ისინი ერთჯერადად 1-1.5 ტონა ტვირთს ეზიდებიან – მათ ამ სიმძიმით დატვირთული ურიკები ხან 30-ჯერ გადააქვთ ყოველდღიურად, ხან ათჯერ და თუ არ გაუმართლათ – ერთხელ. ამის მიუხედავად, უმუშევრობას ეს ყოფა მაინც ურჩევნიათ – იმიტომ, რომ მხოლოდ ასე შეუძლიათ როგორც საკუთარი, ისე ოჯახის წევრების ფიზიკური გადარჩენა. ქართული კანონმდებლობით ეს ადამიანებიც დასაქმებულებად მიიჩნევიან.
2017 წელს საქართველოში უმუშევრობის დონე 12.7% იყო. საქსტატის მონაცემებით, წლების მანძილზე ეს მაჩვენებელი კლებულობს. თუმცა, აქვე აღსანიშნავია, რომ საქართველოში დასაქმებულებს შორის, ტრადიციულად, ჭარბობს თვითდასაქმებულთა წილი. სწორედ ამ ჯგუფს მიეკუთვნებიან ბაზარში ურიკებით ტვირთის გადამზიდავებიც. ისინი მცირედი ანაზღაურების სანაცვლოდ, დილის ხუთი საათიდან შუადღემდე, ბაზრის ტერიტორიაზე მძიმე ტვირთს ეზიდებიან.
ემზარ კეკელიძე: ძალიან რთულ პირობებში გვიწევს მუშაობა და ოჯახების შენახვა, ანაზღაურება კი არის მცირე.
41 წლის ემზარ კეკელიძე მეათე წელია ბათუმის ბაზარში ტვირთის გადამზიდად მუშაობს. თავიდან ურიკას ქირაობდა, დღეში ხუთ ლარს იხდიდა, შემდეგ შეიძინა. მუშაობას გამთენიისას ხუთ საათზე იწყებს – “დილას არიან ბითუმად მოვაჭრეები, მაღაზიები, მარკეტები – ყველას სჭირდება მომარაგება, ჩვენ გადაგვაქვს მათთვის ტვირთი. ეს ტვირთი შეიძლება იყოს 1.2 – 1.5 ტონა. ძალიან რთულ პირობებში გვიწევს მუშაობა და ოჯახების შენახვა, ანაზღაურება კი მცირეა. კომუნალური გადასახადების გარდა, დღის განმავლობაში ჭამა ხომ გინდა? გადაადგილების ხარჯი… ასე 10-30 ლარი მრჩება დღეში, მაგრამ აქ მთავარი შრომის სიმძიმეა”, – ამბობს ის.
ემზარი შუახევიდანაა, ოჯახიც იქ ჰყავს. ბათუმში ძმასთან ცხოვრობს. გადატვირთული გრაფიკის გამო ოჯახს იშვიათად ნახულობს. “მთავარი შემომტანი მე ვარ და კიდევ ჩემი მშობლების პენსია. სხვა არანაირი დახმარება, შემოსავალი არ გვაქვს”, – ამბობს ის. – “გრაფიკი გადატვირთულია, მაგრამ ეს იმიტომ, რომ გამომუშავებით ვმუშაობთ, რაც მეტს ვიმუშავებ, მით მეტი ფულია, თორემ აქ არავის უხარია მოწყდეს ოჯახის სითბოს და დილის ხუთ საათზე ბაზარში გამოვიდეს. სახლში ასვლას თვეში ერთხელ ვახერხებ”.
ემზარ კეკელიძე ამბობს, რომ ამ ბაზარში ხშირად ახალგაზრდა ბიჭებიც იწყებენ ტვირთის გადამზიდავებად მუშაობას. მასაც ორი შვილი ჰყავს, 15 და 19 წლის ბიჭები. ისურვებდა, რომ მათ თაობას უკეთესი სამუშაო ადგილები ჰქონდეთ: “მინდა, რომ დაინტერესდეს ჩვენი ხელისუფლება იმით, რომ ახალგაზრდებს, ჩვენს მომავალ თაობას, არ უწევდეს ბაზარში ჩამოსვლა, ურიკაზე მუშაობა ან სხვა მძიმე ფიზიკური შრომა. არის ჩვენს ქვეყანაში იმის საშუალება, რომ იყოს წარმოება, ფაბრიკა-ქარხნები, მაგრამ ყურადღების მომქცევი არავინაა”.
