მარგინალები – ადამიანთა ერთობა, ამ თუ იმ სოციალური ჯგუფის ან ქვეჯგუფის წარმომადგენლები, რომელთა ცნობიერება, მოქმედება და სტატუსი ზღვარზე, შუალედურ მდგომარეობაში იმყოფება. ეს შეიძლება გამოწვეული იყოს იმით, რომ მარგინალებმა არ იციან, როგორ მოხდეს მათი ადაპტირება რომელიმე სოციალურ ჯგუფთან ან კულტურასთან. ჩვეულებრივ მარგინალები ის ადამიანები არიან, რომლებიც მოწყვეტილი აღმოჩნდნენ წარსული სოციალურ-კულტურული სისტემიდან და ვერ შეძლეს ახალში – არსებულში ჩართვა, ამიტომაც მათი სტატუსი შუალედურ, გარდამავალ ხასიათს ატარებს და ერთგვაროვან თვითიდენტიფიკაციას არ ექვამდებარებიან (უცხო სიტყვათა ლექსიკონი).
მარგინალი – ტერმინი პირველად გამოიყენა რ. პარკმა 1982 წელს „კულტურული ჰიბრიდის“ აღსანიშნავად, რომელიც ორ განსხავევბული ჯგუფის ცხოვრების წესსა და ტრადიციებს მისდევს. სტიგმა შეიძლება იყოს ფიზიკური, სოციალური ან რასობრივი და ა.შ. სტიგმა და მარგინალობის პრობლემა დაკავშირებულია იდენტობასთან.
იდენტობა, პასუხობს კითხვას თუ ვინა ვარ მე და გვაძლევს კონკრეტულ ადგილს კონკრეტულ სოციალურ გარემოში. თავის მხრივ საზოგადოება რთული ფენომენია, ამიტომაც პრობლემატურია თვითდამკვიდრება და ინტეგრაცია.
ხშირია საზოგადოების მიღმა აღმოჩენა რელიგიური, ეთნიკური თუ სოციალური სტატუსის გამო. ამის თანმდევია გარკვეული იარლიყის მიწებება – მაგალითად, „ზანგი“, „იაღოველი“, „მათხოვარი“ და ა.შ.
ბოლო პერიოდის მოვლენების ანალიზი აჩვენებს, რომ მოკლე ინტერვალში, ადგილობრივ დონეზე, რელიგიური კონფლიქტის არა ერთი კერა გაჩნდა და დომინანტი რელიგიური ჯგუფის მხრიდან რელიგიური უმცირესობის, განსაკუთრებით აჭარელი მუსლიმების შევიწროების შემთხვევებმა (სოფელი ნიგვზიანი, წინწყარო, ციხისძირის ინციდენტი) იმატა. ადგილობრივ ქრისტიანებსა და მუსლიმებს შორის პირველი დაპირისპირება 24 მაისს მოხდა, როცა სალოცავად შეკრებილ მუსლიმურ თემს სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენეს, რიტუალისთვის აუცილებელი ნივთები შენობიდან თვითნებურად გაიტანეს და აიძულეს დაეტოვებინათ სამლოცველო. ქცევის ნორმების მიხედვით, საზოგადოება ვალდებულია არ გამოჰყოს ადამიანები მათი აღმსარებლობის, სქესისაა და რასობრივი ნიშნის მიხედვით. მეტიც, ეს კონსტიტუციითაც გარანტირებულია.
საქართველოს კონსტიტუციის მე-2 თავის, მე-16 მუხლის თანახმად, ყველას აქვს საკუთარი პიროვნების თავისუფალი განვითარების უფლება.
ხოლო, მე-17 მუხლის პირველი პუნქტის მიხედვით, ადამიანის პატივი და ღირსება ხელშეუვალია.
ამ გარემოებიდან გამომდინარე ჩნდება საფრთხე, რომელიც რელიგიური ჯგუფის, როგორც მარგინალის რაობაში მდგომარეობს.
როგორც წესი, უმრავლესობისთვის საქართველოში ერთ-ერთი ყველაზე მეტად გამაღიზიანებელია განსხვავებული რეელიგისა და ეთნიკურობის მქონე ადამიანი. უმარავლესობა მათ თავიანთი კულტრურისათვის საფრთხის შემცველად მიიჩნევს.
ყოველი ინდივიდი ესწრაფვის თავისნაირს, იქმნება ადამიანთა გაერთიანებები საერთო ნიშნით, რამაც საზოგადოების დიფერენციაცია გამოიწვია. საზოგადოება რთული ფენომენია და მასთან დაკავშირებული თითოეული მოვლენა პრობლემატურია. ძნელია იქონიო პროგნოზი მოსალოდნელ საფრთხეებზე.
სტიგმატიზაცია ყველა დროში ნებისმიერი საზოგადოებისთვის დამახასიათებელი, სტერეოტიპებიდან შექმნილი ხელოვნური იარლიყია. სტიგმა მრავალგანზომილებიანი ცნებაა – შეიძლება იყოს ფსიქოლოგიური, იურიდიული, სოციალური.
ადვილად შეგვიძლია განვსაჯოთ და გავრიყოთ სხვა იმიტომ, რომ ის ჩვენ არ გვგავს, ან მისი რატომღაც გვეშინია, ან მას არ ვთვლით საზოგადოების ღირსეულ წევრად. სტიგმა შეიძლება განისაზღვროს, როგორც სოციალური დამღა, დადაღვა, რომელსაც პიროვნებას საზოგადოება ცნობიერად თუ გაუცნობიერებლად ადებს; ასეთ ადამიანებს მით უფრო უგულებელყოფენ, რაც უფრო განსხვავდება მათი ყოფაქცევა ე.წ. „ნორმისაგან“.
უძლურების, მოცემულ სიტუაციაზე კონტროლის დაკარგვის განცდა ამ ეპოქაში პრობლემატურია არაა, თუმცა არსებობს იმის საფრთხეც, რომ საზოგადოებაში დამკვიდრდდეს ახლებური სტიგმები თუ გაჩნდეს მარგინალი ჯგუფები.
