900 მოსწავლე და 30 მუსლიმური პანსიონი აჭარაში – ეს არის ის ციფრები, რასაც ასახელებენ ამ სფეროში ჩართული ადამიანები. თუმცა ეს არ არის აბსოლუტურად ზუსტი სტატისტიკა იმ გოგონებისა და ბიჭების შესახებ, რომლებიც მუსლიმურ პანსიონებში ცხოვრობენ და სწავლობენ.
მუსლიმური პანსიონები ციფრებში
„მსოფლიო მუსლიმთა კავშირი“, „ახალგაზრდებზე დახმარების ასოციაცია“, „ქართველ მუსლიმთა ურთიერთობა“ და „მიზანი“ – ეს ის ძირითადი ორგანიზაციებია, რომლებიც მუსლიმურ პანსიონებს ზედამხედველობენ აჭარაში. მათი იურიდიული სტატუსია ან არასამთავრობო ორგანიზაცია, ან ააიპ-ი. პანსიონები არის აჭარის ყველა მუნიციპალიტეტში, ასევე ბათუმში, თბილისში, ახალციხეში… აჭარის ტერიტორიაზე მთლიანობაში 30 პანსიონია.
ერთ-ერთი ყველაზე დიდი ორგანიზაცია „ქართველ მუსლიმთა ურთიერთობაა“, რომელსაც სასულიერო პირი შამილ/რამაზ კაკალაძე ხელმძღვანელობს. ამ ორგანიზაციას 10 პანსიონი აქვს ბათუმში, ხოლო მისი მეგობარი ორგანიზაცია პანსიონებს ფლობს ხულოსა და თბილისში.
სასკოლო ასაკის ბავშვები, რომლებიც პანსიონებში ცხოვრობენ, თუკი თბილისში არსებულ უნივერსიტეტებში გააგრძელებენ სწავლას, პანსიონი თბილისშიც უზრუნველყოფს მათ როგორც საცხოვრებლით, ისე საკვებით.
„ქართველ მუსლიმთა ურთიერთობის“ პანსიონებში ბათუმის მიმდებარედ მთლიანობაში 125 ბავშვი ცხოვრობს, ხულოში არსებულ პანსიონებში კი ორგანიზაციას 150 მოსწავლე ჰყავს. მთის რეგიონის პანსიონებში ძირითადად მაღალი კლასის მოსწავლეები ცხოვრობენ. მათ რელიგიის საათთან ერთად ეროვნული გამოცდებისთვისაც ამზადებენ. ბათუმთან ახლოს მდებარე პანსიონების მოსწავლეებს კი მხოლოდ რელიგიის საათი უტარდებათ.
პანსიონებში ბავშვები უფასოდ ცხოვრობენ და იკვებებიან. პანსიონის ბავშვების ძირითადი მოვალეობა ასეა ჩამოყალიბებული – უნდა ისწავლონ და ილოცონ.
სოფელ ფერიაში არსებული ორი პანსიონიდან ერთში გოგონები ცხოვრობენ, მეორეში – ბიჭები.
პანსიონი გოგონებისთვის
გოგონების პანსიონი
„ქართველ მუსლიმთა ურთიერთობის“ ფერიის პანსიონში 30-მდე სხვადასხვა ასაკის გოგო ცხოვრობს. ერთ საკლასო ოთახში თავმოყრილი 10-13 წლის გოგონები ხმამაღალი კითხვით ხვდებიან „ბათუმელებს“. კითხვასაც ყველა ერთად წყვეტს და პასუხიც გუნდური გამოსდით – რომ „პანსიონში ყოფნით ძალიან ბედნიერები არიან“.
წინა მერხთან მჯდომი სალომე ამბობს, რომ როცა სკოლას დაამთავრებს, ჟურნალისტი უნდა გამოვიდეს. „აქ ჩვენი სურვილების ასახდენად ხელს გვიწყობენ. უნდა იცოდე შენი რელიგია, შემდეგში კითხვები რომ არ გქონდეს. სკოლაში 9 და 10 ქულები მაქვს – ისტორია და მათემატიკა მიყვარს, ასევე უცხო ენა. ჯერ უნივერსიტეტში ვისწავლი და შემდეგ შეიძლება სახოჯიოზეც წავიდე“, – ამბობს სალომე.
რამაზ კაკალაძე, რომელსაც სასულიერო განათლებასთან ერთად ექიმის დიპლომიც ჰქონია, მოსწავლის აზრების მოსმენის შემდეგ დასძენს, რომ „გოგო სკოლის დამთავრების მერე უნდა გათხოვდეს და შვილები გაზარდოს“.
გოგონების პანსიონში რელიგიის გაკვეთილებს ქალი მასწავლებლები ატარებენ. პანსიონს ხუთი ზედამხედველი ჰყავს, რომლებიც პანსიონშივე ცხოვრობენ. მასწავლებლებიც, მათი ხელმძღვანელისგან განსხვავებით ამბობენ, რომ ქალმა ჯერ კარიერა უნდა გაიკეთოს და „მერეა გათხოვება“. თუმცა, თავად მასწავლებლების განათლება მხოლოდ საჯარო სკოლით შემოიფარგლება. სასულიერო განათლება კი თურქეთის ქალაქ ტრაპზონში მიუღიათ.
რამაზ კაკალაძის თქმით, მის პანსიონში რელიგიის სწავლებას მხოლოდ ერთი საათი ეთმობა, დანარჩენ დროს, როგორც გოგონები, ისე ბიჭები სასკოლო გაკვეთილებს ამზადებენ. „ბავშვები ფერიის საჯარო სკოლაში დადიან. დისკრიმინაცია და ცუდი მოქცევა არასდროს ყოფილა ამ სკოლაში. სკოლას 200 მოსწავლე ჰყავს, აქედან 80 ჩვენი ბავშვია“, – ამბობს რამაზ კაკალაძე.
როგორც მოსწავლეებს, ისე ქალ მასწავლებლებს თავზე ახურავთ. ბავშვები შენობის გარეთ, სკოლაშიც თავდახურულები დადიან? – ამ კითხვის პასუხად რამაზ კაკალაძე ამბობს, რომ მოსწავლეებს მხოლოდ პანსიონის ტერიტორიაზე აქვთ თავი შეხვეული.
პანსიონი ბიჭებისთვის
პანსიონი ბიჭებისთვის
გოგონების პანსიონის სიახლოვეს ორგანიზაციას აქვს ბიჭების პანსიონიც, სადაც 40 ბიჭი ცხოვრობს. „ბათუმელების“ კითხვაზე, ვის უნდა სასულიერო პირი გამოვიდეს, ახალლოცვადამთავრებულ ბიჭებთაგან მხოლოდ ერთმა აიღო ხელი. აქ ვის ექიმობა უნდა, ვის ტექნოლოგიები აინტერესებს.
კიდევ ერთი ვაჟთა პანსიონი, რომელიც `ბათუმელებმა~ ასევე გასულ კვირას მოინახულა, ადლიაში მდებარეობს. ამ პანსიონის მცხოვრებლები ბათუმის #27 საჯარო სკოლაში დადიანი. პანსიონი არასამთავრობო ორგანიზაცია „მიზანს“ ეკუთვნის, რომლის ხელმძღვანელი ომარ ვანაძეა. რელიგია-მითოლოგიის სპეციალისტი ომარ ვანაძე ამბობს, რომ მის პანსიონში 23 ბიჭი ცხოვრობს, მათ შორის არიან სტუდენტებიც, რომლებიც ბათუმის რუსთაველის უნივერსიტეტში სწავლობენ. „ჩვენ ყურანის ზეპირად მცოდნე 3 ბიჭი გვყავს. ჩვენთან ჰაფიზები [ყურანის ზეპირად მცოდნე] არიან მასწავლებლებიც და მოსწავლეებიც. ჩვენ ეროვნულ გამოცდებზე მოსამზადებლად მასწავლებლებს ვერ ვქირაობთ, მაგრამ ერთი მკაცრი პირობა გვაქვს – ვინც სკოლაში 7 ქულაზე ნაკლებს იღებს, ის ჩვენთან ვერ ჩერდება. შარშან ამის გამო 13 ბიჭი გავუშვით პანსიონიდან“.
ომარ ვანაძის თქმით, გასულ წელს მის პანსიონში 5 აბიტურიენტი ცხოვრობდა. „ხუთივემ ჩააბარა უნივერსიტეტში, მათ შორის ერთმა სამედიცინოზე“, – ამბობს ორგანიზაციის ხელმძღვანელი.
„მიზანში“ მცხოვრებ ბიჭებს ყოველდღიურად ერთსაათიანი ყურანის სწავლება უტარდებათ, ხოლო შაბათ-კვირას მოწვეული სასულიერო პირები უკითხავენ ლექციებს ასევე ისლამის შესახებ. ომარ ვანაძის თქმით, ის და მისი ოთხი თანამშრომელი ხელფასს ცენტრალური მეჩეთიდან იღებენ, ხოლო პანსიონში მცხოვრები ბავშვები ყოველთვიურად 50 ლარს იხდიან.
კიდევ ერთი სასულიერო პირი, რომელიც პანსიონში მცხოვრები ღარიბი ბავშვების განათლებაზე აკეთებს აქცენტს, პროფესიით სავაჭრო საქონელმცოდნე და უმაღლესი განათლებით თეოლოგი ქემალ ცეცხლაძეა. მას გოგონებისა და ბიჭების ორი პანსიონი დაბა ხულოში აქვს, ერთი – სოფელ სხალთაში: „სხალთაში გვყავს 12 მოსწავლე, ხულოში – 40-მდე ბიჭი და 30-მდე გოგო. ჩვენ ვმუშაობთ აბიტურიენტებზე. ისინი პარალელურად ემზადებიან ეროვნული გამოცდებისთვის მათემატიკაში, ქართულსა და ინგლისურში“.
ქემალ ცეცხლაძის თქმით, ამ მხრივ მათ მაღალი შედეგი აქვთ: `გასულ წელს ხულოს პანსიონის 15 ბიჭიდან 11 ჩაირიცხა თბილისსა და ბათუმის უნივერსიტეტებში. გოგონებიდან აბარა 11-მა და ჩაირცხა – 8. ყინჩაურიდან ექვსი აბარებდა და ექვსივე ჩაირიცხა. ჩვენგან წასულები ხოჯად გახდომას ნაკლებად ირჩევენ, გასულ წელს ასეთი არავინ ყოფილა“.
პანსიონების შემოსავლის წყარო
„ბათუმელებმა“ სამივე პანსიონის მენეჯერს ჰკითხა, რა იყო მათი ორგანიზაციის შემოსავლის ძირითადი წყარო – როგორ ახერხებენ ამდენი ბავშვის გამოკვებასა დ სხვა საჭიროებებისთვის ფინანსების მოძიებას. კონკრეტული შემომწირველების – კერძო პირებისა თუ სახელმწიფოების დასახელება არც ერთმა მათგანმა არ მოისურვა. სამივე მათგანმა თქვა, რომ ისინი სიამოვნებით მიიღებენ თანხას ნებისმიერი შემომწირველისგან. ასევე სამივე მათგანმა განაცხადა, რომ დაფინანსებას იღებენ ქართველი ბიზნესმენებისგან და ასევე უცხო ქვეყნის, ძირითადად, თურქეთში არსებული შესაბამისი ფონდებიდან.
პანსიონების მფლობელებისთვის ცნობილია იმ კითხვებისა და შიშების შესახებ, რაც საზოგადოების დიდ ნაწილს აქვს მუსლიმურ პანსიონებთან დაკავშირებით. „ბევრისთვის ჩემი, როგორც ქართველი მუსლიმის არსებობაც კი საქართველოში არის საშიში. რა ვქნა, არ ვიცხოვრო? ჩვენ ერთ რამეს ვუყურებთ – შედეგს, გეუბნებით, რომ შარშან 11-მა მოსწავლემ ჩააბარა ქართულ უნივერსიტეტებში. ჩვენ ამ შიშის გამო ბავშვებს გაუნათლებელს ვერ დავტოვებთ, ვისაც ეშინია, იმან შიშით გააგრძელოს ცხოვრება“, – ამბობს ქემალ ცეცხლაძე.
ქემალ ცეცხლაძეს დიდად არც ის აშფოთებს, რომ მათ საქმიანობას საზოგადოება საქართველოში ზოგჯერ შეიძლება ტერორიზმთანაც აკავშირებდეს: „არსებობს რამდენიმე ორგანიზაცია, რომლებიც ამ ყველაფერს თვალყურს ადევნებენ – საფინანსო, საგადასახადო, ასევე სპეციალური სამსახურები, ყველაფერს ამოწმებენ – შესყიდვასაც, ჩამორიცხულ თანხასაც და ხარჯებსაც. კევს ვერ იყიდი უკონტროლოდ. ჩვენი ყველაფერი ხელის გულზე დევს“.
მუსლიმური პანსიონების მფლობელები ქართველი ტერორისტების მუქარაზე
რამაზ კაკალაძე: როდესაც ეს ვიდეო [ISIS-ის ქართველი მებრძოლების მუქარა] გავრცელდა, ბავშვებთან მივედი, მათი აზრი მაინტერესებდა. ისეთი კითხვები დავსვი, თითქოს მე იმათ მხარს ვიჭერდი. ბავშვებისგან სერიოზული წინააღმდეგობა მივიღე – ის აბზაცები, რაც მაგათ წაიკითხეს, მაგას არ ნიშნავსო; სრულად დაგმეს მათი განცხადება. მე ამით კმაყოფილი დავრჩი. ერთი ადამიანის სიცოცხლის განადგურება მთელი სამყაროს განადგურების ტოლფასია, – ამას ამბობს ყურანი. როცა ხელში იღებ იარაღს და ვიღაცას კლავ, ეს არის პოლიტიკა. ვერ ვიტყვი, რომელი ქვეყნები დგანან ამ ყველაფრის უკან, მაგრამ, ჩემი აზრით, მუსლიმი ადამიანი მაგას ვერ ჩაიდენს. რაც შეეხება აქედან წასულებს, რომლებიც გვემუქრებიან, მე ვშიშობ, რომ ესეც პოლიტიკაა.
დღეს ვერავის დააჯერებ, რომ ჯიჰადი არ არის ტერორიზმი, არადა, რელიგიურად ეს მცნება საკუთარ თავთან ბრძოლას ნიშნავს. ვიღაცას კლავ არაფრის გამო, თავს იფეთქებ და ისლამიდან გამომდინარე ვაკეთებო იძახი – ეს დიდი ცოდვაა. 100%-ით ვარ დარწმუნებული, რომ ჩვენი ორგანიზაციის ბავშვებს ასეთი მიდრეკილება არ გაუჩნდებათ. ამას აკეთებს ის ხალხი, ვინც ისლამი არ იცის ან თავის დროზე ისლამი იქ ისწავლა, სადაც რადიკალური განწყობებია. ეს, ძირითადად, არაბული ქვეყნების სკოლებში გვხვდება.
თუმცა, შეიძლება არის ისეთი ორგანიზაციაც, რომელიც კეთილი მიზნებით ჩანს, მაგრამ ბოლოს ბოროტებას ჩაიდენს. ასეთი ორგანიზაციები დროზე უნდა გამოავლინოს შესაბამისმა სამსახურებმა.
ქემალ ცეცხლაძე: ქართველმა ტერორისტებმა ყურანის ერთ-ერთი სურა მოიყვანეს და თქვეს, რომ ისინი ჯიჰადში არიან და საზოგადოებას თავების მოჭრით დაემუქრნენ. მე კითხვას ვპასუხობ კითხვით – ყურანი დაიწერა 1600 წლის წინ. 100 წელზე მეტია, რაც ქართველი მუსლიმი დედა სამშობლოს დაუბრუნდა. ამ ხნის განმავლობაში ჩვენ ყურანს არ ვკითხულობდით, ვინმემ ვინმეს მოაჭრა თავი? იყო ასეთი პრეცედენტი? იყო შუღლი და მტრობა საქართველოში? – არა. ესე იგი, რადგან არ იყო, ყურანი ასეთ რამეს არ მოუწოდებს.
წასულებს ოდნავი შეხება რომ ჰქონოდათ ჩვენთან, დღეს აქ იქნებოდნენ. ტერორი გაუნათლებლობის ბრალია. ამიტომ ჩვენ ყველამ მეტი უნდა ვიმუშავოთ, მეტი ლიბერალიზაცია, მეტი დემოკრატია გვჭირდება, რომ ადამიანებმა მშვიდად ვიცხოვროთ.
ომარ ვანაძე: მთლიან ქვეყანას, აქაურ მუსლიმებსაც ემუქრებოდნენ. ვფიქრობ, ეს იმისთვის გააკეთეს, რომ აჟიოტაჟი გამოეწვიათ. ყურანის არსი ის არის, რომ ადამიანები ერთი დედ-მამისგან მოდიან. ასევე გვასწავლის, რომ თუ გყავს ქრისტიანი მეზობელი, იმის გამოტოვება და მეორე მუსლიმი მეზობლის დახმარება არ შეიძლება, ანუ პირველი ვინც არის შენი მეზობელი სხვა სარწმუნეობის, გინდა ურწმუნო, ჯერ ის უნდა მოიკითხო.
საერთოდ, მაგ ორგანიზაციას [ISIS] ისლამის გაძულებისთვის, სახელის გატეხვისთვის შექმნილ ორგანიზაციას დავარქმევდი მე.
