„აუტანელი იყო ციხეში ყოფა, რომ არ დავეძინებინეთ დარაჯები შუქს მთელი ღამის განმავლობაში არ აქრობდნენ, დღისით ძალიან ცხელოდა, ტემპერატურა დაახლოებით 40 გრადუსს აღწევდა.
დღეში ერთ საპარსს გვაძლევდნენ, რომლითაც 44 კაცს საკნების განყოფილების ბოლოში მდგარ საშხაპეში უნდა გვესარგებლა. საშხაპე ნიჟარის ძირს დაახლოებით ოთხი ინჩის სისქის სიბინძურე ფარავდა. მთელი იმ დროის განმავლობაში, რაც იქ ვიყავი, არც გამიპარსავს და არც დამიბანია,“ – ასე იხსენებს ამერიკელი მომღერალი, გიტარისტი და კომპოზიტორი ფრენკ ზაპა მასზე დაწერილ ერთ-ერთ წიგნში კალიფორნიული ციხის სინამდვილეს.
ზაპა კალიფორნიის „მორალის პოლიციამ“ პროვოკაციაზე წამოაგო და მერე ციხეში ჩასვა. მუსიკოსის მონათხრობის მიხედვით (წიგნიდან „ფრენკ ზაპა – ნამდვილი წიგნი“), გადაცმულმა პოლიციელმა მას სტუდიაში მიაკითხა და სთხოვა პორნოვიდეოს ჩაწერა, რაზეც ზაპამ უარი განუცხადა და მხოლოდ აუდიომასალის დამზადება შესთავაზა. ზაპამ სექსუალური აქტის გარეშე ქალების იმიტირებული ხმები ჩაწერა სტუდიაში, მეორე დღეს კი, როცა ჩანაწერი დამკვეთისთვის უნდა გადაეცა, მუსიკოსი დააპატიმრეს.
ციხე ცხოვრებისეული გამოცდილებაა, რისგანაც დაზღვეული არავინაა და მოვლენების მოულოდნელი ცვლილებებისას პატიმრობაში შეიძლება ისეთი ადამიანები აღმოჩნდნენ, ვისაც დანაშაულის ჩადენაზე შეგნებულად არც კი უფიქრიათ.
სტატუსი „ნასამართლევი“ საქართველოში ხშირად ხდება ადამიანთა გარიყვის მიზეზი, რაც ხელს უშლის ყოფილ პატიმრებს დაუბრუნდნენ საზოგადოებას სრულფასოვან მოქალაქეებად, დასაქმდნენ, ცხოვრება ჩვეულებრივად გააგრძელონ. ცნობილი პრაქტიკაა, რომ რესოციალიზაციის ცუდი მაჩვენებელი განმეორებითი დანაშაულის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზია.
გათავისუფლების შემდეგ ყოფილ პატიმრებს მათ მიმართ სტერეოტიპული დამოკიდებულებების გამო საკუთარი თავის სრულფასოვან მოქალაქეებად აღქმა უჭირთ, რაც განაპირობებს მათ შესუსტებულ შრომისუნარიანობას, უიმედობის განცდასა და პასიურობას, რიგ შემთხვევაში, მუდმივი სირცხვილის გრძნობით ცხოვრებას.
ცნობილ მომღერლებს, მსახიობებსა და ჟურნალისტებს შორის ბევრია ისეთი, ვინც პატიმრობაში აღმოჩნდა, თუმცა ყოფილი პატიმრის სტატუსს მათი კარიერული წინსვლისთვის ხელი მნიშვნელოვნად არ შეუშლია.
პოლ მაკარტნი
ლეგენდარული ბრიტანული როკ ჯგუფის „ბითლზის“ წევრი პოლ მაკარტნი 1980 წელს ტოკიოს აეროპორტში დააკავეს ქვეყანაში 226 გრამი მარიხუანას შეტანის გამო. მაკარტნიმ საპატიმროში 9 დღე გაატარა. იაპონიის ხელისუფლებამ ამ დროის შემდეგ მაკარტნი გაათავისუფლა.
პერის ჰილტონი
პერის ჰილტონმა შინაპატიმრობის წესი დაარღვია და 45 დღით ჩასვეს ციხეში. ამერიკელი მსახიობი და მომღერალი არაერთხელ დააკავეს ნარკოტიკების შეძენა-შენახვის ბრალდებით.
პერისი სასტუმროების ცნობილი ბრენდის, „ჰილტონის“ დამფუძნებელ კონრად ჰილტონის შვილთაშვილია.
მთელ მსოფლიოში არსებობს პერის ჰილტონის მაღაზიები, ბრენდი შეიცავს პარფიუმერიას, ქალის ხელჩანთებს, საათებს, ფეხსაცმელსა და სხვა. წელიწადში მისი შემოსავალი დაახლოებით 10 მილიონი აშშ დოლარია.
მიშელ როდრიგესი
2007 წელს მიშელ როდრიგესმა ალკოჰოლთან დაკავშირებული გამოსაცდელი ვადა დაარღვია და აღიარა, რომ ის სვამდა ალკოჰოლს მაშინაც, როცა თან ატარებდა ალკოჰოლის მონიტორინგის აპარატს. ამერიკელმა მსახიობმა ციხეში ექვსი თვე გაატარა.
მიშელ როდრიგესი 30-ზე მეტ ფილმში მონაწილეობს, მათ შორის ისეთ ცნობილ ფილმებში, როგორიცაა: „ფორსაჟი“ და „ავატარი“.
50 cent
ცნობილმა რეპერმა და მსახიობმა 50 cent-მა 6 თვე გაატარა ციხეში კოკაინის გაყიდვისა და ჰეროინის შენახვის, ცეცხლსასროლი იარაღის უკანონო ფლობისთვის. რეპერს გაუმართლა, არსებობდა საფუძვლიანი მოლოდინი, რომ მას თავისუფლების 10 წლით აღკვეთა ელოდა.
ჯეიმს ბრაუნი
1988 წელს სოულის ვარსკვლავი ჯეიმს ბრაუნი სამი წლით დააპატიმრეს, ის პოლიციელების მოწოდებას არ დაემორჩილა და ავტომანქანა არ გააჩერა. 1998 წელს კი ბრაუნი ნარკოტიკის შენახვის ბრალდებით დააკავეს და ნარკომომხმარებელთა სარეაბილიტაციო კურსი დაუნიშნეს.
მარტა სტიუარტი
ამერიკელ ტელეწამყვანს, ბიზნესმენს და მწერალ მარტა სტიუარტს 5-თვიანი შინა პატიმრობა ჰქონდა მისჯილი. მას ბრალს ფედერალური გამოძიებისთვის აქციების გაყიდვის შესახებ ცრუ ინფორმაციის მიწოდებაში სდებდნენ. 2005 წელს კი, გათავისუფლების შემდეგ, სტიუარტმა შინაპატიმრობა მოიხადა.
უესლი სნაიპსი
2008 წელს მსახიობი უესლი სნაიპსი 3 წლით დააპატიმრეს. მისი დაკავების მიზეზი იყო ის, რომ 1994-2000 წლებში მას საგადასახადო დეკლარაცია არ შეუვსია.
ამერიკელი მსახიობი, პროდიუსერი და საბრძოლო ხელოვნების ოსტატი უესლი სნაიპსი გადაღებულია არაერთ თრილერსა და სათავგადასავლო ბოევიკში. მსახიობური კარიერის შემდეგ სნაიპსმა დააარსა კინოსტუდია Amen-Ra Films-ი, 1991 წელს კი კომპანია Black Dot Media ჩამოაყალიბა კინო და სატელევიზიო პროექტების განსახორციელებლად.
ლორინ ჰილი
ამერიკელი მომღერალი და სიმღერების ავტორი, რეპერი, პროდიუსერი და მსახიობი 2013 წელს 3 თვით დააპატიმრეს, რადგან ის არ იხდიდა 1,8 მილიონი დოლარის საშემოსავლო გადასახადს.
ლორინ ჰილი ცნობილია, როგორც ჰიპ-ჰოპ ტრიოს The Fugees-ის ყოფილი წევრი. სახელი გაითქვა სოლოალბომით The Miseducation of Lauryn Hill.
მასალა მომზადებულია პროექტის – „ყოფილი პატიმრების, პატიმართა ოჯახებისა და პრობაციონერების მხარდაჭერის პროგრამა“ ფარგლებში.
პროექტს ახორციელებს ა(ა)იპ „დემოკრატიის ინსტიტუტი“ და დაფინანსებულია ევროკავშირის მიერ.
მასალაში გამოთქმული მოსაზრებები ავტორისეულია და შესაძლოა არ გამოხატავდეს დონორი ორგანიზაციის თვალსაზრისს.