ტრეფიკინგი – ადამიანით ვაჭრობა, თანამედროვე მსოფლიოში შემოსავლების მიხედვით ნარკობიზნესსა და იარაღით ვაჭრობასთან ერთად პირველ სამეულშია. საქართველო, როგორც წესი, იმ ქვეყნების ჯგუფშია მოხვედრილი, როცა სახელმწიფო არ ღებულობს რაიმე კონკრეტულ ზომებს ამ პრობლემის გადასაწყვეტად, ანუ მესამე ჯგუფში (პირველში ის ქვეყნებია, სადაც მუშაობენ და ტრეფიკინგის კუთხით კარგი შედეგები აქვთ, მეორეში – მუშაობენ, მაგრამ ჯერ კიდევ ცუდი რეპუტაციით სარგებლობენ). საქართველოში არსებული მძიმე სოციალური მდგომარეობის გამო მილიონ ნახევარი ქართველი სამშობლოდან მიგრირებულია. როგორც ცნობილია, მათი დიდი უმრავლესობა უკანონოდაა გასული ქვეყნის გარეთ და მონურ პირობებში მუშაობს. ისინი, განსაკუთრებით ქალები, მოტყუებით გაჰყავთ უცხოეთში, შემდეგ პასპორტებს ართმევენ და იძულებით ამუშავებენ სექსმუშაკებად. ეს ქალები საუკეთესო შემთხვევაში თავს გაქცევით შველიან, თუმცა ხშირად ციხეებშიც ხვდებიან.
არასამთავრობო ორგანიზაციამ „ადამიანის ჰარმონიული განვითარების ხელშემწყობი საზოგადოება“ ამ დღეებში ბათუმში ჩაატარა სემინარი ტრეფიკინგის თემაზე. საზოგადოების თავმჯდომარის ნანა ნაზაროვას ინფორმაციით, ისინი აჭარაში აქტიურ თანამშრომლობას იწყებენ საზღვრის დაცვის დეპარტამენტთან, რაც იმას ნიშნავს, რომ შემდგომი საქმიანობა ბევრად უფრო შედეგიანი იქნება. სემინარზე მოწვეულმა სარფის სასაზღვრო კონტროლის ქვეგანყოფილების უფროსის მოადგილემ ზაზა ფუტკარაძემ „გაზეთ ბათუმელებთან“ აღნიშნა, რომ „დეპარტამენტს აქვს სურვილი ამ პრობლემასთან დაკავშირებით იმუშაოს არასამთავრობო სექტორთან. ჩემი სამუშაო დღე იწყება და მთავრდება ამ სახეების ცქერით. „ყოველ დღეს გადმოდიან დეპორტირებული ქალები, მაგრამ არაფრის შეცვლა არ შემიძლია. თურქეთში გადამსვლელთა 20-30% ტრეფიკინგის მსხვერპლია“.
„გაზეთი ბათუმელები“ ტრეფიკინგის პრობლემებზე ნანა ნაზაროვასაც ესაუბრა:
ქართველთა უმრავლესობამ არ იცის საკუთარი უფლებები. ისინი მათდაუნებურად მსხვერპლნი ხდებიან. თურქული მხარის სტატისტიკური მონაცემებით, ბოლო ხუთი წლის განმავლობაში 5 ათასამდე ქართველი ქალია დეპორტირებული პროსტიტუციის მოტივით, მათ შორის 1600 დაავადებული იყო. ჩემთვის ცოტა დაუჯერებელია ეს ციფრი, მაგრამ სტატისტიკა სტატისტიკაა.
ქალბატონო ნანა, რა ხდება, მესამე ჯგუფს რომ ვერ გავცდით?
საქართველო გასულ წელს პირველი მოხსენებით მესამე ჯგუფში იყო. შემდეგ მივიღეთ კანონი, სადაც ტრეფიკინგის კრიმინალიზაცია მოხდა, რამდენიმე სისხლის სამართლის საქმე აღიძრა, ჩატარდა გარკვეული საინფორმაციო კამპანია და საქართველო გადაიყვანეს მეორე ჯგუფში, მაგრამ ყველაფერი ამით დამთავრდა.
სამთავრობო და არასამთავრობო სექტორში ამერიკის საელჩო აგროვებს ინფორმაციას იმაზე, რაც ხდება სინამდვილეში და შემდეგ კეთდება ანალიზი. ჩვენი სახელმწიფო სტრუქტურები აკეთებენ მოხსენებას საქართველოში არსებულ მდგომარეობაზე. არის რიგი კითხვებისა და თუ საქართველოს სახელმწიფო სტრუქტურები ამას პასუხს ვერ გასცემენ, მაშინ კანონის თანახმად, ქვეყანა კვლავ მესამე ჯგუფში დამკვიდრდება. აშშ-ის კანონმდებლობით ეს ნიშნავს, რომ შტატები საქართველოს ყველა ჰუმანიტარულ დაფინანსებას შეუწყვეტს. პირველი მარტისთვის მზადდება მორიგი მოხსენება და ჩვენმა სახელმწიფო სტრუქტურებმა მოქმედება ახლა დაიწყეს.
არასამთავრობოების როლი მარტო სემინარების გამართვით შემოიფარგლება?
არა. წინა მთავრობისაგან განსხვავებით დღევანდელ სახელმწიფო სტრუქტურებში მწვავედ დავსვამ ამ კუთხით საკითხს. დღევანდელ ხელისუფლებას მართლა სურს დემოკრატიული სახელმწიფოს აშენება. დემოკრატიული სახელმწიფო კი ვალდებულია რეალური ნაბიჯები გადადგას მიგრაციის ყველაზე მწვავე ფორმის – ადამიანებით ვაჭრობის პრობლემის მოსაგვარებლად.
თუ ჩვენ, არასამთავრობო სექტორი, ხალხი, არ მოვთხოვთ სახელმწიფოს ამ ყველაფრის გაკეთებას, არაფერიც არ შეიცვლება. არასამთავრობო სექტორში თანხები ძირითადად უცხოურია. უცხოელები ხომ არ იზრუნებენ საქართველოს მოქალაქეებზე. ამ საქმეში სახელმწიფომ უნდა ჩადოს ფული. გასულ წელს შემუშავდა ანტიტრეფიკინგული გეგმა, თუმცა ბიუჯეტიდან ამ გეგმის განსახორციელებლად არც ერთი თეთრი არ გამოყოფილა. ეს არანორმალური დამოკიდებულებაა. ჩვენი სახელმწიფო მხოლოდ ამერიკის ზეწოლით ღებულობს გადაწყვეტილებებს. ქვეყანაში რომ არ იყოს ასეთი კატასტროფული სიტუაცია სოციალური თვალსაზრისით, ხალხი არც წავა უცხოეთში. რა მოსდის ხალხს, განსაკუთრებით ქალებს თურქეთში, საბერძნეთში – პლანტაციებში ამუშავებენ. ეს ყველაფერი იმიტომ ხდება, რომ ჩვენს სახელმწიფოში არ არის კანონი.
გასულ წელს აშშ-ს ზეწოლით კანონში ცვლილები შევიტანეთ და მოხდა ტრეფიკინგის კრიმინალიზაცია. ახლა უკვე მეორე ნაბიჯს ვდგამთ.
ტრეფიკინგის მსხვერპლთა მონაწილეობით საზოგადოების ინფორმირება ხომ არ იქნება ეფექტური გზა ამ კუთხით საზოგადოების ინფორმირებისთვის?
არავითარ შემთხვევაში. ადამიანს პროსტიტუტკად ამუშავებენ, ეს არ ეყოფა და მისი სახელი გაზეთშიც დაიწეროს? მთელს მსოფლიოში ტრეფიკინგის მსხვერპლი არასდროს არ მიმართავენ პოლიციას, სახელმწიფო სტრუქტურებს. ისინი ფიქრობენ, რომ ჩადიან დანაშაულს. ამ ადამიანებმა არ იციან თავიანთი უფლებები. საერთაშორისო კანონმდებლობით თუ ტრეფიკინგის მსხვერპლს საზღვრის გადალახვის დროს კანონი დარღვეული აქვს, ის პასუხისმგებლობისაგან თავისუფლდება. ეს იმიტომ კეთდება, რომ მსხვერპლი მივიდეს სახელმწიფო სტრუქტურებში და აცნობოს იმათ შესახებ, ვინც ასეთ დანაშაულებრივ საქმიანობას ეწევა. თუმცა, ვერც ერთი სახელმწიფო მათ უსაფრთხოების გარანტიას ვერ აძლევს. არადა მსოფლიო საზოგადოება იმითაა დაინტერესებული, რომ ტრეფიკიორები დაისაჯონ.
ბავშვთა ტრეფიკინგი რა დონეზეა საქართველოში „განვითარებული“?
ყველასათვის ცნობილია, რომ საქართველოში მცირეწლოვანი 200-300 დოლარად იყიდება. ტერმინი „საქუთაისოდ დამზადებული ბავშვი“ – ხშირად გვესმის. როგორც ამბობენ, სოფლებში ქუთაისიდან ჩადიან და ყიდულობენ ბავშვებს. ასე რომ, ეს ურთულესი პრობლემაა.
