კვირის ამბები,კვირის ამბები,მთავარი

სამი წელი 17 მაისიდან – ინტერვიუ ნათია ფანჯიკიძესთან

18.05.2016 • 2301
სამი წელი 17 მაისიდან – ინტერვიუ ნათია ფანჯიკიძესთან

„საზოგადოების ბრალი არ არის, რომ მას არავინ ეუბნება სიმართლეს“, – ასე გვიპასუხა ფსიქოლოგმა ნათია ფანჯიკიძემ შეკითხვაზე: რა ისწავლა საზოგადოებამ საქართველოში 2013 წლის 17 მაისიდან, როცა რამდენიმე ადამიანმა ჰომოფობიის წინააღმდეგ ბრძოლის საერთაშორისო დღის აღნიშვნა სცადა. მისი აზრით, პოლიტიკოსთა გარკვეული ჯგუფი იყენებს პროპაგანდისთვის ჰომოფობიური განწყობების გააქტიურებას, რადგან მათ საზოგადოებისთვის სხვა შეთავაზება აღარ აქვთ.

ნათია ფანჯიკიძე: მგონია, რომ ისეთი რამ აღარ განმეორდება, რაც სამი წლის წინ ვნახეთ. 90-იანი წლების შემდეგ ასეთი დაპირისპირება არ მახოვს. შემზარავი სანახავი იყო, როცა რამდენიმე ადამიანს მისდევდა მთელი ჯგუფი. დარწმუნებული ვარ, როცა შემდეგ ტელევიზორში ნახეს საკუთარი თავი ამ მდგომარეობაში, არც ერთი მათგანი არ დარჩებოდა საკუთარი თავით კმაყოფილი. პირიქით, შეეშინდებოდათ კიდეც საკუთარი აგრესიის და დასვამდნენ კითხვას: რა იყოს ეს? ხმამაღლა თუ არა, შინაგანად მაინც გაუჩნდებოდათ ეს შეკითხვა. უკიდეგანო დაჯახების შემდეგ ვსწავლობთ, რომ ასეთი აგრესია არ უნდა განმეორდეს. მაშინ პროვოკაციას წამოეგო საზოგადოება.

გასული წლის 17 მაისს ევროკავშირის წარმომადგენლობის ოფისთან „ერეკლე მეფის საზოგადოებამ“ და ბასილ მკალავიშვილის მრევლმა გამართეს საპროტესტო აქცია. ისინი ევროსასამართლოს გადაწყვეტილებას აპროტესტებდნენ, რომლის მიხედვითაც საქართველოს 33 500 ევროს გადახდა დაეკისრა იმ 13 მოსარჩელის სასარგებლოდ, ვინც შეურაცხყვეს…

ესეც პროვოცირებული მგონია. პროვოცირება ყოველთვის შეიძლება, მით უმეტეს ჩვენს ქვეყანაში, სადაც ადამიანები ერთმანეთზე იოლად ღიზიანდებიან. ერთია გაღიზიანება და მეორე – სცენა, რომელიც ჩვენ უკვე ვნახეთ. ნებისმიერი ადამიანი გიპასუხებთ, მათ შორის ისინიც, ვინც ეს აქცია გამართეს, რომ აგრესია არის ცუდი. ვფიქრობ, ამ პროცესში ვისწავლეთ მთავარი, რომ დაპირისპირება არ უნდა გადავიდეს ხოცვა-ჟლეტაში, თორემ ილუზია იმაზე, რომ ბოლომდე ყველა შეთანხმდება რაღაცაზე, არავის აქვს.

რამდენად არსებობს ამ საკითხზე დიალოგის რესურსი?

ტონალობა გვაქვს საერთოდ ძალიან მაღალი. სატელევიზიო გადაცემებიც არ გვაქვს ისეთი, რომელიც ორიენტირებული იქნება ინფორმირების ამაღლებაზე, იმაზე, რომ რეალურად გავიგოთ ადამიანების პიროვნული ტკივილი. ჩვენ ვნახულობთ ერთსა და იმავე ტონალობაში დადგმულ შოუებს. არ ვფიქრობ, რომ მედია რაღაცას ანგარიშს უწევს ამ თემის გაშუქების დროს. უბრალოდ, მედიის დიდ ნაწილს სხვა სტილი აქვს არჩეული, თეატრალიზებული, რომელიც კიდევ უფრო გამაუცხოვებლად მუშაობს ნაცვლად იმისა გაგვაგებინოს, რომ ყველანი ვართ ადამიანები, ყველას გვაქვს სისხლი, ხორცი, გრძნობები.

თითქოს ჩანს, რომ გარკვეულ ნაწილს აშინებს განსხვავებული სექსუალური ორიენტაციის მქონე ადამიანი – რამდენად შეიცვალა საზოგადოების განწყობა?