ამ ბაზარში ახალგაზრდა მტვირთავებიც არიან, ზოგიერთმა აქ მუშაობა ბავშვობაში დაიწყო. გიორგი (სახელი შეცვლილია) 19 წლისაა, მან თავის სამსახურზე ღიად საუბარი არ ისურვა, თუმცა გვითხრა, რომ ბაზარში 9 წლის ასაკიდან მუშაობს.
“9 წლის ვიყავი, პირველად ამ ბაზარში რომ შემოვედი. თავიდან დავიწყე ტრაილერების დაცლაზე მუშაობა, ვცლიდით ხახვს, კარტოფილს… ეს ყველაზე მძიმე ტვირთია. შემდეგ დავიწყე ურიკაზე მუშაობა და შემრჩა ეს ურიკა, ახლაც ტვირთის გადამზიდად ვმუშაობ”, – ამბობს ის.
გიორგის სამუშაო დღეც გამთენიისას, ხუთ საათზე იწყება. ერთ გადატანაზე ამ ურიკით ტონა-ორასი ან ტონა-ნახევარი ტვირთი გადააქვს. ამბობს, რომ ანაზღაურება შესაძლოა დღის განმავლობაში საკმარისად მოაგროვოს, თუმცა ეს მაინც ვერ იქნება იმ მძიმე შრომის შესაბამისი, რასაც ის და სხვა გადამზიდავები სწევენ.
ტარიელ ლომაძე
63 წლის ტარიელ ლომაძე პროფესიით ქორეოგრაფია, წლების განმავლობაში მუშაობდა ოზურგეთის ქორეოგრაფიულ ანსამბლში, მაგრამ თითქმის 15 წელია ძირითად პროფესიაში შეკვეთები შეუმცირდა, ამიტომ ბაზარში, ტვირთის გადამზიდავის საქმე შეითავსა.
“დღესაც მაქვს საკუთარი აპარატურა, ქორწილებშიც ვუკრავთ, სხვადასხვა დღესასწაულზეც, მაგრამ ვინაიდან სარიტუალო დარბაზები მომრავლდა, მათ კი თავიანთი ბენდი ჰყავთ, საშუალება აღარ იყო, იმ შემოსავლით ოჯახი მერჩინა. იძულებული გავხდი, ხელი მომეკიდა ამ საქმეზე (ტვირთის გადამზიდავი) და ვაკეთებ ამ საქმეს გემრიელად, ტკბილად და კარგად… იმიტომ, რომ ლუკმა პური მივუტანო შვილებსა და შვილიშვილებს სახლში… ზაფხულობით დავდივართ ურეკში, იქაური კაფე-ბარები გვიწვევენ ხოლმე როცა მუსიკოსები სჭირდებათ, მაგრამ ეს სეზონურია”, – ამბობს ტარიელი.
ტარიელ ლომაძის ოჯახში შვიდნი არიან, აქედან სამი ბავშვია. უფროსი შვილიშვილი ანამარია – 7 წლის ხდება – “უკვე ბაბუას ხელოვნებას მიჰყვება, თან მღერის, თან ცეკვავს, პატარაა ისე ჯერ… საბა ხუთი წლისაა, ლუკა – სამის”.
ტარიელ ლომაძის სამუშაო დღეც გათენებისთანავე იწყება და შუაღამემდე გრძელდება, მაგრამ მაინც კმაყოფილია. “დილას ხუთ საათზე გამოვდივარ სამუშაოდ. 11 საათამდე დატვირთული მუშაობაა. საბითუმო მოვაჭრეები არიან ამ დროს, შემდეგ უფრო მცირდება ხალხის რაოდენობა… ვამარაგებთ მაღაზიებს, ხალხს, ეს “ობტავოი” ბაზარია, იტვირთება ჩვენი ურიკა და გადაგვაქვს გარკვეულ მანძილზე, ანაზღაურება – კაპიკები. ხან 15 ლარი მრჩება დღის განმავლობაში, ხან 20-30, მაგრამ გააჩნია, სად მიგაქვს, რა მიგაქვს… რთულია, მაგრამ მე კმაყოფილი ვარ, იმიტომ, რომ სულ არაფერს – მირჩევნია. სულ სახლში რომ დავჯდე, ერთ თეთრსაც არ ჩამოგიგდებს არავინ ეზოში, არც ერთი მთავრობა და არც მეორე” – ყვება ტარიელი.
https://www.facebook.com/batumelebi/videos/479106062822873/
