29 სექტემბრის მონაცემებით, აჭარაში ბინაზე 600-ზე მეტი კოვიდინფიცირებული მკურნალობს. ბინაზე მკურნალობა საქართველოს ჯანდაცვის სამინისტრომ შესაბამისი პროტოკოლით დაუშვა.
„ბათუმელები“ გთავაზობთ მოკლე მიმოხილვას, რას ითვალისწინებს ბინაზე მკურნალობის პროტოკოლი, როგორ უნდა მოიქცეს ინფიცირებული და როგორ უნდა დაეხმარონ მას სხვა პირები.
საქართველოს ჯანდაცვის სამინისტროს მიერ შემუშავებული პროტოკოლით, ბინაზე დასაშვებია კორონავირუსული ინფექციის მსუბუქი შემთხვევების მართვა.
რას ნიშნავს კორონავირუსის მსუბუქი შემთხვევა?
ჯანდაცვის სამინისტროს მიერ დამტკიცებული პროტოკოლის თანახმად, კორონავირუსის ინფექციის მსუბუქ შემთხვევად ითვლება გაურთულებელი ზემო სასუნთქი გზების რესპირაციული ვირუსული ინფექცია.
მსუბუქი დაავადების დროს პაციენტებს შესაძლოა აღენიშნებოდეთ არასპეციფიკური სიმპტომები, როგორიცაა ცხელება, მოთენთილობა, ხველა (ნახველით ან მის გარეშე), ანორექსია, სისუსტე, კუნთების ტკივილი, ყელის ტკივილი, ქოშინი, ცხვირის გაჭედვა ან თავის ტკივილი, ყნოსვისა და გემოს დაქვეითება. იშვიათად, სიმპტომები შესაძლოა წარმოდგენილი იყოს დიარეით, გულისრევით ან პირღებინებით.
პროტოკოლის თანახმად, მსუბუქ პნევმონიად განიხილება შემთხვევა, თუკი პაციენტს არ აღენიშნება მომატებული რისკი. არ არის სამოც წელზე მეტი ასაკის, აქვს სისხლის ნორმალური წნევა და პულსი, ბოლო სამი თვის განმავლობაში არ ყოფილა ჰოსპიტალში და არ მიუღია ანტიბიოტიკები. ასევე არ აქვს სხვა მწვავე სამედიცინო მდგომარეობა.
როგორ უნდა იმართოს ბინაზე კორონავირუსის მსუბუქი შემთხვევა?
პროტოკოლში გაწერილია კოვიდპაციენტებთან როგორ უნდა იმართოს ისეთი სიმპტომები, როგორიცაა ხველა, ცხელება და სუნთქვის გაძნელება.
ხველების მართვისთვის რეკომენდებულია კოვიდინფიცირებული არ იწვეს ზურგზე, რადგან ამ პოზიციაში ამოხველება არაეფექტურია.
ერთ წელზე მეტი ასაკის ინფიცირებულებში რეკომენდებულია მკურნალობის მარტივი მეთოდები, მაგალითად, თაფლის ან სხვა არამედიკამენტური საშუალებების მიღება.
COVID19-ით დაავადებულ პირებში, შესაძლებელია, ხანმოკლე პერიოდით კოდეინის შემცველი ხველის სიროფების გამოყენება, შემაწუხებელი ხველის დათრგუნვის მიზნით.
კოვიდისთვის ერთ-ერთი დამახასიათებელი სიმპტომია ცხელება, რომელიც ინფიცირებულს ყველაზე ხშირად მეხუთე დღიდან აღენიშნება.
ცხელების მართვისთვის პროტოკოლში გაწერილია, რომ პაციენტმა რეგულარულად უნდა მიიღოს სითხე (არაუმეტეს 2 ლიტრი დღეში), დეჰიდრატაციის თავიდან ასარიდებლად.
თუ პაციენტს აქვს ცხელება, რეკომენდებულია პარაცეტამოლის ან იბუპროფენის მიღება. თუ პაციენტს აღენიშნება ცხელება და სხვა სიმპტომები, რომელთა შემსუბუქებაც შესაძლებელია ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდის მიღებისას, პაციენტმა უნდა გამოიყენოს მისი უმდაბლესი ეფექტური დოზა, სიმპტომების კონტროლისთვის საჭირო უმოკლესი დროით.
