მთავარი,რეკლამა,სიახლეები

რა ასუსტებს ძვლებს და რით შეიძლება დავიზღვიოთ თავი მოტეხილობისგან

04.04.2022 • 4097
რა ასუსტებს ძვლებს და რით შეიძლება დავიზღვიოთ თავი მოტეხილობისგან

დადგენილია, რომ ასაკის მატებასთან ერთად ძვლები იფიტება და უფრო მყიფე ხდება. ეს ძირითადად განპირობებულია ორგანიზმიდან კალციუმის ინტენსიურად გამორეცხვით, რაც 35 წლის ასაკის შემდეგ აქტიურდება. ეს თვისება ყველასთვის დამახასიათებელია, თუმცა ზოგიერთ ადამიანს უფრო მკაფიოდ უვლინდება და ოსტეოპოროზი უვითარდება. უნდა აღინიშნოს ისიც, რომ სამწუხაროდ აჭარის რეგიონში, ჩატარებული კვლევებით, ყოველ მეორე ბავშვს ძვლის სიმკვრივე ნორმალურ მაჩვენებელზე დაბალი აქვს. რისი ბრალია ეს ყოველივე და როგორ გამოვიკვლიოთ, ამ საკითხებზე გვესაუბრება რევმატოლოგი, თერაპევტი, მედიცინის დოქტორი, ასოცირებული პროფესორი ნერიმან ცინცაძე.

  • რა არის ოსტეოპოროზი?

ოსტეოპოროზი – ჩონჩხის ძვლების დაავადებაა, რომელსაც ჩუმ, უხილავ, ალერსიან ეპიდემიას უწოდებენ. მას ახასიათებს ძვლის  მასისა და სიმკვრივის შემცირება, რაც, თავის მხრივ, უპირატესად ზრდის ხერხემლის, მაჯის, ბარძაყის ძვლის ყელის, მცირე მენჯისა და მხრის სარტყლის ძვლების მოტეხილობის რისკს.

  • რა სტატისტიკაა მსოფლიოში?

მსოფლიოში ოსტეოპოროზით დაავადებულთა რიცხვი 250 მლნ. ადამიანს აღწევს, მათ შორის, ყოველი მესამე პოსტმენოპაუზის პერიოდში მყოფი ქალია. პაციენტებში ძვლების მოტეხილობით ოსტეოპოროზი გვხვდება შემთხვევათა 65-70 %-ში. ჯანმო-ს ექსპერტთა აზრით, ოსტეოპოროზი მე-4 ადგილზეა გულსისხლძარღვოვანი სისტემის დაავადებების, ონკოპათოლოგიისა და შაქრიანი დიაბეტის შემდეგ.

ნერიმან ცინცაძე

ნერიმან ცინცაძე

  • რა მაჩვენებელია ამ მხრივ საქართველოში?

საქართველოში ოსტეოპოროზის გავრცელების შესწავლა მხოლოდ ბოლო  წლების განმავლობაში იყო შესაძლებელი. მონაცემები შედარებით მწირია, მაგრამ შთამბეჭდავი. დენსიტომეტრიული კვლევების შედეგები ადასტურებს, რომ 40 წელს გადაცილებული ყოველი მე-3 ქალი და 50 წელს გადაცილებული ყოველი მე-5 მამაკაცი დაავადებულია ოსტეოპოროზით. ასევე, ჩვენი კვლევებით, აჭარის რეგიონში ბავშვთა სკრინინგული დენსიტომეტრიის მონაცემების მიხედვით, ყოველ მეორე ბავშვს აქვს ძვლის სიმკვრივე ნორმალურ მაჩვენებელზე დაბალი.

ასაკთან ერთად არა მარტო ძვლოვანი მასა მცირდება, არამედ მატულობს მოტეხილობების რისკი, რომელთა ეპიდემიოლოგია ჩვენს ქვეყანაში არ არის შესწავლილი.

  • რა ასაკიდან იჩენს თავს დაავადება და რა არის მიზეზი?

ოსტეოპოროზი მეტად გერიატრიული დაავადებაა, რომელსაც საფუძველი ბავშვობაში ეყრება. განვითარებული მოტეხილობების 66% ბავშვთა ასაკში გვხვდება. ოსტეოპოროზის რისკ-ფაქტორებად მიიჩნევა ევროპული და აზიური რასა, მემკვიდრეობა, ჰორმონული დარღვევები, კალციუმის, ვიტამინი D-ს და ცილების დეფიციტი, ცხოვრების არასწორი წესი, ჰიპოდინამია, თამბაქოს მოხმარება, ალკოჰოლიზმი; ქრონიკული, განსაკუთრებით რევმატიული, ენდოკრინული დაავადებები.

  • როგორ მიმდინარეობს დაავადება?

დაავადება უმეტესად ჩუმად მიმდინარეობს და ხშირად მოტეხილობის განვითარების შემდეგ ვლინდება. მოტეხილობა, თავის მხრივ, ასოცირებულია ტკივილთან, მოტორული ფუნქციის დაკარგვასთან, უნარების შეზღუდვასთან. მთელ რიგ შემთხვევებში, არ არის გამორიცხული აღინიშნოს ლეტალური შედეგიც. ოსტეოპოროზის განსაკუთრებით მძიმე შედეგია ბარძაყის ძვლის მოტეხილობა; პაციენტთა სიკვდილობის მაჩვენებელი ასეთი მოტეხილობის შემდეგ პირველ წელს მერყეობს 30,8% – 35,1% ფარგლებში. ამასთანავე, „გადარჩენილთა“ 78%-ს მოტეხილობიდან ერთი წლის და 65% -ს ორი წლის შემდეგ სჭირდება მუდმივი მოვლა.

  • როგორია მკურნალობა და რა უნდა იცოდეს პაციენტმა?

მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის მიერ ჩატარებული კვლევების საფუძველზე დაასკვნეს, რომ ოსტეოპოროზი/ოსტეოპენიის ადრეულ ეტაპზე გამოვლენას შეუძლია მნიშვნელოვნად შეასუსტოს ოსტეოპოროზის შედეგები. ოსტეოპოროზის მკურნალობის სტრატეგიული მიდგომა ასეთია:

  • სხეულის ნორმალური მასის შენარჩუნება და ყოველდღიურად დაახლოებით 1000 მგ. კალციუმის მიწოდება, დაწყებული მოზარდის ასაკიდან ცხოვრების ბოლომდე
  • ფიზიკური აქტივობა
  • მწეველობის მავნე ჩვევაზე უარი და ალკოჰოლის მოხმარების მნიშვნელოვნად შეზღუდვა
  • კორტიზონის დოზების მინიმუმამდე დაყვანა და ოსტეოპოროზის საპროფილაქტიკო საშუალებების მიღება კორტიზონით მკურნალობის შემთხვევაში
  • კალციუმისა და D ვიტამინის დამატებით მიღება
  • მედიკამენტოზური, კერძოდ, ჩანაცვლებით-ჰორმონული თერაპია ქალებში მენოპაუზის პერიოდში, ბისფოსფონატები, ვიტამინ D-ს აქტიური მეტაბოლიტები.

50 წელს გადაცილებულ ქალებში მნიშვნელოვნად მაღალია ძვლის ქსოვილის სწრაფი და გამოხატული განლევის რისკი; განსაკუთრებით ისინი დგანან ოსტეოპოროზის განვითარების საფრთხის წინაშე – დაავადებისა, რომელსაც შეუძლია გამოიწვიოს ძვლების მოტეხილობა (ბარძაყის ძვლის ყელის, მაჯის, ხერხემლის მალების).

DEXA - ორმაგი ენერგიის რენტგენული აბსორბციომეტრი

DEXA – ორმაგი ენერგიის რენტგენული აბსორბციომეტრი

დღეისათვის ოსტეოპოროზით დაავადებულ პაციენტთა 4-დან მხოლოდ 1 შემთხვევაში ხდება დიაგნოზის დადგენა მოტეხილობის გამოვლენამდე. დროული დიაგნოზის დასმა თავიდან აგვაცილებს არა მხოლოდ მოტეხილობების განვითარებას, არამედ იმ სუბიექტურ ჩივილებს პაციენტის მხრივ, რომელიც ოსტეოპოროზთან არის დაკავშირებული. დღეს ბათუმში კლინიკა „Solomed“-ში გვაქვს შესაძლებლობა თანამედროვე აპარატით – DEXA (ორმაგი ენერგიის რენტგენული აბსორბციომეტრი) ჩავატაროთ პაციენტის დროული დენსიტომეტრიული კვლევა, რომლის მეშვეობითაც დგინდება ძვლის მინერალური სიმკვრივის – ოსტეოპოროზის ხარისხი.

გადაბეჭდვის წესი


ასევე: