გარდატეხის ასაკში მყოფ ადამიანებს გარკვეული კომპლექსები აწუხებთ, როგორ ფიქრობთ სად შეიძლება იყოს ამ კომპლექსების სათავე და რას ურჩევთ მოზარდებს, როგორ უნდა გადაჭრან პრობლემები?
გეთანხმებით, ბევრი კომპლექსი ვლინდება გარდატეხის ასაკში, თუმცა ეს ყველაფერი გაცილებით ადრეული ბავშვობიდან იწყება. არსებობს კატეგორია ადამიანების, ვისაც თანატოლებთან კონტაქტურობის გამოვლენა სურს, მაგრამ ოჯახური ხელშეწყობა არ აქვთ.
წლების შემდეგ მშობელი სვამს კითხვას: დღეს მე მაქსიმალურად ვზრუნავ ჩემს შვილზე და არ მესმის, როგორ გამოხატავს ის პროტესტს. თუმცა, როცა წარსულში ვიქექებით. ბავშვობის პერიოდში, ვხედავთ, რაოდენ საჭიროა ოჯახური ხელშეწყობა, რათა ადამიანმა თავი დაიმკვიდროს საზოგადოებაში.
მაგალითად, ბავშვმა ვიღაცამ ბურთი ათხოვა. სახლში კი დედამ უსაყვედურა, რომ რატომ ათხოვა ბურთი. შემდეგში უკვე ბავშვი ცდილობს დაუჯეროს დედას და იღებს თანატოლებისგან გარიყვას, რის გამოც ბავშვი ღიზიანდება. ბავშვი ამას იმახსოვრებს და ეს გაღიზიანება ვლინდება შემდეგში.
ყველაზე დიდი პრობლემა სიამაყეა, რაღაც არ გამოგვდის და მას გვერდზე ვდებთ, სწორედ სიამაყის გამო მეორედ აღარ ვუბრუნდებით, რაც პრობლემას წარმოქმნის. პრობლემაა, როცა მეგობრისგან რაღაცას ისე ვერ მიიღებ, როგორც ელოდები, შენ ვერ გამოხატავ შენს გრძნობებს, რომ გეწყინა და გარკვეული დროის შემდეგ ეს წყენა იჩენს თავს ოჯახში პროტესტის სახით.
მქონდა საუბარი 15 წლის მოზარდთან, რომელმაც მითხრა, რომ მეგობრობას ვერ ახერხებდა სხვებთან და იქნებ პრობლემა მასში იყო. აღმოჩნდა, რომ ერთ ადამიანთან არ გაუმართლა და ის თვლიდა, რომ სხვებთანაც არ შეეძლო მეგობრობა.
ყველაზე ხშირად რა პრობლემებით მოგმართავენ მოზარდები?
პრობლემები განსხვავებულია. მაგალითად, დედა-შვილს შორის დაძაბული ურთიერთობა , რასაც ხშირად იწვევს ის, რომ მაგალითად, პირველი შვილი უფრო მეტი ყურადღების ქვეშაა, თუმცა სწორედ ზედმეტი ყურადღება უწყობს ხელს მას ურჩობაში.
ურეხის ბავშვთა სახლში მუშაობისას არაერთ ტრავმირებულ ბავშვთან მქონია საუბარი. იმდენად უჭირდათ ოჯახური გარემოს ნაკლებობა, რომ ეს მათ ხასიათზე აისახებოდა და მათთან საუბრისას ვფიქრობდი, რა უნდა მეთქვა და რა მოყვებოდა ჩემს სიტყვას, რამოდენიმე გზა ვცადე ამ ბავშვებთან: მოფერება, მშვიდი საუბარი, დასჯითი საყვედურებიც კი. თავდაპირველად ფიქრობდნენ , რომ მათი მომავალი დანგრეულია და მერიდებოდნენ. იყო კითხვა: „შენ მე მიშველი? ჩემს მომავალს უშველი?“ რამდენიმე თვის შემდეგ ყოფილა შემთხვევა, როცა ცხოვრებაზე აზრი შეცვლიათ.
მქონდა პროექტი, რომლის ფარგლებშიც არასრულწლოვან პატიმრებს ვეხმარებოდით. ბავშვები შეხვედრისას ამბობდნენ, რომ სითბოს ვერ იღებდნენ მშობლებისგან. სწორედ იმ მშობლებისგან, რომლებიც ჩემთან ამბობდნენ, რომ შვილისთვის ღელავდენენ. ბავშვს კი მკაცრად ექცეოდენენ.
ეს ახალგაზრდები პროექტის მიმდინარეობისას ჩაერთვნენ სხვადასხვა აქტივობებში. საბოლოოდ მათ ცხოვრების გაგრძელების სურვილი დაუბრუნდათ, მათ ისწავლეს, რომ თუ არ დააშავე, ვერ მიხვდები ცხოვრება როგორია. როცა ადამიანი შეძლებს წარსულის, აწმყოს და მომავლის გამიჯვნას, ნაკლები პრობლემა ექნება.
როგორ ფიქრობთ, უნდა იყოს თუ არა ფსიქოლოგი სკოლებში?
საქართველოში რატომღაც ფსიქიატრსა და ფსიქოლოგს შორის განსხვავებას ვერ ხედავენ, აქედან წარმოიშვება კომპლექსი ფსიქოლოგთან მისვლისა და საუბრისა. ვერ აცნობიერებენ, რას ნიშნავს ფსიქოლოგთან შეხვედრა. პირველ ეტაპზე ამბობენ, რომ კარგად ვარ, არაფერი მიჭირს, თუმცა შემდგომში აღმოჩნდება, რომ პრობლემა ბევრია.
ჩემი აზრით ფსიქოლოგები სკოლაში უნდა იყვნენ.
რა რჩევას მისცემთ მოზარდებსა და მშობლებს, ვისაც ერთმანეთში უთანხმოება აქვთ?
გარდატეხის ასაკში რთულია ბავშვმა გამოიჩინოს კონფლიქტის მოგვარების სურვილი. სწორედ დედამ უნდა იზრუნოს ამაზე და მარტივიდან დაიწყოს.
მედიალაბორატორია. დავალება: ინტერვიუ.
მომზადებულია გაზეთ „ბათუმელების” მედიასკოლაში.
