/გონების აღდგენა, მაშინ რა თქმა უნდა, გვჭირდება სასწრაფო სამედიცინო დახმარების ჯგუფი.
ადამიანი ასეთ დროს უნდა დავაწვინოთ, ირგვლივ არ უნდა იყოს ხალხმრავლობა, პირიქით, მაქსიმალურად უნდა უზრუნველვყოთ სუფთა ჰაერის მიწოდება. მოჭერილი ტანსაცმელი, ქამარი, ჰალსტუხი უნდა შევუხსნათ. სასურველია ცივი წყლის შესხურებაც.
კარგია ამ დროს სუნთქვის შემოწმებაც – თუ როგორ სუნთქავს, პირის ღრუში რაიმე უცხო სხეული ხომ არ აქვს და ხომ არ უშლის თავისუფლად სუნთქვაში ხელს.
- რისი გაკეთება არ შეიძლება ამ დროს?
არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება ამ ადამიანის დაყენება ვერტიკალურ მდგომარეობაში, ანუ ფეხზე დაყენება, ასევე არ უნდა ვიჩქაროთ გონზე მოსულის სწრაფად წამოყენება.
არ შეიძლება გულწასული ადამიანის ნჯღრევა, დაუშვებელია ძალით პირის ღრუში სითხის ჩასხმა, მაქსიმალურად უნდა უზრუნველვყოთ მისთვის მშვიდი პოზა.
დავაწვინოთ ზურგზე და დაველოდოთ სასწრაფო დახმარების ჯგუფს.
- თუ წინასწარ გრძნობს ადამიანი, რომ სუსტადაა, შეიძლება გული წაუვიდეს, რითი შეიძლება დავეხმაროთ?
როგორც წესი ადამიანი გრძნობს, რომ გული უნდა წაუვიდეს.
თუ ცოტა შეუძლოდაა, დავსვათ, ტკბილი ჩაი ან ყავა დავალევინოთ.
თუ ვხვდებით, რომ გულის წასვლის ეპიზოდი გარდაუვალია, უნდა მოვასწროთ დაჯდომა ან წამოწოლა, რომ ვარდნის დროს არ მივიღოთ ტრავმა, რადგან ტრავმული დაზიანებები ამ დროს ძალიან ხშირია, ასევე მნიშვნელოვანია სუფთა ჰაერის უზრუნველყოფა დროულად.
