პანდემიის დროს ვალუტის კურსის ცვლილების გამო რამდენიმე სასურსათო პროდუქტზე ფასების ზრდის შესაჩერებლად და ცალკე ხორბლის იმპორტის სუბსიდირებისთვის, მთავრობამ სპეციალური პროგრამები შეიმუშავა. სურსათზე სტაბილური ფასების შესანარჩუნებლად ჯამში 10 მილიონი ლარი იყო გამოყოფილი.
„ბათუმელებისთვის“ მოწოდებული ოფიციალური დოკუმენტებით კი, ამ მიზნით ბიუჯეტიდან 1 156 437 ლარი და 1 396 500 აშშ დოლარი დაიხარჯა. სახელმწიფო სუბსიდია, როგორც „ბათუმელებმა“ გაარკვია, მიიღეს იმ კომპანიებმაც, რომლებიც ან რომელთა მეწილეებიც „ქართული ოცნების“ შემწირველები არიან.
პირველადი მოხმარების სასურსათო პროდუქტებზე ფასების შენარჩუნების სახელმწიფო პროგრამა 2020 წლის 15 მარტიდან- 15 მაისის ჩათვლით, პროდუქტების იმპორტის მიზნით, უცხოურ ვალუტაში (აშშ დოლარი და ევრო) გაწეული ხარჯის სავალუტო კურსით გამოწვეული ცვლილების სუბსიდირებას ითვალისწინებდა.
სუბსიდიით მეწარმე ისარგებლებდა იმ შემთხვევაში, თუ ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი ოფიციალური გაცვლითი კურსის შესაბამისად, კონვერტაციის დღეს 1 აშშ დოლარის ღირებულება აღემატებოდა 3 ლარს, ხოლო ევროს შემთხვევაში – 1 ევროს ღირებულება – 3.3 ლარს.
მოგვიანებით მთავრობამ გადაწყვიტა, რომ ამ პროგრამისთვის გათვალისწინებული 10 მილიონიდან ცალკე 5,2 მილიონი ლარი ხორბლის იმპორტის სუბსიდირებისთვის დაეხარჯა. ამისთვის ცალკე პროგრამა დაამტკიცა – „ხორბალსა და ხორბლის ფქვილზე არსებული საცალო სარეალიზაციო ფასის შენარჩუნების მიზნით“.
პროგრამის მიხედვით, კომპანიას ან ფიზიკურ პირს ერთ ტონა იმპორტირებულ ხორბალზე სახელმწიფო არაუმეტეს 40 აშშ დოლარის ეკვივალენტს გადაუხდიდა ეროვნულ ვალუტაში. დაგეგმილი იყო, 2020 წლის 17 აპრილიდან 2020 წლის 20 მაისის ჩათვლით პერიოდში, ჯამში არაუმეტეს 40 000 ტონა ხორბლის იმპორტის სუბსიდირება.
პროგრამებს სოფლისა და სოფლის მეურნეობის განვითარების სააგენტო ახორციელებდა.
„ბათუმელებმა“ სურსათზე ფასების შენარჩუნების სახელმწიფო პროგრამის ბენეფიციარების შესახებ ინფორმაცია სააგენტოდან 2020 წლის 14 აპრილს გამოითხოვა. სააგენტომ კი პასუხი სამი თვის შემდეგ, 24 ივლისს მოგვაწოდა. „დაველოდეთ პროგრამის დასრულებას და მოგაწოდეთ სრული ინფორმაცია“, – გვითხრეს სააგენტოში.
„გაცნობებთ, რომ წერილით მოთხოვნილი ინფორმაცია პროგრამის ბენეფიციარებსა და სააგენტოს შორის გაფორმებული ხელშეკრულებებისა და შემოსავლების სამსახურის ცნობების მოწოდების შესახებ, საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის საფუძველზე წარმოადგენს კომერციულ საიდუმლოებას და სააგენტო მოკლებულია შესაძლებლობას, გასცეს აღნიშნული ინფორმაცია… გიგზავნით პროგრამის ფარგლებში დამტკიცებული სუბსიდირების ხელშეკრულების ნიმუშებს, რომლებიც არ შეიცავს ბენეფიციარის პერსონალური მონაცემებისა და კომერციული საიდუმლოების შესახებ ინფორმაციას“, – მოგვწერეს სააგენტოდან.
სააგენტოს პასუხიდან გამომდინარე, გაურკვეველია კონკრეტულად რა სახეობის და რა ოდენობის პროდუქცია შემოიტანეს კომპანიებმა საქართველოში პროგრამის ფარგლებში.
სააგენტოდან მოწოდებული ინფორმაციით, ამ პროგრამისთვის ხელშეკრულება გაფორმდა 10 კომპანიასთან, სუბსიდია კი გაიცა 9 კომპანიაზე, ჯამში 1 156 437 ლარი.
პირველადი მოხმარების სასურსათო პროდუქტებზე ფასების შენარჩუნების სახელმწიფო პროგრამაში მონაწილე ბენეფიციარები
„ბათუმელებმა“ გადაამოწმა პროგრამის მონაწილე კომპანიების მონაწილეობა სახელმწიფო შესყიდვებში. აღმოჩნდა, რომ თითქმის ყველა ამ კომპანიასთან სხვადასხვა საბიუჯეტო ორგანიზაციას არაერთი ხელშეკრულება აქვს გაფორმებული გამარტივებული შესყიდვის გზით, ანუ ტენდერის გარეშე [სხვადასხვა დროს და სხვადასხვა მომსახურებაზე].
გამარტივებულ შესყიდვებში არ ფიგურირებს შპს „სერვის-აგრო“, თუმცა, ამ კომპანიამ, სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის მონაცემებით, „ქართული ოცნება-დემოკრატიული საქართველოს“ 2019 წლის ივლისში 100 ათასი ლარი შესწირა.
„ოცნებას“ სხვადასხვა დროს სოლიდური თანხა შესწირა კომპანიის ერთ-ერთმა მეწილემ, დავით ინაურმაც: 2016 წელს – 60 ათასი ლარი, 2017 წელს – 55 ათასი ლარი, ხოლო 2019 წელს – 60 ათასი ლარი.
„სერვის-აგრო“ 2015 წელსაა რეგისტრირებული და საჯარო რეესტრის ბოლო ამონაწერით, მისი მეწილეები არიან დავით ინაური [12.5%], კახა კახიანი [50%], შამსუდინ ავლარიგოვი [12.5%] და ბესიკ ჯიქია [25%].
შესყიდვების პორტალზე გადამოწმებით აღმოჩნდა, რომ პროგრამაში მონაწილე კომპანიებიდან შპს „დაფნას“ არაერთი სახელმწიფო ტენდერი აქვს მოგებული 2013 წლიდან დღემდე, მათ შორის, კონსოლიდირებული ტენდერებიც. რეესტრის მიხედვით, ამ კომპანიის 100% წილს აზერბაიჯანული კომპანია „ანადოლუ ინვესთმენთ კომპანი“ ფლობს.
ერთი ტენდერი აქვს მოგებული „ჯეოსტარს“, რომელიც 2010 წელსაა დაფუძნებული და ბოლო ამონაწერით მისი მეწილეები არიან არჩილ მაზიაშვილი [50%] და გია გიგოლაშვილი [50%]. აუდიტის მონაცემებით, არჩილ მაზიაშვილმა 2016 წელს „ქართულ ოცნებას“ 55 ათასი ლარი შესწირა, მისმა პარტნიორმა გია გიგოლაშვილმა კი, 2012 წელს 30 ათასი ლარი „ერთიან ნაციონალურ მოძრაობას“ შესწირა.
რაც შეეხება ხორბლის იმპორტის სუბსიდირების პროგრამას, სოფლისა და სოფლის მეურნეობის განვითარების სააგენტოს მიერ მოწოდებული ინფორმაციით, პროგრამის ბენეფიციარი 6 კომპანიაა, რომლებთანაც 9 ხელშეკრულებაა გაფორმებული. ამ კომპანიებზე „გასაცემი ფულადი სახსრები“ კი 1 396 500 აშშ დოლარია.
ხორბლის იმპორტის სუბსიდირების სახელმწიფო პროგრამაში მონაწილე ბენეფიციარები
ამ მონაცემების მიხედვით, ჯამში 677 700 აშშ დოლარს გადაუხდის სახელმწიფო კომპანია „ბევრილი ჯგუფს“ შემოტანილ ხორბალში.
კომპანიის წილის 99,7%-ის მფლობელი და გენერალური დირექტორია ნერუ ჩანქსელიანი. მან 2016 წელს „ქართულ ოცნებას“ თანხა ხუთჯერ შესწირა, ჯამში 18 ათას 230 ლარი, ხოლო სალომე ზურაბიშვილს [პრეზიდენტობის კანდიდატს], 2018 წელს შესწირა 15 ათასი ლარი.
ამ კომპანიის წილებს ფლობენ ასევე ვალერიან თუთბერიძე, გიორგი ზურაბიშვილი და ბახვა ქურდაძე. „ბევრილი ჯგუფს“ 2015 წელს რამდენიმე ტენდერიც აქვს მოგებული. ხელშეკრულებების ჯამური ღირებულებით – 140 ათას 264 ლარი.
ქვეყანაში შაქრის, ზეთისა და მაკარონის მარაგის შესაქმნელად სოფლისა და სოფლის მეურნეობის განვითარების სააგენტომ ხელშეკრულება ცალკე ორ კერძო კომპანიასთან, ჯამში 4 232 800 აშშ დოლარზეც გააფორმა.
სუბსიდირების პროგრამების დამტკიცებამდე და მარაგების შექმნამდე [მარტის შუა რიცხვებში] სურსათი საქართველოში უკვე გაძვირებული იყო.
მთელი რიგი საკვები პროდუქტები სახელმწიფო პროგრამების დასრულების შემდეგ, ივლისშიც გაძვირდა:
ამ თემაზე:
https://batumelebi.netgazeti.ge/news/218796/
