ელექტრონული ლაბორატორიები და ქართული ენის სწავლების ელექტრონული პროგრამა დიასპორებისთვის – ეს არის განათლების სამინისტროს ახალი ინიციატივა, რომლის განხორციელებასაც ის 3 მილიონ ლარად აპირებს. რომელ სკოლებს ექნება ელექტრონულ ლაბორატორიებთან წვდომა და ვინ შეარჩევს ქართული ენის პედაგოგებს ონლაინგაკვეთილების ჩასატარებლად. ამ თემაზე „ბათუმელებთან“ საქართველოს განათლების მინისტრის მოადგილემ თემურ მურღულიამ ისაუბრა.
ბატონო თემურ, როგორც ვიცით დაგეგმილია ელექტრონული რესურსების შექმნა მიმდინარე წლისთვის, რისი გაკეთება იგეგმება სამ მილიონად და რატომ არის ეს პროექტები მნიშვნელოვანი?
მინისტრის ინიციატივით 2017 წელს დაიწყო ელექტრონული სწავლების პროგრამა, რომელსაც ორი ძირითადი ამოცანა აქვს. პირველი პროგრამის მიზანია ხელმისაწვდომობა გაზარდოს სწავლაზე იქ, სადაც შედარებით პრობლემატურია. მაგალითად, ქართული დიასპორები განსაკუთრებით საინტერესოა ჩვენთვის, რადგან საქართველოს ფარგლებს გარეთ მცხოვრებ საქართველოს მოქალაქეებსაც ჰქონდეთ შესაძლებლობა ისწავლონ ქართულ ენაზე. მეორე არანაკლებ მნიშვნელოვანი პროექტი არის ის, რომ იქმნება ელექტრონული საგანმანათლებლო რესურსები, რომლებიც საშუალებას მისცემს ახალგაზრდებს, თანამედროვე მეთოდოლოგიებითა და ტექნოლოგიებით ისწავლონ საბუნებისმეტყველო საგნები.
ქართველი ახალგაზრდების დიდი ნაწილი საზღვარგარეთ ცხოვრობს. რიგ შემთხვევებში ისეთ ადგილებში, სადაც ქართული სკოლა ხელმისაწვდომი არ არის. ამიტომ, ეს რესურსი შესაძლებლობას მისცემს მათ, რომ ქართული ენა ისწავლონ და საქართველოსთან იდენტობის პრობლემა არ ჰქონდეთ.
ინტერნეტში გარკვეული რესურსი არსებობს ამ მიმართულებით და რითი იქნება ეს პროგრამა გამორჩეული?
ეს არ არის ტიპიური გაკვეთილი იმ თვალსაზრისით, რომ არ არის აუცილებელი გაკვეთილზე გამოცხადება. ქართულის მასწავლებლები თავისუფალ დროს ქმნიან ქართულის კლასებს, სადაც უცხოეთში მცხოვრებ ქართველ ბავშვებს შეუძლიათ ჩართვა. საკვირაო სკოლის ელექტრონული ვერსიაა, ოღონდ ძალიან საინტერესო. ამ პროექტის უპირატესობა არის ის, რომ თუ სკოლაში არ გხვდება ისეთი მასწავლებელი როგორც შენ მოგწონს, თუმცა არ გაქვს იმის შესაძლებლობა, რომ მასწავლებელი გამოცვალო, ელექტრონული გაკვეთილების სისტემა ამის შესაძლებლობას გაძლევს.
თუ ერთი კონკრეტული მასწავლებლის კურსი არ მოგეწონა, შეგიძლია სცადო მეორე მასწავლებლის კურსი და ა.შ. საბოლოოდ დარჩებიან მხოლოდ ის მასწავლებლები, რომელთა ქართული ენის კურსები იქნება საინტერესო.
საათები ან გაკვეთილის ხანგრძლივობა განსაზღვრულია?
არის ორი მოდელი, – სინქრონული და ასინქრონული. სინქრონული გაკვეთილი საშუალებას აძლევს მოსწავლეს პირდაპირ, ვირტუალურ კლასში იმყოფებოდეს და ჰქონდეს კავშირი პედაგოგთან. ასინქრონულის დროს კი, მოსწავლე მასწავლებლის ჩაწერილ კურსს ისმენს და პირდაპირი კონტაქტის შესაძლებლობა არ აქვს.
სინქრონული კურსი პატარა ასაკში გაცილებით მნიშვნელოვანია, თუმცა, ასინქრონული კურსებიც რიგ შემთხვევაში მუშაობს და ჩვენ, რა თქმა უნდა, ორივე გვექნება გათვალისწინებული.
ვინ მუშაობს ამ პროგრამების შექმნაზე, ქართველები თუ უცხოელები?
წარმოიდგინეთ Microsoft-ს და სხვა მსგავსი დონის კომპანიების პარტნიორები არიან დაინტერეებულნი, რომ დაგვეხმარონ ამ პროდუქციის შექმნაში.
სამი მილიონი ლარი ორივე პროდუქტისთვის არის საკამრისი თუ თანხის დამატება კიდევ იქნება საჭირო?
სამი მილიონიდან ამ პროგრამებზე ყველაზე ნაკლები წილი მოდის, რადგან ტექნიკურ მხარეზე მნიშვნელოვანი არის შიგთავსი. ამიტომ, ჩვენ ქართველ გამომცემლებთან ერთად ვმუშაობთ პროგრამების კონტენტზე. რა თქმა უნდა, იმუშავებენ მასწავლებლებიც, რომლებიც შექმნიან ტესტებს, საავარჯიშოებს და ა.შ.
მასწავლებლების ჰონორარებიც ამ თანხაში შედის?
სამ მილიონში შედის პედაგოგების ჰონორარიც და სისტემის შექმნაც. გაითვალისწინეთ, რომ სამი მილიონი ეს არის ამ წლის ბიუჯეტი და ჩვენი ამოცაანა განვითარდეს ეს პროექტი მომავალშიც. თუმცა, მომავალი წლის ბიუჯეტში ძალიან ცოტა თანხა იქნება გათვალისწინებული, ძირითად სამუშაოს წელს შევასრულებთ.
ქართული ენის პედაგოგები როგორ უნდა შეირჩეს, კონკურსი გამოცხადდება?
რა თქმა უნდა, კონკურსის წესით შეირჩევა, თუმცა მთავარი კონკურსი პედაგოგებს ელით არა სახელმწიფოსგან, არამედ იმ ბავშვებისგან, რომლებსაც უნდა ასწავლონ, რადგან როცა პედაგოგი გახსნის კლასს და შემდეგ ამ კლასს ვერ შეინარჩუნებს, ეს იქნება სიგნალი იმის, რომ გაკვეთილი არ გამოვიდა. ეს ხომ არ არის ჩვეულებრივი გაკვეთილი, რომ მოსწავლემ მაინც გისმინოს მოსწონხარ თუ არა. აქ უპირატესობას რეალობა მიანიჭებს იმ მასწავლებლებს, რომლებიც ადვილად ახერხებენ პატარა ბავშვებთან ურთიერთობას.
რატომ გადაწყდა დიასპორებისთვის ამ პროგრამის გაკეთება, მოთხოვნა არსებობს? არის რაიმე კვლევები, რომ ნამდვილად ესაჭიროებათ?
აქ, ერთი მხრივ, იყო ძალიან დიდი დაკვეთა ქართული დიასპორიდან და ასევე, საგარეო საქმეთა სამინისტროსგანაც. პირდაპირ მშობლების თხოვნაც იყო, რომ მოგვეცით საშუალება ჩვენს ბავშვებს ქართული ვასწავლოთო. დიდ დიასპორებში, როგორიცაა, მაგლითად, დიდ ბრიტანეთში ან ნიუ-იორკში, ქართული საკვირაო სკოლები არსებობს, მაგრამ ისეთ ადგილებში, სადაც ქართველები კომპაქტურად არ ცხოვრობენ და გაფანტულები არიან, საკვირაო სკოლებს ვერ გახსნი. ონლაინსწავლების სისტემა კი ხელმისაწვდომი იქნება ყველასთვის. ჩვენ ქართული პოლიტიკის განვითარების ნაწილად მივიჩნევთ იმას, რომ საქართველოს მოქალაქეების შვილები საქართველოსთან კავშირს გრძნობდნენ.
უკვე დაწყებულია მუშაობა სპეციალური პორტალის შექმნაზე, წლის ბოლომდე კი სრულად ამოქმედდება. თუმცა, საპილოტე სწავლებები უკვე დაწყებულია და „სკაიპის“ მეშვეობით ტარდება გაკვეთილები. ამ დროისთვის ტესტებში 20-მდე ადამიანი მონაწილეობს, პილოტი არის ძალიან საინტერესო, ჩანაწერებსაც ვაკეთებთ შეთანხმებით.
როგორც ვიცით, მეორე პროექტი ეხება ელექტრონული ლაბორატორიების შექმნას.
ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი, რადგან ჩვენ არ ვართ ისეთ მდგომარეობაში, რომ ლაბორატორია გვქონდეს ყველა სკოლაში. დღევანდელი კომპიუტერული პროგრამები კი გვაძლევს იმის შესაძლებლობას, დავინახოთ რა ხდება ექსპერიმენტების დროს. უფრო მეტიც, იმასაც კი გაჩვენებს, რასაც ცდის დროს ვერ დაინახავ. მაგალითად, ჟანგბადისა და წყალბადის ატომები მოლეკულაში როგორ ერთიანდებიან, ამას თვალით ვერ დაინახავ, მაგრამ კომპიუტერული პროგრამა ამის შესაძლებლობას გაძლევს. იგივე ხდება ბიოლოგიაშიც. სკოლის მოსწავლეს ადამიანის შიგნით ვერ შეახედებ, კომპიუტერული პროგრამა კი იძლევა შესაძლებლობას, მთელი ანატომია ისე ასწავლო, რომ იყოს ძალიან კომფორტული და საინტერესო.
ელექტრონული ლაბორატორიაც უცხოეთში შეიქმნება?
თუ თვალსაჩინოება უკვე გაკეთებულია ვიღაცისთვის, იმავეს დაკვეთა დიდი ხარჯი იქნება და აზრი არ აქვს, ამიტომ რიგ შემთხვევაში თვალსაჩინოებები იქნება შეძენილი, მაგრამ პროგრამებს რაც შეეხება, საქართველოში სრულიად თანამედროვე სტანდარტების ძალინ კარგი ხარისხის პროდუქტები იქმნება და ჩვენ, რა თქმა უნდა, უპირატესობას მივანიჭებთ ქართულს.
ამ პროგრამაზე წვდომა როდიდან ექნებათ მოსწავლეებს და სკოლის გარეთ თუ შეძლებენ მის გამოყენებას, მაგალითად სახლში?
ჩვენ როცა შევიძენთ პროგრმას, მისი სალიცენზიო პირობა გულისხმობს იმას, რომ ის ხელმისაწვდომი უნდა იყოს საქართველოში განთავსებული ყველა სკოლის მოსწავლისთვის. აქ საუბარია მხოლოდ საჯარო სკოლის მოსწავლეზე. კერძო სკოლებს თუკი ექნებათ სურვილი პროგრამაში ჩართვის, მათთვის ეს ალბათ ფასიანი იქნება, თუმცა ტექნიკურად შესაძლებელი.
რაც შეეხება სახლში წვდომას, სისტემა იქნება ერთიანი და როგორც გმაილ.ცომ -ში შედიხარ საკუთარი ანგარიშით, ასევე ექნებათ მოსწავლეებს სისტემაზე წვდომა პირადი ანგარიშების მეშვეობით. და რაც ყველაზე საინტრესოა, მშობლებსაც ექნებათ წვდომა გარკვეულ ფარგლებში, რაც აუცილებელია.
როდის ჩაირთვება პროგრამები?
დიასპორებისთვის პროგრამა ამოქმედდება ძალიან სწრაფად, ლაბორატორიებს რაც შეეხება, აქ სერიოზულ ინვესტიციაზეა საუბარი და ჯერ გარკვეული ეტაპებია გასავლელი. უნდა დავტვირთოთ შიგთავსი, დავტესტოთ, შემდეგ უსაფრთხოების სისტემა შექვმნათ, რადგან ეს პრინციპულად მნიშვნელოვანია. თუ დიასპორის პროგრამების გატეხვის შემთხვევაში ბევრი არ იქნება ზიანი, რადგან მხოლოდ გაკვეთილებზეა საუბარი, ამ სისტემაში შეღწევა ბევრ პრობლემას გამოიწვევს.
ამიტომ, არ გვაქვს იმის განცდა, რომ ერთ წელიწადში გადავცემთ ამ პროგრამას სკოლებს, თუმცა, წელს იწყება მისი შექმნა და პილოტირება მოხდება სექტემბერში.
უნივერსიტეტებისთვისაც ხომ არ არის დაგეგმილი მსგავსი პროგრამის შექმნა?
უნივერსიტეტების შემთხვევაში ასეთი უნიფიცირება რთულია, რადგან სკოლებისთვის ერთიანი სასწავლო გეგმა არსებობს, უნივერსიტეტებში სასწავლო სისტემა განსხვავებულია.
