2020 წლის 16 ნოემბრის დილას ბათუმის თავზე შავი კვამლი გაჩნდა. პორტთან ახლოს, ბათუმის ნავთობტერმინალში ნავთობის ცისტერნა აფეთქდა.
ნავთობტერმინალის მიერ „ბათუმელებისთვის“ მოწოდებული ინფორმაციით, „დიზელის უბნის სარკინიგზო ესტაკადაზე, ვაგონში პროდუქტის ჩასხმის დროს, დაირღვა ჰერმეტულობა ჩამსხმელი მილის, რომლითაც ვაგონი იტვირთებოდა [მილი ამოვარდა ვაგონის საყელოდან], დაიღვარა პროდუქცია, რასაც მოყვა აალება“.
ამ ხანძართან დაკავშირებით კომპანიის მიერ გავრცელებული სხვა განცხადება ინტერნეტში არ იძებნება.
რა მოხდა რეალურად, ამის შესახებ ინფორმაცია ჯერ ისევ არ არის ცნობილი. ბათუმის ნავთობტერმინალის სამშენებლო უსაფრთხოებისა და გარემოს დაცვის განყოფილების უფროსის მოვალეობის შემსრულებელი, ლევან ბერიძე „ბათუმელებთან“ ამბობს, რომ მიმდინარეობს მოკვლევა და მოკვლევის პირველადი შედეგები 25 ნოემბრამდე გახდება ცნობილი.
„ტერმინალის ტერიტორიაზე განხორციელდა დათვალიერება და აღნიშნულ ფაქტთან დაკავშირებით დაწყებულია სამმართველოში ადმინისტრაციული წარმოება. მიმდინარეობს დოკუმენტალური დამუშავება. იმის მიხედვით, რა გამოიკვეთება, გატარდება შესაბამისი ადმინისტრაციული ღონისძიება,“ – ამბობს გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის აჭარისა და გურიის რეგიონული სამმართველოს გარემოსდაცვითი ინსპექტირების განყოფილების უფროსი ნატო დავითაძე „ბათუმელებთან“.
ბათუმის ნავთობტერმინალი
რა ხდება ბათუმის ნავთობტერმინალში?
ბათუმის ნავთობტერმინალი გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტმა 2019 წლის ივნისში არაგეგმიურად შეამოწმა.
ოფიციალური დოკუმენტაციის მიხედვით, ნავთობტერმინალი არ ასრულებდა ეკოლოგიური ექსპერტიზის დასკვნის მოთხოვნებს – სახიფათო ნარჩენები ტერმინალის ტერიტორიაზე ჰქონდა განთავსებული, ტერიტორია ნავთობპროდუქტებით იყო დაბინძურებული, ასევე არ ჰქონდა შესრულებული ვალდებულება, რომლის მიხედვითაც ძველი რეზერვუარები ახლით უნდა ჩაენაცვლებინათ.
ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ოქმი გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტმა 2019 წლის 12 ივნისს შეადგინა. ოქმი სასამართლომ 2019 წლის 9 ივლისს განიხილა. სასამართლომ გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის მიერ აღმოჩენილი დარღვევები სრულად გაიზიარა და ნავთობტერმინალი 5 ათასი ლარით დააჯარიმა, ამასთან, მისცა ვადა მის გამოსასწორებლად.
იმის მიუხედავად, რომ შემოწმებიდან 16 თვე გავიდა, ბათუმის ნავთობტერმინალს არც ერთი დარღვევა არ გამოუსწორებია. ბოლო არაგეგმიური შემოწმება ინსპექტირების მიზნით ნავთობტერმინალში 2020 წლის 19 ოქტომბერს ჩატარდა.
[checklist]
- ამ შემოწმების შედეგად აღმოჩნდა, რომ ნავთობტერმინალს არ აქვს მოწყობილი წარმოქმნილი ნარჩენების უსაფრთხო განთავსების ადგილები. რაც ნიშნავს იმას, რომ არ უზრუნველყოფს ტერმინალის რეაბილიტაციისა და ექსპლოატაციის დროს წარმოქმნილი ნარჩენების უსაფრთხო განთავსებას და კონტროლს.
- ამასთან, შემოწმების დროს აღმოჩნდა, რომ მეორე ესტაკადის საოპერატორო მომსახურების შენობის უკან დაყრილი იყო ნავთობპროდუქტებით დაბინძურებული რკინის ნარჩენები, გამოცვლილი მილსადენის ნაწილები, პლასტმასის ბოთლები.
- მეხუთე ესტაკადისა და ნავთის უბნის შუაში დაყრილია სამშენებლო ნარჩენები, მათ შორის მინაბამბა.
- ძირითად ტერიტორიაზე განთავსებულ საყოფაცხოვრებო ნარჩენების კონტეინერში მოთავსებული იყო საღებავებითა და ნავთობპროდუქტებით დაბინძურებული ხელთათმანები, რომლებიც სახიფათო ნარჩენების კატეგორიაში გადის.
- ნედლი ნავთობის შენახვისა და გადატვირთვის სადგურზე, კაპრეშუმის უბანზე, დამხმარე ნაგებობის გვერდით დაყრილი იყო გამოცვლილი სახურავის ნარჩენები.
[/checklist]
ცალკე ხაზგასმულია, რომ ნავთობტერმინალი არ ახორციელებს იმ ღონისძიებებს, რომელთა შესრულება გზშ-ს თანახმად ევალება. კერძოდ, ბათუმის ნავთობტერმინალი ვერ უზრუნველყოფს საწარმო-სანიაღვრე სისტემისა და ნავთობდამჭერების დადგენილი ოპტიმალური საექსპლოატაციო რეჟიმის დაცვას. ტერმინალის ტერიტორიაზე დათვალიერების პროცესში აღმოაჩინეს საწარმოო-სანიაღვრე სისტემის შეტბორვა. დიზელის პარკში კი საკანალიზაციო სისტემა იყო შეტბორილი, რამაც გამოიწვია მაზუთის სარეზერვუარო პარკის ტერიტორიებზე ნავთობით დაბინძურებული წყლების დაგროვება და შესაბამისად ნიადაგისა და გრუნტის წყლების ნავთობის ნახშირწყალბადებით დაბინძურება.
მიუხედავად იმისა, რომ საკმარისზე მეტი დრო ჰქონდა, ნავთობტერმინალს გარემოსდაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროში არ წარუდგენია შესათანხმებლად საწარმოო უბნებსა და სარეზერვუარო პარკებში ისტორიულად დაბინძურებული ტერიტორიების რეაბილიტაციის ღინისძიებების გეგმა.
სარეზერვო პარკში 19 ოქტომბრის მდგომარეობით არ იყო მოხსნილი ნავთობით ძლიერ დაბინძურებული ნიადაგის ფენა, შესაბამისად არ იყო ახალი გრუნტი შეტანილი.
ინსპექტირებით დადგინდა, რომ ძირითადი ტერიტორიის დიზელის პარკში მე-7 და მე-9 რეზერვუარების მიმდებარედ დაბინძურებულია ტერიტორია ნავთობპროდუქტებით. ასევე 2-22-21 რეზერვუარების მიმდებარე ესტაკადის მხრიდან დაბინძურებულია ნავთობპროდუქტებით ტერიტორია.
19 ოქტომბერს ჩატარებულ ინსპექტირებაზე სამართალდარღვევის ოქმი 5 ნოემბერს შედგა. სასამართლო სხდომა ჯერ არ გამართულა. თუმცა ნავთობტერმინალის წარმომადგენელმა უარი თქვა ოქმზე ხელის მოწერაზე. ასე მოიქცა პირველ შემთხვევაშიც, როცა 2019 წელს არსებული დარღვევების გამო დაჯარიმდა.
რას ამბობს ბათუმის ნავთობტერმინალი
„ბათუმის ნავთობტერმინალი“ კერძო მფლობელობაშია. თუმცა, იქიდან გამომდინარე, რომ საქმიანობა, რომელსაც ეწევა, დიდ გავლენას ახდენს საზოგადოებაზე, მასაც აქვს თავისი ანგარიშვალდებულება საზოგადოების წინაშე.
მცდელობის მიუხედავად, ვერ შევძელით ნავთობტერმინალისგან ინფორმაციის მიღება, რატომ არ ასრულებს გარემოზე ზემოქმედების შეფასების ანგარიშით ნაკისრ ვალდებულებებს. ასევე, დაჯარიმების მიუხედავად, რატომ არ გამოასწორა ის ხარვეზები, რაზეც მას სახელმწიფო უწყებამ, გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტმა მიუთითა.
