#ქართული2250ლარად #მასწავლექართულიუფასოდ – ამ ორი ჰეშთეგით სოციალურ ქსელში ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენლები და არა მხოლოდ ისინი, წერენ ბოლო რამდენიმე საათია. ჰეშთეგით საქართველოს მოქალაქეები აპროტესტებენ ფაქტს, რომ პროგრამა 1+4-ზე სწავლისას სახელმწიფო ენის ერთწლიანი კურსის გასავლელად მათ 2250 ლარის გადახდა უწევთ.
ფეისბუქკამპანია სახელმწიფო ენის უფასოდ სწავლის შესაძლებლობის მოთხოვნით პლატფორმა „სალამის“ ერთ-ერთმა დამფუძნებელმა, ქამრან მამადლიმ წამოიწყო.
„ქართულ ენაში მოსამზადებელი კურსისთვის რატომ ვიხდით 2250 ლარს? რას ფიქრობთ, რამდენად სამართლიანია სახელმწიფო ენაში ფულის გადახდა?“ – წერს ქამრან მამადლი სოციალურ ქსელში.
პროგრამა 1+4 2010 წლიდან ხორციელდება და მისი მიზანია ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენლებს ჰქონდეთ საშუალება, უმაღლესი განათლება მიიღონ საქართველოში გამარტივებული წესით.
პროგრამა ითვალისწინებს ზოგადი უნარების გამოცდის ჩაბარებას სომხურ, აზერბაიჯანულ, აფხაზურ, ოსურ ენებზე და სათანადო ქულების დაგროვების შემთხვევაში უმაღლესი განათლების მიღების შესაძლებლობას. ახალგაზრდები გადიან მომზადების 1 წლიან კურსს ქართულ ენაში და 60 კრედიტის დაგროვების შემთხვევაში აგრძელებენ სწავლას მათთვის სასურველ ფაკულტეტზე.
ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენლები პროტესტს გამოთქვამენ იმის გამო, რომ ყველას არ აქვს შესაძლებლობა 1+4 პროგრამით გათვალისწინებული ქართული ენის ერთწლიანი კურსი გაიაროს უმაღლეს სასწავლებლებში უფასოდ. უფასოდ მხოლოდ ის სწავლობს, ვინც ბარიერს გადალახავს. სხვებისთვის სახელმწიფო ენის შემსწავლელი ეს კურსი ფასიანია და ღირს 2250 ლარი.
უფასო ადგილების კვოტა ეთნიკური უმცირესობებისთვის ყოველწლიურად იცვლება. ბოლო, 2021 სასწავლო წელს, მაგალითად, ქართულის, როგორც მეორე ენისა და ინტეგრაციის პროგრამა უფასოდ შეეძლო გაევლო 185 აზერბაიჯანულენოვან და ამდენივე სომხურენოვან აბიტურიენტს.
ამავე წელს ქართული ენის კურსი უმაღლეს სასწავლებელში უფასოდ შეეძლო გაევლო 37 აფხაზ და 37 ოს აბიტურიენტს.
ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენლები, რომლებიც ითხოვენ, რომ საქართველოს ყველა მოქალაქისთვის უფასო უნდა იყოს სახელმწიფო ენის შესწავლა, დასძენენ, რომ ყოველწლიურად იზრდება 1+4 პროგრამის მონაწილეთა რაოდენობა, რაც ძალიან კარგი შედეგია, თუმცა მხოლოდ მათ ერთ ნაწილს ეძლევა შესაძლებლობა, ენა უფასოდ ისწავლოს.
პროგრამის მონაწილეთა რაოდენობის მზარდ დინამიკას წლების მიხედვით ადასტურებს ოფიციალური სტატისტიკაც 2010 წლიდან 2018 წლამდე:
პლატფორმა „სალამის“ დამფუძნებელი ქამრან მამადლი „ბათუმელებთან“ ამბობს, რომ არასწორი დამოკიდებულებაა სახელმწიფოსგან, როცა მის მოქალაქეებს სახელმწიფო ენის სწავლაში ფულის გადახდა უწევთ.
„მართალია, არის უფასო კვოტა ეთნიკური უმცირესობებისთვის, მაგრამ ძალიან ბევრს აქვს ქართული ენის სწავლის სურვილი და ბევრს არ ეძლევა ამის შესაძლებლობა. თუ ამ ქვეყნის მოქალაქე საკუთარი სახელმწიფო ენის სწავლის სურვილს გამოხატავს, მისთვის ეს ფასიანი არ უნდა იყოს.
მრავალწლიანი მცდელობის მიუხედავად, სახელმწიფო სკოლამდელ და სასკოლო საფეხურზე ვერ ახერხებს ქართული ენა სრულყოფილად ასწავლონ ეთნიკურ უმცირესობებს. ეს კრიტიკა თანაბრად ეხება ახლანდელ და წინა ხელისუფლებას. ყველა სკოლაში არც არიან ქართული ენის მასწავლებლები, ან სადაც არიან, ყველგან არ არის საკმარისი მასწავლებლების რაოდენობა.
არამხოლოდ ქართული ენის სწავლებაზე, არამედ ეთნიკური უმცირესობების რეგიონებში სკოლამდელ განათლებაზე ხელმისაწვდომობა არის 25.5%, როცა მთელ საქართველოში იგივე მაჩვენებელი 70%-ია.
ამ ყველაფერს დავუმატოთ ინფრასტრუქტურული პრობლემები: ეთნიკური უმცირესობებით დასახლებულ რეგიონებში უამრავი სკოლაა, სადაც მოსწავლეების გამოწვევაა ცოცხლები და უვნებლები გამოვიდნენ გაკვეთილების დასასრულს შენობიდან.
ამ რეალობაში 1+4 პროგრამა ნამდვილად არის გამოსავალი, რომ ეთნიკურმა უმცირესობებმა შეძლონ ქართულ განათლების სისტემაში ჩართვა, მაგრამ სამწუხაროდ ყველა მსურველს ქართული ენის შესწავლის ფინანსური შესაძლებლობა არ აქვს“, – ამბობს ქამრან მამადლი.
ზიადინ ჰოსეინოვი, ილიას უნივერსიტეტში სამართლის ფაკულტეტის მესამე კურსზე სწავლობს. ფასიან სექტორზე მოხვდა და იხდიდა ფულს ქართული ენის შესასწავლად ერთი წელია.
„2250 ლარი გადავიხადე, ქართული ენის კურსი რომ გამევლო, სანამ ბაკალავრიატში სწავლას შევუდგებოდი. არ მგონია ეს სამართლიანი დამოკიდებულება იყოს ჩვენ მიმართ. უამრავი ძალისხმევა დამჭირდა, საკუთარი სახელმწიფო ენის შესასწავლად ფული რომ შემეგროვებინა, მაგრამ როგორღაც ეს მოვახერხე.
სადაც ვსწავლობდი სკოლაში ორი ქართულის მასწავლებელი იყო, ზოგ სკოლაში არც იყო ჩემ დროს ქართულის მასწავლებელი. ბევრგან არიან სომხურ და აზერბაიჯანულენოვანი ქართულის მასწავლებლები, რომლებიც თავადაც არ ფლობენ კარგად სახელმწიფო ენას და, შესაბამისად, ვერც სხვებს ასწავლიან სათანადო დონეზე“, – ამბობს ზიადინ ჰოსეინოვი.
რას უპასუხებდა განათლების სამინისტრო და კერძოდ, პროგრამა 1+4-ის ხელმძღვანელი ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენელთა მოთხოვნას და რამდენად რეალურია სამომავლოდ, რომ მათი სურვილი დაკმაყოფილდეს? ამ კითხვებზე დღეს განათლების სამინისტრომ ვერ გვიპასუხა. პასუხს „ბათუმელები“ მიღებისთანავე შემოგთავაზებთ.