აშინებს, რადგან ეს პოლიტიკური პროპაგანდის თემაა. ადამიანებს არწმუნებენ, რომ თითქოს ეს საკითხი არის ყველაზე პრობლემური, არადა, მოსახლეობისთვის არ არის ეს პრობლემა. საერთოდ არ იდგა, მაგალითად, დღის წესრიგში ქორწინების შემოღება-არშემოღება, მაგრამ პოლიტიკოსთა გარკვეულ ჯგუფს სხვა შესათავაზებელი არაფერი აქვს. ეს არის ინსტინქტური, დემოგრაფიული შიში, რომ აღარ გავმრავლდებით, ყველა „ასეთი“ გახდება, გახშირდება, მოედება ყველას.

ბუნებრივი ინსტინქტიდან წამოსული შიში შესაძლოა გახდეს ძლიერი, იმდენად ძლიერი, რომ შესაძლოა, აგრესიისკენ უბიძგოს ადამიანს. ჩვენთან ამ შიშს კვებავენ, ნაცვლად იმისა, ადამიანებს უთხრან, რომ განსაკუთრებული არაფერი ხდება; პირიქით, ეუბნებიან, რომ შთამომავლობა აღარ გვეყოლება. ასე ღვივდება პანიკა თემის ირგვლივ. ჩვეულებრივი, ათასი საქმითა და პრობლემით დაღლილი ადამიანი არც კი ფიქრობს ჰომოფობიურ განწყობებზე. პრეზიდენტმა ახსენა ამ დღეებში, იმიტომ გააქტიურდა ქორწინებაზე რეფერენდუმის თემა, რომ სხვა თემები გადაფარონო. ვფიქრობ, მართებულად აღნიშნა ეს.

რას ახვედრებს საზოგადოება ამ პროპაგანდას? ფიქრობთ, რომ საზოგადოებაში დასაყრდენი არ აქვს თუნდაც პოლიტიკოსთა მხრიდან მანიპულაციას?

ჩემი აზრით, რეალობაში ადამიანები საღად გრძნობენ ამ თემას. ფუნდამენტური პრინციპის _ ყველა თანასწორი ვართ და ყველას თანაბარი უფლებები გვაქვს – გააზრების პრობლემა ჩვენს საზოგადოებაში, მეჩვენება, რომ არ გვაქვს. სამწუხაროა, სახელმწიფოს მიდგომა არ შეიცვალა და არც სამართლებრივი სტრუქტურა შეცვლილა იმ კუთხით, რომ ვინც აგრესიას ავლენს, ადეკვატურად დაისაჯოს.

დომინანტი ეკლესიის მიდგომა რამდენად შეიცვალა? – 17 მაისის მოვლენების აგრესიული სასულიერო პირები არ დასჯილან.

ეკლესია არ არის ერთგვაროვანი. ვიცნობ სასულიერო პირებს, რომლებიც მართლა სიყვარულით არიან სავსე… ჩემი აზრით, მნიშვნელოვანია თავად თემისგან წამოვიდეს მნიშვნელოვანი გზავნილები აგრესიის გარეშე და შედგეს დიალოგი. ჩვენ გვაქვს კომუნიკაციის პრობლემა. ლგბტ თემის წარმომადგენლებისთვისაც მითქვამს, რომ მათი მოსაზრებები ხშირად ასევე აგრესიული ფორმითაა გამოხატული. მესმის, რომ მათ აქვთ თავდაცვითი პოზიცია, მაგრამ არ უნდა ჩანდეს გაბრაზება. თემში არ მოვიაზრებ მხოლოდ ლგბტ პირებს. აქ არის მათი გარემოცვა, ოჯახის წევრები, მეგობრები და ასე შემდეგ. მათ ყველაზე უკეთ იციან ამ პრობლემის არსი. ამ თემმა უნდა ილაპარაკოს, პირველ რიგში და შედგეს კომუნიკაცია.

თავად ლგბტ თემის წევრებისთვის რა შეიცვალა, თქვენი დაკვირვებით?

ხშირად მყავს ამ თემიდან პაციენტები. ისევ მოდიან მშობლები, რომლებიც ფიქრობენ, რომ სექსუალური ორიენტაციის განკურნება შეიძლება. ზოგიერთი მშობელი ტრავმირებულიც კი არის, მიიჩნევს, რომ სათანადოდ ვერ აღზარდა შვილი, რაღაც გამოეპარა. ინდივიდუალურია ეს შემთხვევები და ტენდენციაზე ვერ ვისაუბრებ, თუმცა მოდიან თავად ლგბტ თემის წევრებიც, ვინც პრობლემად აღიქვამს საკუთარ სექსუალურ ორიენტაციას. ეს ყველაფერი დროში უნდა გადაიხარშოს. მე ერთს ვხედავ – ინფორმაციის მიწოდების, გააზრების შემდეგ ბევრი მშობელი იჯერებს, რომ ეს არ არის ავადმყოფობა და შეუძლია ძალიან ბედნიერიც იყოს.

ინტერვიუ ჩაწერილია გაზეთ „ბათუმელების“ ბეჭდური ვერსიისთვის, 10 მაისს.

გადაბეჭდვის წესი


ასევე: