ჯანმოს პროგნოზით, 2020-დან 2030 წლამდე პერიოდში მსოფლიოში თითქმის 500 მილიონ ადამიანს ემუქრება გულის დაავადება, სიმსუქნე, დიაბეტი ან სხვა არაგადამდები დაავადება, რომელიც ფიზიკურ უმოქმედობასთან არის დაკავშირებული.
ჯანმოს ცნობით, ამ დაავადებების მკურნალობა ჯამში 300 მილიარდი აშშ დოლარი დაჯდება, ყოველწლიურად კი – 27 მილიარდი აშშ დოლარი, თუ მთავრობები არ მიიღებენ სასწრაფო ზომებს ფიზიკური აქტივობის წასახალისებლად.
საქართველოში სიკვდილიანობის 90% გამოწვეულია არაგადამდები დაავადებებითა და მათი რისკფაქტორებით. ეს არის: გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები, ქრონიკული, რესპირატორული დაავადებები და არაჯანსაღი ცხოვრების წესი.
ჯანდაცვის სპეციალისტების შეფასებით, საქართველოში არაგადამდები დაავადებების ჯანმრთელობის ტვირთის პარალელურად უდიდესია მისი ეკონომიკური ტვირთიც. შეფასებული მაჩვენებლით, მხოლოდ 2019 წელს საქართველოში არაგადამდები დაავადებებით გამოწვეული დანაკარგი და პირდაპირი დანახარჯი შეფასებულია დაახლოებით სამ მილიარდამდე ლარით.
ჯანმოს უახლესი ანგარიში ზომავს, რამდენად ახორციელებენ მთავრობები ფიზიკური აქტივობის გაზრდის მიზნით შესაბამის რეკომენდაციებს. 194 ქვეყნის მონაცემები აჩვენებს, რომ ქვეყნებმა უნდა დააჩქარონ პოლიტიკის შემუშავება და განხორციელება, რითაც თავიდან აიცილებენ დაავადებების ახალ შემთხვევებს და შეამცირებენ ტვირთს უკვე გადატვირთულ ჯანდაცვის სისტემებზე.
ჯანმო წერს, რომ ეროვნული ფიზიკური აქტივობის პოლიტიკა ქვეყნების 50%-ზე ნაკლებს აქვს.
საქართველოში ფიზიკური აქტივობის ეროვნული სტრატეგიის დოკუმენტი მხოლოდ პროექტის სახით არსებობს და იგი საქართველოს ჯანდაცვის სამინისტრომ და საპარლამენტო კომიტეტმა, არაგადამდებ დაავადებათა საინვესტიციო პაკეტის პროექტთან ერთად, სამი თვის წინ არაგადამდებ დაავადებათა მულტისექტორულ ფორუმზე წარადგინეს.
ჯანმოს მთავარი რეკომენდაციების მიხედვით, აუცილებელია ქვეყნებმა შექმნან უსაფრთხო გზების პოლიტიკა და პრიორიტეტი მიენიჭოს ფეხით, ველოსიპედით სიარულსა და საზოგადოებრივი ტრანსპორტით გადაადგილებას, როგორც უსაფრთხო და ხელმისაწვდომი მგზავრობის საშუალებას ყველასთვის.
უსაფრთხოების საკითხები არის მთავარი მიზეზი, რის გამოც ადამიანები არ ირჩევენ ფეხით ან ველოსიპედით სიარულს, რაც ნიშნავს, რომ გზის დიზაინი, რომელიც უზრუნველყოფს უსაფრთხო გარემოს ყველა მომხმარებლისთვის, აუცილებელია.
„ფიზიკური აღზრდისა და სპორტის შესახებ“ საქართველოს კანონის პროექტის რეგულირების ზეგავლენის შეფასების მიხედვით, რომლის ავტორიც აშშ-ს საკონსულტაციო ორგანიზაცია Tetra Tech-ია, „თანამიმდევრულობასა და სისტემურობას“ არის მოკლებული საქართველოს მასობრივი სპორტის განვითარების სახელმწიფო პროგრამები. დამკვიდრებული პრაქტიკის თანახმად, ეს პროგრამები მოიცავს სპორტულ ღონისძიებებს, რომელთა შედეგებიც მონაწილეთა რაოდენობით ფასდება. სპორტზე პასუხისმგებელ საჯარო დაწესებულებათა პროგრამებში სპორტი არ არის მიჩნეული არაგადამდები დაავადებების პრევენციისა და ჯანმრთელობის განმტკიცების საშუალებად.
„ეს იმაზე მიუთითებს, რომ აუცილებელია, სახელმწიფომ ახალგაზრდების ფიზიკური აქტივობის დონის ამაღლებისა და სპორტში ჩართულობის გაზრდის მიზნით ქმედითი ნაბიჯები გადადგას.
საჭიროა წახალისდეს ახალგაზრდების სპორტული აქტივობები − მათი ჩართვა როგორც პროფესიულ, ისე სამოყვარულო სპორტში. ამისთვის სახელმწიფომ უნდა იზრუნოს სპორტული ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესებაზე, აგრეთვე ისეთი მულტისექტორული მიდგომების შემუშავებაზე, რომლებიც წაახალისებს ფეხით სიარულს, ველოსიპედით გადაადგილებას, ფიზიკური აქტივობის (ვარჯიშის) სხვა ფორმებს და უზრუნველყოფს ამ აქტივობებისთვის უსაფრთხო გარემოს შექმნას“ – ვკითხულობთ დოკუმენტში.
_____________
ფოტო „ბათუმელების“ არქივიდან
