„ბანანს“ აღარ ვაქირავებთ“ – ბათუმის სანაპიროზე საცურაო „ბანანის“ გაქირავებას 16 წლის ლუკას ტრაგედიის შემდეგ ერიდებიან. აქ საცურაო „ბანანს“ იშვიათად, ან კუთხეში გადანახულს თუ იპოვით და პირდაპირ შემოგთავაზებენ, რაც ღირს კატარღით გასეირნება: ერთი საათით გნებავთ, თუ ნახევარი საათით?
იქ, სადაც კატერებს აქირავებენ – სანაპიროს მისადგომთან და იახტკლუბში, არ სურთ ისაუბრონ პრობლემებზე, რაც 16 წლის ბიჭის დაღუპვის შემდეგ მწვავედ გამოჩნდა: ვინ ამოწმებს, რა ფორმით და პერიოდულობით კატარღების, სკუტერების, ან პარაშუტის უსაფრთხოებას?
ლუკას ტრაგედიამდე 2 თვით ადრე, 2023 წლის 22 მაისს იახტკლუბიდან გასულ ერთ-ერთ კატარღაზე, ღია ზღვაში ხანძარი გაჩნდა, 2023 წლის 12 მარტს კი, ბათუმის ბულვარში ბატუტზე 9 წლის ბავშვი დაიღუპა.
საქართველოს მთავრობას კი, არც ამჯერად აქვს პასუხი: რატომ არ ცდილობს ხელისუფლება ამ კუთხით საჭირო რეგულაციების შექმნას, ან არსებული წესების დაცვას, როცა ბავშვები იღუპებიან?
უფუნქციოდ დარჩენილი „ბანანი“ სანაპიროზე
„ჩვენ ვრეკავთ სანაპირო დაცვაში ზღვაში ნებისმიერი გასვლის წინ. იქიდან გვეუბნებიან, შეიძლება თუ არა ზღვაში გასვლა,“ – გვიყვება რამაზ გორაძე. ის გამონაკლისია, ვინც „ბათუმელებს“ ესაუბრა ამ თემაზე: როგორ მოწმდება უსაფრთხოება, ვიდრე ზღვაში კატერით სამუშაოდ გახვალთ?
რამაზ გორაძეს კატარღა აქვს და იმავდროულად პარაშუტზე მუშაობს – კატარღიდან დამონტაჟებული ტექნიკური მოწყობილობით პირდაპირ არის შესაძლებელი აფრენაო, გვიხსნის იგი და გვიმარტავს, საფრთხის შემცველი უფრო ის შემთხვევაა, როცა პლაჟზე გარბენაა საჭირო, პარაშუტით აფრენა რომ შეძლო.
„სანაპირო დაცვა ამოწმებს ჩვენ უსაფრთხოებას, უნდა გვქონდეს ჟილეტები, რაცია თავისი სათადარიგო ბატარეით, ცეცხლმაქრობი, მაშხალა. სულ ესაა,“ – ხელის თითებზე ითვლის რამაზი, რას სთხოვენ უსაფრთხოების კუთხით და განაგრძობს:
„ასევე, გვაკონტროლებს საზღვრის პოლიცია, უკვე ვიცით, სად შეიძლება გადაადგილება და სად – არა. ზღვაში ტივტივას შიგნით შესვლა სანაპიროსკენ არ შეგვიძლია. ჩვენ, იახტკლუბიდან აგვყავს ყოველთვის მგზავრები და ისევ აქ ვაბრუნებთ, პლაჟთან გასვლა არ გვიწევს,“ – ამბობს რამაზ გორაძე.
იახტკლუბში ირწმუნებიან, რომ ის კატერი, რომლითაც 16 წლის ლუკა ზღვაში გადააგდეს, იახტკლუბში არ ჩერდებოდა და თევზის ბაზრობის მიმდებარე ტერიტორიიდან გამოდიოდა.
რა პერიოდულობით მოწმდება კატარღის ტექნიკური უსაფრთხოება და რა ფორმით? – „ამას ჩვენ არ გვეუბნებიან, შესაძლოა, თვეში ორჯერად შეგვამოწმონ“, – ამბობს რამაზ გორაძე. მისი თქმით, კატერებს და სხვა მცურავ სანაპირო დაცვა რეგულარულად ამოწმებს.
თუმცა ამ ინფორმაციას სანაპირო დაცვაში კატეგორიულად უარყოფენ – შსს-ს ამ უწყების პრესცენტრში განმარტეს, რომ მცურავი საშუალებების ტექნიკურ შემოწმებას, ან უსაფრთხოების კუთხით არსებულ მდგომარეობას ისინი არ ამოწმებენ.
„ჩვენ გვატყობინებენ, როცა გადიან ზღვაში. ეს საჭიროა იმისთვის, რომ შესაძლოა, იყოს შტორმი. სანაპირო დაცვის ნებართვა საჭიროა იმისთვის, რომ ზღვაში გავიდნენ. სანაპირო დაცვას ასევე აქვს დახმარების ფუნქცია, თუ შტორმულ, ან სხვა სირთულის დროს დახმარება დასჭირდებათ,“ – უთხრეს „ბათუმელებს“ შსს-ს სანაპირო დაცვის პრესცენტრში.
ბათუმის იახტკლუბი„საზღვაო სივრცის გამოყენება არ არის რეგულირებადი, განსხვავებით სახმელეთო სივრცისგან,“ – ამბობს იურისტი გიორგი ხიმშიაშვილი. იურისტი განმარტავს, რომ სანაპირო ზოლში რეგულირების მხოლოდ ორი მექანიზმი გვაქვს: საზღვაო ტრანსპორტის სააგენტო კატარღების რეგისტრაციის დროს ამოწმებს მის ტექნიკურ გამართულობას, ასევე უსაფრთხოების ზომების დაცვას.
„ასევე კატარღის მფლობელი არის ვალდებული, დაიცვას საზღვაო გზის რუკა, რომელსაც ადგენს სასაზღვრო პოლიცია. ეს ორი სამართლებრივი მექანიზმი გაქვს.
ღია სივრცე არ არის რეგულირებადი, ეს არის საზღვაო სივრცის გამოყენება, განსხვავებით სახმელეთო გამოყენებისგან, ჩვენ რაიმე ტიპის რეგულაცია დადგენილი არ გვაქვს. რაც შეეხება ზღვაში ტურისტულ საქმიანობას, არანაირი წესი დადგენილი არ არის. ზოგადად, უსაფრთხოების წესები უნდა დაიცავს ყველამ, მაგრამ არ არსებობს ზედამხედველი სუბიექტი, რომელიც შეამოწმებს უსაფრთხოების წესების დაცვას,“ – ამბობს გიორგი ხიმშიაშვილი.
„დარეგისტრირებული მცურავი საშუალების რეგისტრაციის განახლება ხორციელდება ყოველწლიურად. ნაოსნობის შემთხვევაში მცურავი საშუალება გადის სააგენტოს მიერ აღიარებული ორგანიზაციის მხრიდან ტექნიკურ დათვალიერებას – ე.წ მცურავი საშუალების ზღვაოსნობაუნარიანობის შემოწმებას,“ – მოგვწერეს საზღვაო ტრანსპორტის სააგენტოს პრესცენტრიდან.
როგორც ირკვევა, კატერების და სხვა მცურავი საშუალებებს მხოლოდ საზღვაო ტრანსპორტის სააგენტო ამოწმებს, თუმცა ეს ეხება მხოლოდ ტექნიკურ გამართულობას და, მაგალითად, ჟილეტების, ან სხვა აღჭურვილობას ქონას კატარღაზე.
ეს უწყება და არც რომელიმე სხვა უწყება არ აკონტროლებს ღია ზღვაში გასული კატერის, სკუტერის, პარაშუტიანი კატერის მუშაობას – რამდენად იცავენ ისინი უსაფრთხოების წესებს?
„მხოლოდ ერთხელ მოვიდა აქ პოლიცია და გაგვაჩერეს რამდენიმე დღით, როცა პარაპლანის ტრაგედია მოხდა გუდაურში,“ – უთხრა „ბათუმელებს“ რამაზ გორაძემ.
საზღვაო ტრანსპორტის სააგენტოში ასევე განმარტეს, რომ ტექნიკური რეგლამენტის – „საქართველოს დროშით მცურავ გემებზე ეკიპაჟის მინიმალური უსაფრთხო რაოდენობით დაკომპლექტების შესახებ“ დამტკიცების თაობაზე მცურავი საშუალების ტექნიკური დათვალიერება დელეგირებულია სააგენტოს მიერ აღიარებულ ორგანიზაციებზე.
„აღნიშნული ორგანიზაციები მცურავ საშუალებას ამოწმებენ დადგენილი კანონმდებლობისა და მათი ტექნიკური დათვალიერების წესების შესაბამისად.
ტექნიკური დათვალიერების გავლის საფუძველზე გაიცემა ე.წ. ზღვაოსნობაუნარიანობის დამადასტურებელი შესაბამისი მოწმობა.
მცურავი საშუალების დარეგისტრირებამდე გემთმფლობელმა უნდა მიმართოს სააგენტოს მიერ აღიარებულ ორგანიზაციას, რომელიც აფასებს მცურავ საშუალებას ტექნიკურ გამართულობას და გასცემს ზღვაოსნობაუნარიანობის დოკუმენტს. აღნიშნული ფუნქცია დელეგირებულია სააგენტოს მიერ აღიარებულ საკლასიფიკაციო საზოგადოებებზე. საკლასიფიკაციო საზოგადოების მიერ გაცემულ ზომამცირე გემის უსაფრთხოების სერტიფიკატში აღწერილია ნაოსნობის პირობები და მითითებულია უსაფრთხოების მინიმალური მოთხოვნები [სამაშველო აღჭურვილობა – სამაშველო ჟილეტები, გასაბერი ტივი ან სხვა, და რადიოკავშირის საშუალებები].
კანონმდებლობის თანახმად ზომამცირე გემის – 7 მეტრზე ნაკლები სიგრძის გემზე [რომლის ნაოსნობის რაიონი შემოიფარგლება შიდა ნაოსნობით] ეკიპაჟის მინიმალური უსაფრთხო რაოდენობა განისაზღვრება 1 (ერთი) პირით, რომლისთვისაც არ არის სავალდებულო, ფლობდეს საზღვაო კომპეტენციას ან კვალიფიკაციას, თუმცა უნდა შეეძლოს მცურავი საშუალების მართვა და მანევრირება,“ – მოგვწერეს საზღვაო ტრანსპორტის სააგენტოს პრესცენტრიდან.
____
რა ხდება ბატუტის შემთხვევაში და რა შეიცვალა ბატუტზე 9 წლის ბიჭის დაღუპვის შემდეგ? – „ბათუმის ბულვარის“ ადმინისტრაციის პრესცენტრში „ბათუმელებს“ უთხრეს, რომ ბატუტი, სადაც უბედური შემთხვევა მოხდა, აღარ ფუნქციონირებს.
ამ ეტაპზე ბათუმის ბულვარში ორ ბატუტზეა გაცემული ნებართვა. „ბათუმის ბულვარის სარგებლობაში არსებულ ტერიტორიაზე განლაგებულ ატრაქციონებზე, აუქციონის პირობების შესაბამისად, ვითხოვთ ინსპექტირების დოკუმენტს, რაც ამავდროულად ატრაქციონის მფლობელებისთვის სავალდებულოა,“ – მოგვწერეს ბათუმის ბულვარის ადმინისტრაციის პრესცენტრიდან.
