ექიმები ამბობენ, რომ ძილის წინ რამდენიმე საათით ადრე ვახშამს შეუძლია დაარღვიოს თქვენი ძილის ციკლი, თუმცა, ღამით ხილის მიღება, სხვა მძიმე საკვებთან შედარებით, ნაკლებად უშლის ხელს ძილს.
ბათუმის სამედიცინო ცენტრის ენდოკრინოლოგი გიზო გორგილაძე ამბობს, რომ ხილი და ბოსტნეული, პირველ და ყველაზე დიდ თაროს იკავებს ჯანმოს კვების ექსპერტების მიერ შემუშავებულ, სწორი კვების პირამიდაში.
„ეს იმას ნიშნავს, რომ სხვა, დანარჩენი სახეობის პროდუქტებთან შედარებით, ჯანმრთელობისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანია ამ პროდუქტების მიღება“ – ამბობს ენდოკრინოლოგი, თუმცა, მისივე თქმით, არსებობს მდგომარეობა, რა დროსაც საყურადღებოა ხილს დაძინებამდე რამდენი ხნით ადრე მივიღებთ.
- ბატონო გიზო, რამდენად სწორია წარმოდგენა, რომ ღამით ხილის ჭამა საზიანოა ორგანიზმისთვის?
ხილის მიღება საღამოს საათებში უსაფრთხოა, განსაკუთრებით იმ ადამიანისთვის, ვისაც არ აქვს, მაგალითად კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დაავადებები, კუჭის წყლულოვანი დაავადება, რა დროსაც მიზანშეწონილი არ არის კუჭის დატვირთვა ხილის [და სხვა საკვების] მიღებით.
თუ ადამიანი არის ჯანმრთელი, შეუძლია უპრობლემოდ ჭამოს ხილი საღამოს საათებშიც, ოღონდ რეკომენდებულია, რომ ეს მოხდეს დაძინებამდე მინიმუმ ორი საათით ადრე.
საქმე ის არის, რომ ხილის მიღების შემდეგ ძლიერდება კუჭის წვენის სეკრეცია [გამოყოფა], შესაბამისად ორგანიზმს შივდება, ძილი ფრთხება, ადამიანს უჩნდება სურვილი, რომ კიდევ ჭამოს რამე, რაც კიდევ უფრო ტვირთავს კუჭს ღამის საათებში, ეს კი საზიანოა ორგანიზმისთვის.
- რა რეკომენდაციები არსებობს ამ მხრივ პრედიაბეტის დროს?
რადგან პრედიაბეტს შევეხეთ, განვმარტავ, ეს არის პათოლოგია რომელიც წარმოადგენს შაქრიანი დიაბეტის წინარე მდგომარეობას, რომლის დროსაც არასათანადოდ ხდება ჰორმონის ინსულინის საკმარისი რაოდენობით გამომუშავება, ანუ საქმე გვაქვს ინსულინრეზისტენტობასთან. ამ დროს სისხლში შაქრის, ანუ გლუკოზის დონე მაღალია.
იმ შემთხვევაში, თუ ადამიანს აქვს პრედიაბეტი, შეუძლია საღამოს მიირთვას ხილი, უბრალოდ უნდა შევარჩიოთ ხილის ის ნაირსახეობა, რომელიც არის ნაკლებ კალორიული და ნაკლებად ტკბილი, რათა არ მოხდეს დიდი რაოდენობით ნახშირწყლების მიღება, რადგანაც პრედიაბეტის დროს ისედაც გვაქვს ნახშირწყლოვანი ცვლის მოშლა, ეს კი კიდევ უფრო გააუარესებს მდგომარეობას და შაქრის დონის მატებას გამოიწვევს სისხლში.
თუ ძილის წინ ხშირად ვიღებთ ხილს რომელიც ტკბილია (თუნდაც ნაკლებად ტკბილი), მაღალკალორიულია, კუჭის წვენის მომატებულად გამოყოფის გამო გვშივდება და ვამატებთ საკვებს – ჩვენ ასეთ დროს ორგანიზმს ვაიძულებთ მეტაბოლიზმის გააქტიურებას, მიღებული ხილისა თუ საკვები პროდუქტის გადამუშავებას, რითაც სტრესს ვაყენებთ ორგანიზმს, ნახშირწყლების მაღალი შემცველობა კი კიდევ უფრო აღრმავებს პრედიაბეტს.
ხილი შეიცავს ვიტამინებსა და ნახშირწყლებს, მათ შორის შაქარს და, შესაბამისად, მათ შეუძლიათ გავლენა მოახდინონ სისხლში შაქრის დონეზე.
- რა ტიპის ხილი არის უკეთესი პრედიაბეტის დროს?
პრედიაბეტის დროს უნდა მიიღოთ ის ხილი რომელიც ნაკლებად ტკბილია. ხილს თუ მომჟავო გემო აქვს, ეს იმას ნიშნავს, რომ იქ ბევრია C ვიტამინი და ნაკლებია ნახშირწყლები. დიაბეტის დროსაც, ჩვენ ვიცავთ დიეტას, რომ მივიღოთ ცოტა ნახშირწყლები, რომ გლუკოზის დონემ არ აიწიოს სისხლში. ასეთი ხილია ვაშლი (ის ჯიშები, რომლებიც ნაკლებად ტკბილია), ასევე – ციტრუსები, კივი, ფეიხოა, ავოკადო და სხვა.
უმჯობესია ხილი უფრო ხშირად ვჭამოთ, როგორც დესერტი, ბოსტნეული კი ყოველთვის შეიძლება.
ნახშირწყლებს უფრო მეტი რაოდენობით შეიცავს ისეთი ხილი, როგორიცაა: ხურმა, ყურძენი, მსხალი, ლეღვი, ჩირები… მათი მიღების შემთხვევაში უფრო მეტი იქნება შაქრის დონე სისხლში, ვიდრე იმ ხილის მიღებისას, რაც ზემოთ ჩამოვთვალეთ.
ზოგადად, ჭამასთან დაკავშირებით რამდენიმე წესი არის გასათვალისწინებელი: უნდა ვჭამოთ მაგიდასთან; ჭამის დროს უნდა შევისვენოთ და დავაკვირდეთ, რათა გავიგოთ, როდის დავნაყრდით (საქმე ის არის, რომ დანაყრების შესახებ სიგნალი გვიან მიდის ტვინამდე, მას 30 წუთი მაინც სჭირდება), რათა ზედმეტი არ მოგვივიდეს ჭამა; ნუ მივიყვანთ თავს შიმშილამდე; ჭამეთ მცირე ულუფებით და ხშირ-ხშირად, კვების დროს ვკონცენტრირდეთ საკვებზე.
- ფინიკთან დაკავშირებით როგორია რეკომენდაცია?
ფინიკი ძალიან ტკბილია. დღეში 3 ნორმალური ზომის ფინიკი საკმარისია, მისი მირთმევისას ორგანიზმი უზრუნველყოფილი იქნება ყველა სასარგებლო მიკროელემენტით. თუმცა ფინიკი, იმის გამო, რომ ძალიან ტკბილია, ამატებს ნახშირწყლებს ორგანიზმში უფრო მეტად, ვიდრე სხვა, ნაკლებად ტკბილი ხილი.
დიაბეტის მქონე პაციენტებს ხშირად სჩვევიათ საღამოობით კანფეტის მირთმევა, რადგანაც ჰიპოგლიკემიური მედიკამენტების ფონზე დაქვეითებული შაქრის დონე სისხლში უბიძგებს ორგანიზმს ტკბილის მიღებისკენ, რათა მოხდეს გლუკოზის დონის ისევ მომატება, ამისთვის კი მარტივ გამოსავალს პოულობენ ტკბილეულში. ტკბილეულის ან კანფეტის ჭამას ნამდვილად ჯობს ხილი მიირთვან, მით უმეტეს, რომ ხილიდან მეტი სარგებელია ორგანიზმისთვის, ვიდრე ტკბილეულისგან.
