„ბათუმელები“ სტატიებს: მდებარეობს თუ არა ენგურჰესი სვანეთში? – შეცდომა გრიფირებულ სახელმძღვანელოში და ღორჯომი ზემო იმერეთია? – შეცდომა ისტორიის გრიფირებულ სახელმძღვანელოში სახელმძღვანელოს ავტორთა ჯგუფი გამოეხმაურა. „ბათუმელები“ უცვლელად გთავაზობთ მათ წერილს.
______________
სახელმძღვანელოს ნებისმიერი ავტორი დაინტერესებულია იმით, რომ მისი ნაშრომის მიმართ გამოითქვას ობიექტური შენიშვნები, რაც აუცილებელია სახელმძღვანელოს დასახვეწად და მომავალში მათ გასათვალისწინებლად. ბუნებრივია, რომ შეუძლებელია სრულყოფილი სახელმძღვანელოების დაწერა იმ არანორმალურ პირობებსა და მოკლე ვადებში, როგორიც ბოლო წლებში სახელმძღვანელოთა გრიფირების პროცესს თან ახლდა. აქედან გამომდინარე, „ბათუმელების“ ჟურნალისტების სტატიებში გამოთქმული ორი შენიშვნა ჩვენს სახელმძღვანელოსთან დაკავშირებით ავტორების მხრიდან მხოლოდ მადლიერების გრძნობას იწვევს.
ამასთან, გვსურს აღნიშნულ შენიშვნებს პასუხი გავცეთ. პირველი შენიშვნა ეხებოდა ენგურჰესის სვანეთთან დაკავშირებული თავის შემაჯამებელ გაკვეთილში ჩასმას. სტატიის ავტორი გვედავება, რომ ენგურჰესი სამეგრელოსთან არის დაკავშირებული. პასუხის გაცემამდე, მოვიტანთ ციტატას სახელმძღვანელოდან:
„ჰესი შემდეგი პრინციპით მუშაობს: მდინარეს აგუბებენ წყალსაცავი კაშხლის მეშვეობით, შემდეგ სპეციალურ გვირაბში უშვებენ, რომ მაღალი წნევის დაწოლის გამო წყალი გვირაბში სწრაფად მიედინებოდეს. დიდი სიჩქარით მოძრავი წყლის ჭავლი ატრიალებს სპეციალურ დანადგარს, გენერატორს, რომელიც ბრუნვის დროს ელექტროენერგიას გამოიმუშავებს. გამომუშავებული ელექტროენერგია სადენების მეშვეობით საქართველოში სხვადასხვა ქალაქსა და სოფელს გადაეცემა. ჰესები უარყოფითად მოქმედებს გარემოზე. მათ ასაშენებლად საჭიროა დიდი ტერიტორიების დატბორვა. მხოლოდ ენგურჰესის მშენებლობის დროს, მდინარე ენგური 27 კილომეტრის სიგრძეზე დაიტბორა, რამაც გარემოს მნიშვნელოვანი ზიანი მიაყენა. თუ გინდა მომავალში გარემოს ნაკლები ზიანი მიადგეს, საჭიროა ელექტროენერგიის გონივრულად ხარჯვა.“
როგორც ციტატიდან ჩანს, საკმაოდ მარტივად და გასაგებად არის ახსნილი, რა ნაწილებისგან შედგება ჰიდროელექტროსადგური. ტექნიკურად რომ განვიხილოთ, ენგურჰესი სვანეთში, სამეგრელოსა და აფხაზეთში მდებარეობს. თუმცა, ენგურჰესის ძირითადი ნაწილი სვანეთშია. მაგრამ ამის გამო არ შეგვიტანია ეს გაკვეთილი სვანეთში. მოგეხსენებათ, რომ სვანეთში იგეგმება კიდევ ერთი დიდი ელექტროსადგურის, ნენსკრაჰესის მშენებლობა, ეს ჰესი ზომით და მოცულობით უტოლდება ენგურჰესს. წლებია ამაზე მსჯელობა მიდის და უკვე არაერთი აქცია გაიმართა ამ მშენებლობის საწინააღმდეგოდ. სწორედ ამიტომ გადავწყვიტეთ ეჰგურჰესზე ამ გაკვეთილის სვანეთში მოთავსება, რათა ბავშვებმა იმსჯელონ, რა სიკეთეების და ზიანის მოტანა შეუძლია ელექტროსადგურს ქვეყნისთვის და ღირს თუ არა ამ ელექტროსადგურის აშენება. გაკვეთილში დავალებებია იმისთვის, რომ ბავშვებმა გაიაზრონ, რა რთულად მოიპოვება ელექტროენერგია და რა დიდი მნიშვნელობა აქვს ენერგიის გაფრთხილებას. მე-5 კლასელი ბავშვებისთვის არ აქვს რაიმე მნიშვნელობა ენგურჰესის რომელი ნაწილი ზუსტად სად მდებარეობს, ჩვენ ყურადღება უნდა გავამახვილოთ არა მშრალი ფაქტების ცოდნაზე, არამედ მოსწავლეების გააზრების უნარზე. კონტექსტიდან გამომდინარე, მიზანშეწონილად ჩავთვალეთ მოსწავლეებს ენგურჰესზე ემსჯელათ სვანეთზე საუბრის დროს და აქ ზედმეტი იყო სამეგრელოს და აფხაზეთის ხსენება, რადგან ეს უფრო მეტ დაბნეულობას გამოიწვევდა.
რაც შეეხება ზემო იმერეთის ფოტოს, ეს შეცდომა ნამდვილად გაგვეპარა. საქმე ის არის, რომ თავდაპირველად ეს ფოტო და ხარებით მიწის დამუშავების თემა უნდა ყოფილიყო მაღალმთიანი აჭარის მონაკვეთში, სადაც მოსწავლეებს ვაჩვენებდით, რომ იქ მიწას ჯერ კიდევ ხარებით ამუშავებენ, რადგან ბევრი მიუდგომელი ადგილია და, ზოგადად, წარსულში მიწას მხოლოდ ხარებით ხნავდნენ. მოგვიანებით აღმოჩნდა, რომ აჭარაზე ისედაც ზედმეტი რაოდენობის გაკვეთილი დაგროვდა და ინფორმაციას ვერ ვატევდით, ამიტომ მიწის ხარებით დამუშავების თემა გადავიტანეთ ზემო იმერეთში, რადგან იქაც ზუსტად მსგავსი მდგომარეობაა. რედაქტირების ერთ-ერთ ეტაპზე, როგორც ჩანს ერთ-ერთმა დამკაბადონებელმა ხარებით მიწის დამუშავებაზე ტექსტს, მექანიკურად, პირდაპირ დაადო ფოტო, რომელიც უკვე არსებობდა და თან საერთო სურათებში იყო შენახული. მან არ იცოდა, რომ ეს ფოტო აჭარის გაკვეთილიდან იყო. ფოტოს რაც შეეხება, იგი ინტერნეტში ერთ-ერთი ჩვენთაგანის მოძიებულია, გუგლის საძიებო სისტემის დახმარებით. ფოტოზე საავტორო უფლებების შესახებ მოთხოვნა არ იყო და არც ის ვიცოდით, ვისი გადაღებულია, თორემ დავურეკავდით და ორიგინალ ფოტოს ვთხოვდით. ეს ფოტო ისედაც არასასურველი ხარისხისაა და გვინდოდა ავტორთან დაკავშირება. ჩვენი წიგნისთვის ათობით ადამიანისთვის გვაქვს გამორთმეული ფოტოები: ზოგიერთი გიდებს გამოვართვით, ზოგი ფოტოგრაფებს, ზოგი სასტუმროს მენეჯერს. ასე რომ, არც ამ ფოტოს ავტორთან გაგვიჭირდებოდა დარეკვა, რომ გვცოდნოდა ვისია. იმედია, მომავალ წელს, ახალ გამოცემაში, ამ გაუგებრობას გამოვასწორებთ.
მადლობას ვუხდით „ბათუმელებს“ აღნიშნული შენიშვნებისთვის.
ავტორები: ელენე მეძმარიაშვილი, როლანდ თოფჩიშვილი, გიორგი ავთანდილაშვილი, ნოდარ ელიზმარაშვილი
