ადამიანის კუჭ-ნაწლავში „კარგი“ და „ცუდი“ ბაქტერიები მიკრობიომს, იმავე მიკროფლორას ქმნიან, ბაქტერიების ბალანსის დარღვევას კი დისბაქტერიოზი ეწოდება. „ბათუმის სამედიცინო ცენტრის” გასტროენტეროლოგი თამარ გორგოშაძე ამბობს, რომ დისბაქტერიოზის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიზეზი არასათანადო კვებაა.
- ქალბატონო თამარ, რა არის დისბაქტერიოზი?
დისბაქტერიოზი იგივე დისბიოზი არის ნაწლავის ნორმალური მიკროფლორის დისბალანსი. ეს არის მდგომარეობა, რომელიც ძირითადად გამოწვეულია სასარგებლო ბაქტერიების განადგურებით. დისბაქტერიოზს ახასიათებს სეზონურობა, ის უფრო ხშირად ზაფხულის პერიოდში ვითარდება, მაგრამ წელიწადის ნებისმიერ დროს შეიძლება შეგვხვდეს.
დისბიოზი შეიძლება იყოს სამი სახის: სასარგებლო ბაქტერიების დაკარგვა; პოტენციურად პათოგენური ბაქტერიების გადაჭარბებული ზრდა და ბაქტერიების საერთო მრავალფეროვნების, ანუ ორივე ტიპის ბაქტერიების კარგვა. ხშირად ვითარდება სამივე ერთად.
- რა შეიძლება იყოს მისი გამომწვევი მიზეზები?
დისბაქტერიოზის გამომწვევი მიზეზებია ნაწლავური ინფექციები, მაგალითად, ფერმენტოპათია [კუჭში რომელიმე ფერმენტის სრული უქონლობა, მისი აქტივობის დაქვეითება], ალერგიული დაავადებები; ავტოიმუნურ დაავადებებსაც საკმაოდ ხშირად ახასიათებს დისბაქტერიოზი; მიზეზი შეიძლება გახდეს არაჯანსაღი ცხოვრების წესი; ანტიბიოტიკების ხშირი და გადაჭარბებული მოხმარება. ასევე, მნიშვნელოვანია სტრესის ფაქტორი და გენეტიკური ფაქტორები.
- არაჯანსაღი ცხოვრების წესში არასწორი კვება იგულისხმება?
დიახ, ცხოვრების არაჯანსაღ წესში პირველ რიგში სწორედ კვებითი ფაქტორი განიხილება, როდესაც ძირითადად ვიკვებებით ცხიმიანი საკვებით, ნაკლებად – ბოსტნეულით, ხშირად ვიღებთ ცხარეს, მჟავეს. ეს ყველაფერი თავის მხრივ თრგუნავს ნაწლავის მიკროფლორას, რადგან ასეთი კვების დროს ვერ ხდება ნორმალურად ათვისება იმ მინერალების, რომლებიც ადამიანს სჭირდება და რომელიც საკვებიდან მიიღება.
- რა სიმპტომები ახასიათებს დისბაქტერიოზს?
ზოგადად, უშუალოდ დისბაქტერიოზისთვის დამახასიათებელი არ არის რაიმე სპეციფიკური კლინიკური სიმპტომი. ეს მდგომარეობა ძირითადად ვლინდება საჭმლის მომნელებელი სისტემის ფუნქციის დარღვევით, როგორიც არის გულისრევა, გულძმარვა, აგრეთვე აირების დაგროვება ანუ შებერილობა, საკვების მოუნელებლობის შეგრძნება.
ასევე, მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანს შეიძლება ნაწლავების მოქმედება მოწესრიგებული ჰქონდეს, ამ ფონზე მაინც აღენიშნებოდეს შებერილობა ნაწლავებში. უხშირეს შემთხვევაში დისბაქტერიოზის გამოვლინება ეს არის ფაღარათი, გახშირებული მოქმედება.
- რას მოიცავს მკურნალობა?
მკურნალობაში ოქროს სტანდარტია ნაწლავის მიკროფლორის მარეგულირებელი პრეპარატების – პრობიოტიკების გამოყენება. ისინი შეიცავენ იმ ცოცხალ ბიფიდო-ბაქტერიებს, რომლებიც ნაწლავის მიკროფლორისთვის აუცილებელია, რათა ნორმალურად შეიწოვოს მიღებული საკვები და გადაამუშაოს ის. ანუ პრობიოტიკები აღადგენენ ნაწლავის ნორმალურ მიკროფლორას, ქმნიან დამცავ ბარიერს და აქვთ წინააღმდეგობრივი უნარი ნაწლავში არსებული პათოგენური მიკროორგანიზმების ფართო სპექტრის მიმართ.
იმის მიხედვით, თუ რა არის გამომწვევი მიზეზი, მკურნალობაში ერთვება ანტიბიოტიკები.
- როგორია ამ დროს კვებასთან დაკავშირებული რეკომენდაციები?
პირველ ეტაპზე, როცა ეს მწვავე პროცესია, განსაკუთრებით მაშინ, როცა პროცესს თან ერთვის ფაღარათი, პაციენტმა უნდა დაიცვას მკაცრი დიეტა, რაც გულისხმობს პირველ რიგში საკვების მოხარშული ფორმით მიღებას, რაციონიდან მწარე, მჟავე, ცხიმიანი და ტკბილი საკვების ამოღებას.
შემდეგ ეტაპზე, როცა შედარებით უკეთესად გრძნობს თავს ადამიანი, არა აქვს ფაღარათი, უნდა მიღოს უჯრედისით მდიდარი საკვები, რაც გულისხმობს საკვებს, რომელიც მდიდარია ცილებითა და ნახშირწყლებით.
