მთავარი,სიახლეები

რას შეცვლის არჩევნების ელექტრონულად ჩატარება – დისკუსია ბათუმში

20.05.2023 •
რას შეცვლის არჩევნების ელექტრონულად ჩატარება – დისკუსია ბათუმში

„ელექტრონული არჩევნებით „ოცნებამ“ მიაღწია მთავარს, რომ აი, კონტროლდება ყველაფერი. დაზღვევის მექანიზმი რა გვაქვს, რომ არჩევნების მიმართ ნდობა აღდგა?“ – იკითხა დისკუსიის დროს გია აბულაძემ, აჭარის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატმა ენმ-დან.

19 მაისს ბათუმის დემოკრატიული ჩართულობის ცენტრში „სამართლიანი არჩევნების და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოებამ“ საარჩევნო გარემოზე შეხვედრა მოაწყო. სხვადასხვა პრობლემასთან ერთად გაჟღერდა ელექტრონული ტექნოლოგიების გამოყენებით არჩევნების ჩატარებაც.

გია აბულაძემ საკუთარი გამოცდილება გაიხსენა წინა – 2021 წლის არჩევნებზე, როცა ელექტრონულად ჩატარდა არჩევნები რამდენიმე უბანზე, მათ შორის, ბათუმში.

„ადგილზე იყო ცესკოს წარმომადგენელი, რომელიც რეალურად სუსის წარმომადგენელია, ის წყვეტდა საკითხებს… უბნის თავმჯდომარეს ვთხოვდი, შენი უფლებამოსილება განახორციელე-მეთქი… გაიჭედებოდა აპარატი, გამოიძახებდნენ სპეციალისტს, გადატვირთავდნენ, გადმოტვირთავდნენ“, – თქვა გია აბულაძემ და განმარტა, რომ მისი აზრით, ელექტრონული არჩევნების შემოღებამ შესაძლოა გამჭვირვალობის ნაცვლად განცდა გააჩინოს, რომ ამომრჩეველს აკონტროლებენ.

„თანაც, ფლომასტერით უნდა იყოს შემოხაზული ბიულეტენზე შესაბამისი ნომერი, ეს მეორე მხარეს შესამჩნევია,“ – დასძინა უშანგი მიქელაძემ, ენმ-ს წარმომადგენელმა ბათუმის საოლქო საარჩევნო კომისიაში.

„ჩვენი რეკომენდაციაა, ვერიფიკაცია მოხდეს თითის ანაბეჭდით,“ – შეხვედრის მონაწილეებს მიმართა ნინო დოლიძემ, „სამართლიანი არჩევნების“ ხელმძღვანელმა.

„აპარატი არ გამორიცხავს, ვინმე სხვისი პირადობით შევიდეს საარჩევნო უბანზეც, თუ კომისიის წევრი არ ეტყვის, რომ ეს თქვენ არ ხართ,“- დასძინა ნინო დოლიძემ და საარჩევნო ადმინისტრაციების დაკომპლექტების წესზე ისაუბრა.

„სულ ვსაუბრობთ პროფესიული წევრების არჩევის შესახებ, რომ უნდა იყოს მაღალი სტანდარტი,“ – თქვა ნინო დოლიძემ და ხაზი გაუსვა იმას, რომ ბოლო პერიოდში ხელისუფლება საარჩევნო რეფორმას ამ სფეროში მომუშავე სამოქალაქო ორგანიზაციების ჩართულობის გარეშე ცვლიან.

„2007 წლიდან ვაკვირდები არჩევნებს და ასეთი რამ არ მინახავს. სამუშაო ჯგუფშიც არ დამნიშნეს, არანაირი დისკუსია არ ყოფილა,“ – აღნიშნა ნინო დოლიძემ.

„რატომ აძლევთ ლეგიტიმაციას ასეთ გადაწყვეტილებებს?“ – იკითხა ირმა ზოიძემ, ჟურნალისტმა და სამოქალაქო აქტივისტმა. მისი აზრით, თანმიმდევრულობა და შესაბამისი ფორმით პროტესტის გამოხატვაა საჭირო, რომ სამოქალაქო საზოგადოება ხელისუფლებისთვის ანგარიშგასაწევი გახდეს.

„თუ ერთი და იგივე წრეზე ვტრიალებთ და არაფერი გამოდის, რაღაც შესაცვლელია. საარჩევნო რეფორმის პროცესში თუ თქვენ არ ჩაგრთეს, საერთოდ ლეგიტიმაციის საკითხი უნდა დადგეს, რომ არ ვცნობთ ამ დოკუმენტს. სულ ვლაპარაკობთ, რომ რაღაც არ მოგვწონს, მაგრამ არაფერს ვცვლით,“ – აღნიშნა ირმა ზოიძემ.

ნინო დოლიძის თქმით, ახლა უკვე სხვა ეტაპზეა პროცესი და ხელისუფლება „საერთაშორისო და ადგილობრივი ორგანიზაციების რეკომენდაციებს აღარ ითვალისწინებს“.

„გეთანხმებით, რომ კამპანიის ხასიათი უნდა ჰქონდეს ამას და უფრო ეფექტურად შევძლოთ ადვოკატირება,“ – თქვა ნინო დოლიძემ და ყურადღება გაამახვილა იმაზე, რომ საარჩევნო ადმინისტრაციების დამოუკიდებლობის ნება ისევ არ არსებობს.

„პარტიებსაც ეკისრება ძალიან დიდი პასუხისმგებლობა,“ – აღნიშნა გია აბულაძემ. – „ფიქრობენ, რომ მაინც არის „ნაცმოძრაობის“ წარმომადგენელი და ის დაიცავს მთელ უბანს, რაც ძალიან დიდი აბსურდია. პარტიებმა უნდა გადახედონ ამ მიდგომას“.

„რამდენი პარტიის რამდენი წარმომადგენელია უბნებზე და ამ დროს განსხვავებული მოსაზრება წინა არჩევნებზე იყო სულ სამი,“ – დისკუსიაში ჩაერთო ლელა ხათრიძე, „სამართლიანი არჩევნების“ წარმომადგენელი. მან ის შემთხვევებიც გაიხსენა, როცა ამ ორგანიზაციის დამკვირვებლებმა ამა თუ იმ უბანზე დარღვევა დააფიქსირეს, პოლიტიკური პარტიის წარმომადგენლებმა კი, შესაბამისი პოზიციები არ დააფიქსირეს.

„ერთიანი დოკუმენტი უნდა არსებობდეს, კონკრეტულ მუხლში რა ცვლილებაა შესატანი. მაგალითად, არ მოგვწონს საარჩევნო ადმინისტრაციის დაკომპლექტების წესი – ჩვენ რას ვთავაზობთ?“ – იკითხა გია აბულაძემ.

„ჯერ პრინციპების დონეზე უნდა მოხდეს შეთანხმება, ეს არის ტექნიკური საკითხი. თუ არ ვთანხმდებით იმაზე, რომ კომისია უნდა იყოს მიუკერძოებელი, რა უნდა ჩავწეროთ მუხლში? ნება უნდა არსებობდეს,“ – მიმართა გია აბულაძეს ლევან ნატროშვილმა, „სამართლიანი არჩევნების“ დირექტორის მოადგილემ.

შეხვედრაზე ისაუბრეს 5%-იან ბარიერზეც, რაზეც ამ ეტაპზე შეთანხმება არ არსებობს.

„ევროპის ზოგიერთ ქვეყანაში არის ეს ბარიერი და არ რის პრობლემა, მაგრამ იქ არის ძალიან ძლიერი პარტიული სისტემები. მაგალითად, შვედეთში ყველაზე ახალგაზრდა პარტია იყო 30 წლის. როცა ჩამოყალიბებულია პარტიული სისტემები, შესაძლებელია ბუნებრივი იყოს ბარიერი.

საარჩევნო კოდექსი ნამდვილად თავიდან ბოლომდე გადასაწერია,“ – თქვა ნინო დოლიძემ, „სამართლიანი არჩევნების“ ხელმძღვანელმა.

გადაბეჭდვის წესი


ასევე: