„სკოლაში დილით მოვდივარ და საღამოს ვბრუნდები სახლში, რადგან ორ-სამ ცვლაში მიწევს მუშაობა. სივრცე, ადგილი აღარ დარჩა სკოლაში არაფორმალური განათლებისა და განვითარებისთვის“, – ამბობს „ბათუმელებთან“ ბათუმის მე-17 საჯარო სკოლის ქართული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებელი დათო ჩხაიძე.
მასწავლებლის თქმით, მაღალკონტინგენტიან სკოლებში სერიოზული პრობლემაა გადატვირთულობა.
„ფაქტობრივად, ყოველ დღე გაქვს გაკვეთილი ხომ? დღეში მინიმუმ 4 კლასი მყავს, კლასში მინიმუმ 25-30 მოსწავლეა, რომ გავამრავლოთ, 120 მოსწავლე გამოდის.
ამდენ მოსწავლეს ხარისხიანად როგორ უნდა მოემსახურო? ხომ უნდა გაასწორო ნამუშევრები ხარისხიანად, უკუკავშირი ხომ უნდა გქონდეს, ანალიზი ხომ უნდა გააკეთო, ხომ უნდა განიხილო მოსწავლესთან თითოეული ხარვეზი, შეცდომა, – წარმოუდგენელია ეს ყველაფერი ასეთ ვითარებაში.
იმის გამო, რომ თავისუფალი სივრცეები აღარ არსებობს და სკოლა ორ-სამცვლიანი გახდა, შემცირდა გაკვეთილების ხანგრძლივობა და 40 წუთზე ჩამოვიდა, ასეც რომ არ იყოს, მაშინ [ღამის] ცხრა საათზე დამთავრდება საერთოდ სწავლა.
წარმატებულ სისტემებში სკოლის აქტიური ცხოვრება გაკვეთილების შემდეგ იწყება. ჩვენს სკოლებში კი კლასგარეშე აქტივობებისთვის, არაფორმალური განათლებისთვის საერთოდ აღარ დარჩა სივრცე“, – ამბობს დათო ჩხაიძე.
მისი თქმით, გადატვირთული სკოლების პრობლემაზე ჯერ კიდევ განათლების წინა მინისტრს ესაუბრა, როცა სკოლის დირექტორი იყო, თუმცა ვერც მაშინ დ ვერც შემდეგ ეს პრობლემა სახელმწიფომ ვერ მოაგვარა.
„იცით, რატომ მიდიან რეპეტიტორებთან ბავშვები? იმიტომ, რომ იქ ინდივიდუალურად მუშაობენ ბავშვებთან, დავალებებს აანალიზებენ, ამოწმებენ, 116 ბავშვის შემთხვევაში ეს შეუძლებელია.
კომპლექსური დავალებები ძალიან მნიშვნელოვანია, რადგან მოსწავლის პრაქტიკულ, შემოქმედებით უნარებზეა ორიენტირებული, ამის დაგეგმვა, განხორციელება სასკოლო სივრცეში დღეს, ფაქტობრივად, შეუძლებელია. 40-წუთიან გაკვეთილზე ამას ვერ გააკეთებ და ასეთ სკოლებში რატომ უნდა იყოს ბავშვი?“ – კითხულობს დათო ჩხაიძე.
მისი თქმით, თავისუფალი სივრცის გარდა სკოლებში სხვა კომპლექსური პრობლემებიცაა. მაგალითად, ის, რომ სკოლაში ბავშვი მშიერია და სახელმწიფომ დღემდე ვერ მოაგვარა ეს პრობლემა.
„ერთი ფუნთუშა ლარზე ნაკლები არ ღირს და ესეც არ იჭმევა, ისეთია. ყველა ბავშვს ამის ფულიც არ აქვს და შემდეგ იწყება „20 კაპიკი მომეცი“. ვინც ძლიერია, სხვას ართმევს, ვინც მორჩილია, ის იჩაგრება.
პასუხისმგებლიანმა სახელმწიფომ იმდენი როგორ ვერ უნდა მოახერხო, რომ ერთი ჭიქა კაკაო და ერთი ფუნთუშა აჭამო ბავშვს დღეში. თუ სახელმწიფო ხარ, უნდა შეძლო და თუ არ ხარ, მაშინ დაანებე თავი ყველაფერს… ძნელია, აზრი აღარ აქვს რამეს“, – ამბობს დათო ჩხაიძე.
მისი თქმით, ასეთ სკოლაში ბავშვი არ გაჩერდება, ამიტომ სკოლას მისი დაშინება უწევს.
„არას დაგიწერ, დაგიგროვდება და გაგაგდებთ“ – ამის შიშით ვერ მოიყვან ბავშვს სკოლაში. რომელი საუკუნეა? როდის იყო ბავშვი ძალით ჩერდებოდა სკოლაში. ბავშვს უნდა უხაროდეს სკოლაში მოსვლა და ყველა პირობა უნდა იყოს ამისთვის შექმნილი.
დღევანდელი ბავშვები ძალიან ერუდირებულები არიან, ინფორმაციასაც მეტს ფლობენ, დღეს თუ ბოლომდე განადგურებული არ ვართ, მხოლოდ იმიტომ, რომ სკოლის გარდა საგანმანათლებლო სისტემას ყველა ნაბიჯზე თავად ცხოვრება ეწევა, – ინფორმაციის ათასი წყაროა ინტერნეტში და ამით რაღაცას აღწევენ.
თვითონ სკოლის სისტემა ვერაფერს აკეთებს იმისთვის, რომ განათლება იყოს ღირებული“, – გვეუბნება მასწავლებელი.
დათო ჩხაიძის თქმით, ერთ-ერთი გამოსავალი შესაძლოა იყოს ახალი სკოლების მშენებლობა და მეტი ფინანსების ჩადება განათლებაში, რადგან ერთ სკოლაში 1000-ზე მეტი ბავშვი არ უნდა იყოს. „ესეც მაქსიმუმია. ორცვლიანი და მით უმეტეს, სამცვლიანი სწავლება სკოლაში არ შეიძლება. გაკვეთილების შემდეგ აუცილებელია დარჩეს თავისუფალი სივრცე აქტივობებისთვის“, – გვეუბნება ის.
მასწავლებლის თქმით, სწავლა-განათლება, საკუთარი შესაძლებლობების წარმოჩენა ყველა ბავშვს სურს, „ოღონდ ჩვენთან ისეთი პირობები შეიქმნა, რომ მოსწავლესა და მასწავლებელს მხოლოდ ვალდებულება და იძულება აკავშირებს სკოლასთან. ბუნებრივია, ხელფასიც, რომელიც ისე მცირეა, რომ განათლებული და ერუდირებული ახალგაზრდა კადრები სკოლისკენ არც კი გაიხედავენ. ვაკანსიები ცხადდება, შესაბამისი კადრები კი არ არიან“, – ამბობს დათო ჩხაიძე.
მისი თქმით, საერთო პრობლემებზე ასევე გავლენას ახდენს მოსახლეობის მძიმე სოციალური მდგომარეობა და მისგან გამოწვეული მაღალი მიგრაცია ქვეყნიდან.
„გარდა იმისა, რომ ბავშვები მშივრები არიან სკოლაში, არც სახლში აქვთ ხშირად სწავლის მოტივაცია, რადგან ზოგს პირობები არ აქვს ამისთვის, ძალიან ბევრი ბავშვი კი მშობლის გარეშეა დარჩენილი.
ყველა ბავშვს არ აქვს იმის ნებისყოფა, რომ დაჯდეს და მარტო იმეცადინოს, ვიღაც ხომ უნდა ჰყავდეს სახლში, რომ აზრი გაუზიაროს, რაღაცაში დაეხმაროს, წაახალისოს“.
დათო ჩხაიძის თქმით, ქართულ სკოლაში არსებული რეალობა ერთ ანეკდოტს ახსენებს, სადაც მშობელი სკოლის დირექტორს ბავშვის სკოლიდან გათავისუფლებას მხოლოდ იმიტომ სთხოვს, რომ ბავშვმა განათლება მიიღოს.
„პირველი კლასიდან მე-12 კლასამდე ვისაც შეუძლია, ყველა ემზადება. სკოლაში კი არ მოდიან განათლებისთვის, არამედ რეპეტიტორთან და ანეკდოტია, აბა რა“, – გვეუბნება დათო ჩხაიძე.