ცალკეა გამოყოფილი სუნთქვის გაძნელების მართვა.
სუნთქვის გაძნელებამ შესაძლოა გამოიწვიოს შფოთვა, რაც უფრო მეტად აუარესებს სუნთქვას. პროტოკოლის თანახმად, მხარდამჭერი მკურნალობის სახით, სუნთქვის გაძნელების მართვის მიზნით, რეკომენდებულია ოთახში სიგრილის შენარჩუნება, რელაქსაციისა და სუნთქვითი ტექნიკის გამოყენება და სხეულის პოზიციის ცვლილება. პაციენტებმა, რომლებიც იმყოფებიან თვითიზოლაციაში მარტო, ხშირად უნდა გაანიავონ ოთახი. არ უნდა გამოიყენონ ვენტილატორი, რადგანაც ამან შეიძლება ხელი შეუწყოს ინფექციის გავრცელებას.
პნევმონიის მართვა
პროტოკოლის თანახმად, პირისპირ გასინჯვის და სხვა ობიექტური მეთოდების გამოყენების შეუძლებლობის პირობებში, პნევმონიის დიაგნოზი მოზრდილებში შესაძლებელია დაისვას შემდეგი სიმპტომებისა და ნიშნების საფუძველზე:
სხეულის ტემპერატურა 38°C-ზე მეტი, სუნთქვის სიხშირე აღემატება წუთში 20-ს, ხოლო გულისცემის სიხშირე აღემატება წუთში 100-ს და პაციენტს აღენიშნება მწვავედ დაწყებული აბნეულობა.
პროტოკოლის თანახმად, არ არის აუცილებელი საშუალო სიმძიმის პნევმონიის ჰოსპიტალიზაცია, თუ სახეზე არ გვაქვს სუნთქვის გაძნელება და დეჰიდრატაციის ნიშნები, რაც მოიცავს გაძლიერებულ წყურვილს, პირის სიმშრალეს, შარდის გამოყოფის შემცირებას, მშრალ კანს, თავის ტკივილსა და თავბრუსხვევას.
პროტოკოლში ხაზგასმულია, რომ ანტიბიოტიკები არ უნდა დაინიშნოს სავარაუდო COVID-19 პნევმონიის შემთხვევაში, როდესაც პაციენტს მსუბუქი სიმპტომები აქვს.
ანტიბიოტიკოთერაპიის დაწყებისას, რეკომენდებულია, გადაწყვეტილება მიღებული იქნეს ინფექციონისტისა და ოჯახის ექიმის ერთობლივი შეთანხმებით.
პაციენტმა, შეიძლება, დაასრულოს თვითიზოლაცია და ჩაითვალოს განკურნებულად, თუ მას აღარ აღენიშნება სიმპტომები და აქვს ტესტირების ორი უარყოფითი შედეგი (სულ მცირე, 24 საათის ინტერვალით აღებულ ნიმუშებზე). თუ ტესტირება შესაძლებელი არ არის, პაციენტი იზოლაციაში უნდა დარჩეს სიმპტომების ალაგებიდან ორი კვირის განმავლობაში.
წესები, რომლებიც ბინაზე მყოფმა კოვიდპაციენტმა უნდა დაიცვას
ვინაიდან COVID 19-ის სპეციფიკური ეფექტური მკურნალობა ჯერჯერობით არ არსებობს, კოვიდპაციენტის ბინაზე მართვა მოიცავს დამხმარე სიმპტომურ თერაპიას. პროტოკოლში ხაზგასმითაა აღნიშნული, რომ სახლში კონკრეტული პაციენტების მოვლა შეიძლება დაშვებული იყოს მსუბუქი ავადმყოფობის შემთხვევაში.
პაციენტთა ბინაზე მკურნალობის გადაწყვეტილების შემთხვევაში, პაციენტის მდგომარეობის მართვა რეკომენდებულია ინფექციონისტებთან და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სპეციალისტებთან კონსულტაციით. თუ COVID 19-ის სიმპტომები გაუარესდა, მდგომარეობა შეიძლება ძალიან სწრაფად დამძიმდეს, ამიტომ საჭიროა სასწრაფო ჰოსპიტალიზაცია.
ბინაზე მკურნალობის პერიოდში, მანამ, სანამ პაციენტის სიმპტომები სრულად არ ალაგდება, რეკომენდებულია უწყვეტი კომუნიკაცია პაციენტს, სამედიცინო პერსონალსა და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის წარმომადგენლებს შორის.
როგორ უნდა მოვუაროთ ბინაზე კოვიდინფიცირებულს
პროტოკოლში გაწერილია რჩევები კოვიდინფიცირებულების მომვლელთათვის. პირველი, რაც უნდა გაითვალისწინოთ, აუცილებელია დაიცვათ საკუთარი თავი ინფიცირებისგან.
COVID19 ვრცელდება რესპირაციული წვეთების მეშვეობით, როდესაც ინფიცირებული საუბრობს, ახველებს ან აცემინებს, მჭიდრო კონტაქტში (დაახლოებით 2 მეტრზე ახლოს) მყოფ პირებს შორის.
ის, ვინც კოვიდინფიცირებულს უვლის, სასურველია არ იყოს COVID 19-ის მძიმე ფორმის განვითარების მაღალი რისკის ჯგუფში.
კოვიდინფიცირებულის მომვლელმა უნდა გამოიყენოს იზოლირებული საძინებელი და საპირფარეშო.
თუ შესაძლებელია, შეეცადეთ, რომ დაავადებული პირი დარჩეს მისთვის გამოყოფილ ოთახში, სხვებისგან მოშორებით. ასევე შესაძლებლობის შემთხვევაში, ინფიცირებული უნდა სარგებლობდეს განცალკევებული სააბაზანოთი.
იმ შემთხვევაში, თუ გიწევთ საზიარო ფართობის გამოყენება, აუცილებელია ოთახი კარგად ნიავდებოდეს. მოერიდეთ სტუმრების მიღებას. საკვები მიირთვით განცალკევებულ ოთახში ან სივრცეში.
სასურველია ინფიცირებული პირი იკვებებოდეს თავის ოთახში. ჭურჭლისა და სხვა საყოფაცხოვრებო ნივთების გარეცხვისას კი იხმარეთ ხელთათმანები და ცხელი წყალი.
ინფიცირებული პირის მიერ გამოყენებულ ნებისმიერ ჭურჭელს, ჭიქას ან ვერცხლის ნივთებს არ უნდა შეეხოთ ხელთათმანის გარეშე. გარეცხეთ ჭურჭელი საპნისა და ცხელი წყლის გამოყენებით, ან ჭურჭლის სარეცხ მანქანაში. ხელთათმანების მოხსნის ან ნახმარი ჭურჭლის შეხების შემდეგ დაიბანეთ ხელები.
მოერიდეთ ინფიცირებულთან პირადი ნივთების გაზიარებას. არ გამოიყენოთ ინფიცირებულის ჭურჭელი, თეთრეული ან ელექტრონული მოწყობილობები – ტელეფონი ან პლანშეტი.
ინფიცირებულმა პირმა სახის ნიღაბი უნდა ატაროს სხვა პირების გარემოცვაში როგორც გარეთ, ისე შინ (მათ შორის, სამედიცინო დაწესებულებაში). სახის ნიღაბი ხელს უშლის ინფიცირებულ პირის მიერ ვირუსის გავრცელებას. ნიღაბი აგროვებს რესპირაციულ წვეთებს და ხელს უშლის მათ გადაცემას ირგვლივ მყოფ პირებზე.
დაავადების თავიდან აცილების მიზნით ყოველდღიურად ჩაატარეთ პრევენციული ზომები: ხშირად დაიბანეთ ხელები, მოერიდეთ თვალების, პირის და ცხვირის შეხებას დაუბანელი ხელებით. ხშირად ჩაატარეთ ზედაპირების დეზინფექცია.
ყოველდღიურად უნდა დამუშავდეს მაგიდები, კარების სახელურები, სინათლის ჩამრთველები, საწერი მაგიდები, ტუალეტები, ონკანები, ნიჟარები და ელექტროხელსაწყოები.
ინფიცირებული პირის მომვლელმა და მჭიდრო კონტაქტში მყოფმა პირებმა თვალყური უნდა ადევნონ საკუთარ ჯანმრთელობის მდგომარეობას COVID19-ზე საეჭვო სიმპტომების თვალსაზრისით.
