მთავარი,სიახლეები

რა არის საქართველოს სატრანსპორტო დარგის მმართველობითი სისუსტე

30.10.2017 • 3162
რა არის საქართველოს სატრანსპორტო დარგის მმართველობითი სისუსტე

ავტორი: ჯაბა თარიმანაშვილი – ბსუ-ს ბიზნესის ადმინისტრირების დოქტორანტი, საზღვაო მომსახურებისა და სატრანსპორტო კომპანია ტრანს ლოგისტიკის დირექტორი, ბიზნესის ანალიტიკოსი

საქართველოს სატრანსპორტო ინდუსტრიის პრობლემატიკა, უფრო მეტად ხელშესახები რომ გავხადოთ, გავავლოთ პარალელი მუსიკალურ ხელოვნებასთან, რომელიც ნებისმიერი ქართველისთვის ნაცნობი სფეროა.

თვალსაჩინოებისთვის მოვიყვანოთ შემდეგი მაგალითი: საკონცერტო დარბაზის მიზანია, ჰქონდეს ისეთი ხარისხიანი და ჰარმონიული მუსიკალური ჟღერადობა, რომ მსმენელმა ისიამოვნოს. ამისათვის საჭიროა შემდეგი კომპონენტები:

[checklist]

  • მუსიკოსები (საშუალებები),
  • ინსტრუმენტები (ინფრასტრუქტურა),
  • ტექნიკური პერსონალი და ხმის რეჟისორი (მართვა).

[/checklist]

იმისათვის, რომ ხმის რეჟისორმა შეძლოს მსმენელს სასიამოვნო ჟღერადობა მიაწოდოს, ყველა ინსტრუმენტი და მუსიკოსის ხმა, მის სამართავ საშუალებაში (მიქშერში) უნდა შედიოდეს, რის შემდეგაც ხმის რეჟისორი, სხვადასხვა ინსტრუმენტის ტემბრალური ფუნქციისა და მნიშვნელობის მიხედვით, მოახდენს სინთეზსა და ბალანსს (რეგულირებას). აღნიშნული კომპონენტების ჰარმონიული (შეხმატკბილებული და ერთსულოვანი) მუშაობა, ქმნის ხარისხიან მუსიკას, რისი მოსმენაც ყურსა და გულს უხარია.

ახლა წარმოვიდგინოთ, რომ აღნიშნული კომპონენტები არის ცალკე, ისევე, როგორც საქართველოს სატრანსპორტო ინდუსტრიაშია, მაგალითად, მუსიკოსი (საშუალებები) იყოს ცალკე, ინსტრუმენტები (ინფრასტრუქტურა) ცალკე და ხმის რეჟისორი ტექნიკურ პერსონალთან ერთად (ლოგისტიკის პოლიტიკა და მართვა) ცალკე, ხოლო საერთო ჯამში, იქმნებოდეს ქაოსი, რის შედეგადაც საკონცერტო დარბაზი (საქართველოს სატრანსპორტო დარგი) ყოველწლიურად კარგავდეს მსმენელს (კომპანიებსა და ტვირთნაკადებს) და მიუხედავად ამისა, დარბაზის ხელმძღვანელი (მთავრობა) არ ცვლის არაფერს (რეფორმებს).

შედეგად საკონცერტო დარბაზმა (საქართველოს დერეფანმა) წლების მანძილზე 50-70%-მდე დაკარგა მაყურებელი (ტვირთი), ამიტომ ასეთი უმოქმედობა, დარბაზის ეკონომიკაზე და პერსონალზეც (საქართველოს ბიუჯეტზე, დარგის წარმომადგენლებზე, განვითარებაზე და მოქალაქეებზე) უარყოფითად აისახა.

ჩინური სიბრძნე ამბობს, რომ „ამღვრეულ წყალში, თევზის დაჭერა უფრო ადვილია“. შესაძლებელია, გარკვეულ პიროვნებებს, იმისათვის, რომ „ხელი მოითბონ“ აწყობთ ასეთი ქაოსი და ბუნდოვანება. წლების მანძილზე, საკმაოდ დიდი რაოდენობის „თევზს იჭერენ“ გარკვეული ჯგუფები მოქალაქეების ხარჯზე. ამიტომ დროა მთავრობამ გაატაროს რეფორმა, ფიქრი კონსოლიდაციასა და განვითარებაზე.

მნიშვნელოვანია განვსაზღვროთ საქართველოსთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი დარგის – ტრანსპორტის ინდუსტრიის, გამოწვევების და პრობლემატიკის არსი. ტრანსპორტის ინდუსტრიას სამი მთავარ კომპონენტი აქვს:

[checklist]

  • ინფრასტრუქტურა (გზა, რკინიგზა, პორტები, ტერმინალები, აეროპორტები);
  • სატრანსპორტო საშუალებები (ავტობუსი, ავტომობილი, მატარებელი, თვითმფრინავი, გემი);
  • მართვა (ფინანსები, პოლიტიკა, საკანონმდებლო ბაზის შექმნა, სისტემების შექმნა, პროექტების დაგეგმვა და კოორდინირება);

[/checklist]

ორი კომპონენტი: ინფრასტრუქტურა და სატრანსპორტო საშუალებები, ავად თუ კარგად დღეისათვის არსებობს საქართველოში. ხოლო ძირითადი კომპონენტი, რომელიც ქმნის, არეგულირებს, კოორდინირებას უწევს ამ ორ კომპონენტს – მართვა, არ არის გამოკვეთილი და ჩამოყალიბებული.

ვიცით, რომ არსებობს ეკონომიკის სამინისტროში შემავალი დეპარტამენტი, რომელიც ტრანსპორტისა და ლოგისტიკის განვითარებაზე, პოლიტიკის შექმნაზე უნდა ზრუნავდეს, მაგრამ რამდენად აძლევს სამინისტროების, სატრანსპორტო დარგში შემავალი კომპონენტების სისტემური მოწყობა და დეპარტამენტში მომუშავეთა კომპეტენციები ამის საშუალებას.

მე, როგორც დარგის ერთ-ერთ რიგით წარმომადგენელს, არ მინახია აღნიშნული დეპარტამენტის თანამშრომელი არც ერთ სატრანსპორტო ფორუმზე და კონფერენციაზე, მიუხედავად იმისა, რომ თითქმის ყველგან – საქართველოშიც და საზღვარგარეთაც, ვესწრები ფორუმებსა და კონფერენციებს.

საქართველოში ტრანსპორტისა და ლოგისტიკის დარგში, ფაქტობრივად, არ არის ერთიანი პასუხისმგებელი პირი, არ არის არც ძლიერი დამოუკიდებელი ინსტიტუტები, რომლებიც იმუშავებენ ანალიტიკაზე და დააკვირდებიან ტენდენციებს. ვინ იღებს გადაწყვეტილებებს, რომ არ გატარდეს არანაირი რეფორმა, წლების მანძილზე ტვირთნაკადების დაღმავალი ტენდენციების განვითარების მიუხედავად? სად არის სტრატეგია და ხედვა? რა გვინდა, რისკენ ვისწრაფვით? ასეთ გაუგებარ მდგომარეობაში ყოფნას, ავტომატურად უარყოფით შედეგებამდე მიყავს დარგი.

ბიზნესი პლატფორმის გარეშე ვერ მუშაობს, ბიზნესი თავად ვერ განვითარდება, თუ მთავრობამ არ შეუქმნა სამოქმედო არეალი და სისტემები. ამიტომ, მნიშვნელოვანია ყურადღება გამახვილდეს ტრანსპორტის ინდუსტრიის მესამე, მთავარი კომპონენტის – მართვის არქონაზე, რომელიც სისტემური პრობლემაა საქართველოში. ინფრასტრუქტურის სამინისტრო, რკინიგზა, ტრანსპორტისა და ლოგისტიკის დეპარტამენტი, არის ცალკე მდგომი ერთეულები, ისეთ პატარა ქვეყანაში, როგორიც საქართველოა. ამის გამო, სავარაუდოდ, არის კოორდინირების, კომუნიკაციის, ერთიანი ხედვისა და მოქმედების პრობლემა. შედეგად ვიღებთ იმას, რომ საქართველოს არ ჰყავს მოლაპარაკების უნარის მქონე, სატრანსპორტო დარგზე პასუხისმგებელი პირი, რომელიც გადაჭრის პრობლემებს საქართველოზე გამავალი დერეფნის შემადგენელ ქვეყნებში. პირი, რომელიც შეძლებს მოლაპარაკებებს მთავრობების, რკინიგზის, პორტების,  ტერმინალების და საბორნე გადამზიდავების ხელმძღვანელებთან, იმისათვის, რომ შემუშავდეს ერთიანი პოლიტიკა, რომელიც შექმნის თავის მხრივ ბარიერების არმქონე, გახსნილ და ხელმისაწვდომ პლატფორმას ბიზნესის საკეთებლად. ეს, საბოლოო ჯამში, ჩვენს კონკურენტ დერეფნებთან შედარებით, საქართველოზე გამავალ სატრანსპორტო დერეფანს გახდის უფრო ეფექტიანს და კონკურენტუნარიანს.

ადამ სმიტის მსჯელობა, რომ გავიმეოროთ: უხილავი ხელი მხოლოდ მაშინ მოქმედებს, თუკი მთავრობა საბაზრო ეკონომიკის კანონების  განხორციელებას და ინსტიტუტების შენარჩუნებას შეუწყობს ხელს, რაც მთავრობის არსებობის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზია. ხოლო სახელმწიფოს ინტერვენცია ეკონომიკაში უნდა ეფუძნებოდეს მხოლოდ ეფექტიანობისა და თანასწორობის ხელშეწყობას“.  

იმისათვის, რომ გადაიჭრას რეგიონული თუ საერთაშორისო მნიშვნელობის საკითხები, ერთიანი ხედვის და მოქმედებისთვის, მნიშვნელოვანია ქვეყნის შიგნით, განხორციელდეს სატრანსპორტო ინდუსტრიის ყველა კომპონენტის კონსოლიდაცია. რაც შეეხება ბარიერებს, უნდა გამოირიცხოს შუალედური კომპანიების სიმრავლე, ადამიანური და პირადი ინტერესების ფაქტორები, ადმინისტრაციული რესურსის ბოროტად გამოყენება, ბიზნესისთვის საინტერესო გარემოსა და პლატფორმა რომ შეიქმნას. ასეთი რეფორმა, ავტომატურად მოიზიდავს ტვირთნაკადებს, გაზრდის ვაჭრობას და შექმნის დოვლათს. მონოპოლიების ან ექსკლუზივების აღმოფხვრა და შექმნილი სიმდიდრის საზოგადოებაზე გადანაწილება გახდის საქართველოს მოსახლეობას მდიდარს, ბედნიერს და გალაღებულს.

 

გადაბეჭდვის წესი


ასევე: