კვირის ამბები

როცა სასამართლოს დოკუმენტი უსარგებლოა

20.08.2013 • 3225
როცა სასამართლოს დოკუმენტი უსარგებლოა


ჟურნალისტისთვის ბათუმის სასამართლოდან გადაწყვეტილების წამოღებას იმ შემთხვევაში აქვს აზრი, როცა ამ კონკრეტული საქმის სასამართლო პროცესებს ესწრები. სხვა შემთხვევაში სასამართლოდან გადაწყვეტილების გამოთხოვა აზრს კარგავს – გადაწყვეტილებაში, უბრალოდ, წაშლილია არამხოლოდ განსასჯელის ან დაზარალებული პირის ვინაობა, არამედ ადვოკატისა და პროკურორის გვარებიც კი.

 

გადაწყვეტილებაში, რომელიც ახლახანს მოაწოდა „ბათუმელებს“ საქალაქო სასამართლომ, წაშლილია სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული დაწესებულების სახელწოდება. ასევე საგულდაგულოდ არის წაშლილი იმ თანხის ოდენობა, რომელიც, ძიების ვერსიით, გარკვეული პირების ქმედების შედეგად სახელმწიფომ იზარალა.

 

სასამართლომ მიიჩნია, რომ სახელმწიფო ქონების – ბათუმის ყოფილი ქიმიურ-ფარმაცევტული ქარხნის სახელწოდება (დოკუმენტში ეს სახელწოდებაა მოშლილი) პირადი ინფორმაციაა. ასევე პირადი ინფორმაციის მოტივით წაშალეს გადაწყვეტილებიდან ხალხისთვის მოპარული თანხის – სამ მილიონზე მეტი ლარის ოდენობის შესახებ ინფორმაცია. 

 

ვისი პირადი ინფორმაცია შეიძლება იყოს სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული ქონების სახელწოდება ან ქვეყნისთვის მიყენებული ზარალის ოდენობა? – ამის გარკვევა „ბათუმელებმა“ უზენაეს სასამართლოში სცადა. სასამართლოში ამბობენ, რომ დოკუმენტის დაშტრიხვას მათ ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსი და საქართველოს კონსტიტუცია ავალდებულებს, „რადგან, როგორც კანონით, ისე კონსტიტუციით პირადი ინფორმაცია საიდუმლოა“.

 

გარდა ამისა, პრესცენტრში ამბობენ, რომ „სასამართლოს აქვს შიდა სტანდარტის დოკუმენტი, რომელიც აზუსტებს რა როგორ დაშტრიხონ“.

 

„ბათუმელებს“ უზენაესი სასამართლოდან დაჰპირდნენ „შიდა სტანდარტის დოკუმენტის“ მოწოდებას, მაგრამ ეს დოკუმენტი არ მოგვაწოდეს. სასამართლოდან მიღებულ წერილში, რომელსაც საერთო განყოფილების უფროსი, გოჩა დიდავა აწერს ხელს, წერია: „ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის თანახმად, პერსონალური მონაცემების დაცვა საჯარო დაწესებულების ვალდებულებას წარმოადგენს. პერსონალური მონაცემი არის ნებისმიერი ინფორმაცია, რომელიც უკავშირდება იდენტიფიცირებულ ან იდენტიფიცირებად ფიზიკურ პირს. პირი იდენტიფიცირებადია, როდესაც შესაძლებელია მისი იდენტიფიცირება პირდაპირ ან არაპირდაპირ, კერძოდ, საიდენტიფიკაციო ნომრით ან პირის მახასიათებელი ფიზიკური, ფსიქოლოგიური, ფიზიოლოგიური, ეკონომიკური, კულტურული, ან სოციალური ნიშნით“.

 

უზენაესი სასამართლოდან მიღებულ დოკუმენტში ასევე წერია, რომ „პერსონალურ მონაცემების დაცვისა და დამუშავებასთან დაკავშირებული საკითხები წესრიგდება „პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ საქართველოს კანონით“.

 

ჟურნალისტები ამბობენ, რომ სასამართლო გადაწყვეტილებების „დაშტრიხვის არსებული მეთოდი უაზრობაა“. გიორგი მგელაძე – სტუდია „მონიტორის“ გამომძიებელი ჟურნალისტი, მეთოდის აბსურდულობაზე საუბრის დროს კიდევ ერთ მნიშვნელოვან გარემოებაზე მიუთითებს: ღია სასამართლო სხდომაზე ნებისმიერ ადამიანს, მათ შორის არაჟურნალისტსაც, შეუძლია ჩაიწეროს ყველაფერი, რაც პროცესზე ითქმება, მათ შორის პროცესის მონაწილე ნებისმიერი პირის ვინაობა. პროცესიდან ორ დღეში თუ მოითხოვ განაჩენს, მასში აუცილებლად მოშლიან ყველა სახელს, გარდა მოსამართლისა.

 

სამი კვირის წინ გიორგი მგელაძე ამ პრობლემის შესახებ ერთ-ერთ ტრენინგზე პირადად ესაუბრა იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრს, მოქმედ მოსამართლე მერაბ გაბინაშვილს. გიორგი ამბობს, რომ მოსამართლემ მანამდე არ დაიჯერა აპრობირებული დაშტრიხვის მეთოდების არსებობა, ვიდრე ერთ-ერთი გადაწყვეტილება არ აჩვენეს.

 

გიორგი და სხვა ჟურნალისტები აპირებენ გამოიყენონ მოსამართლე გაბინაშვილის შემდეგი შეთავაზება – „მოგვმართეთ იუსტიციის უმაღლეს საბჭოს, შეიძლება საკანონმდებლო ინიციატივის შემუშავებაც გახდეს საჭირო“.

 

ჯერ უცნობია მართლა იმსჯელებს იუსტიციის საბჭო ამ საკითხზე თუ არა. ფაქტად მხოლოდ ის რჩება, რომ სასამართლოდან გამოთხოვილ გადაწყვეტილება ფორმალურად არის დოკუმენტი, მაგრამ ამ დოკუმენტისგან ინფრომაციის მიღება შეუძლებელია და მისთვის დრო იმ შემთხვევაში უნდა დახარჯო, თუ კონკრეტული საქმის შესახებ სხვა წყაროსგან ხარ დეტალურად ინფორმირებული.

 

სხვა წყარო, როგორც წესი, ძირითადად, დაზარალებულია. 2010 წლამდე დაზარალებულს ჰქონდა უფლება მასთან დაკავშირებული საქმის გადაწყვეტილება მიეღო. 2010 წლის შემდეგ, როგორც გიორგი მგელაძე ამბობს, დაუშტრიხავი გადაწყვეტილების მიღების უფლება მხოლოდ ბრალდებულს დაუტოვეს. შესაბამისად, თუ დაზარალებული ჩათვლის, რომ მის მიმართ უკანონო გადაწყვეტილება გამოიტანეს, დაზარალებული კი არ მოინდომებს ჟურნალისტთან თანამშრომლობას, მაშინ დაუშტრიხავი დოკუმენტის, ანუ ამომწურავი ინფორმაციის მისაღებად, სამართლებრივი გზა აღარ რჩება.

 

ნინო ზურიაშვილი – კიდევ ერთი ჟურნალისტი, რომელმაც დაშტრიხული განაჩენის მიწოდებისთვის საქართველოს ევროსასამართლოში უჩივლა, დაშტრიხვის არსებულ მეთოდს უწოდებს „უაზრობას, რომელიც საქმიანობაში ძალიან უშლის ხელს“.

 

გადაბეჭდვის წესი


ასევე: