50 წლის შორენა ფხალაძემ სახელმწიფოს სასამართლო დავა მოუგო. შორენა ფხალაძეს სმენის დაქვეითება აღენიშნება ბავშვობიდან, თუმცა მას აქამდე არ ჰქონდა შშმ პირის სტატუსი.
როგორც შორენა „ბათუმელებთან“ ამბობს, ის წლების განმავლობაში მკურნალობდა, თუმცა ის, რომ შშმ პირის სტატუსი ეკუთვნოდა, ამის შესახებ მხოლოდ 2019 წელს შემთხვევით, ახლობლისგან გაიგო.
„კომისიას წარვუდგინე ყველა დოკუმენტაცია, თუმცა მითხრეს, რომ პენსია არ მეკუთვნოდა, რადგან მოითხოვდნენ ბავშვობაში ჩატარებული კვლევების დამადასტურებელ საბუთს.
კანონის მიხედვით, 5 წლის შემდეგ სამედიცინო დოკუმენტაცია ნადგურდება. შესაბამისად, ამ დოკუმენტაციას მე ვერ წარვადგენდი. მათ არ ჰქონდათ აღნიშნული ინფორმაციის მოთხოვნის უფლება. ამიტომ ორგანიზაცია „პარტნიორობა ადამიანის უფლებების“ დახმარებით, დავიწყე სამართლებრივი ბრძოლა სასამართლოში.
„შორენამ ბრძოლა სასამართლოში განაგრძო და უჩივლა სოციალური მომსახურების სააგენტოს იმის გამო, რომ მას რეალურად ეკუთვნოდა სახელმწიფოს მიერ დანიშნული პენსია, ვინაიდან მართლაც ჰქონდა ბავშვობიდან სმენის პრობლემა.
სასამართლოს მიმდინარეობის პროცესში შორენამ მოიპოვა გენეტიკური კვლევის შედეგიც, რომელიც მის სიმართლეს ადასტურებდა. პირველი ინსტანციის სასამართლომ გადაწყვეტილება შორენას სასარგებლოდ მიიღო. მოსამართლემ სოციალური მომსახურების სააგენტოს დაავალა შორენას გადაუხადოს სოციალური პაკეტით გათვალისწინებული თანხა. ასევე, სასამართლომ სააგენტოს დაავალა განვლილი პერიოდისთვის მისაღები თანხის კომპენსაცია, კერძოდ, 2020 წლის პირველი მარტიდან გადაწყვეტილების აღსრულებამდე განკუთვნილი თანხის გადახდა. საქმეზე მოსამართლე დავით წერეთელმა იმსჯელა“, – წერს PHR, რომელიც შორენას უფლებებს იცავდა სასამართლოში.
სასამართლოს გადაწყვეტილება გაასაჩივრა სოციალური მომსახურების სააგენტომ, რომელიც მიუთითებდა იმაზე, რომ თუ მოქალაქე კანონით განსაზღვრულ ერთ დოკუმენტს არ წარმოადგენდა, მას არ უნდა მისცემოდა საკუთარი დარღვეული უფლების აღდგენის საშუალება.
PHR საქმეში სააპელაციო სასამართლოს ეტაპზე ჩაერთო შორენას უფლებების დასაცავად. მოსარჩელესთან ერთად, PHR-ი ამტკიცებდა, რომ მოქალაქეების ინტერესები არ უნდა დაზარალდეს იმის გამო, რომ ქვეყანაში დოკუმენტების შენახვის სისტემა და მათი წარდგენის შესაძლებლობა გამართული არ არის.
სწორედ იმიტომ, რომ შორენამ შშმ სტატუსის მინიჭებაზე პასუხისმგებელი სამედიცინო დაწესებულება, ისევე როგორც, სოციალური მომსახურების სააგენტო არ დაინტერესდა ალტერნატიული დოკუმენტების გამოკვლევით, შორენა იძულებული გახდა სასამართლოსთვის მიემართა და იქ დაემტკიცებინა თავისი სიმართლე. რაც მან წარმატებით განახორციელა და სხვა შშმ პირებს სამართლებრივი ბრძოლის საუკეთესო მაგალითი ანახა. სააპელაციო სასამართლომ გაიზიარა საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება და არ დააკმაყოფილა სოციალური მომსახურების სააგენტოს საჩივარი.
„მსოფლიოში არ არსებობს მსგავსი ანალოგი, რომ ადამიანების ასეთი დიფერენცირება და დისკრიმინაცია ხდებოდეს სახელმწიფოს მხრიდან, რომ თუ 18 წლამდე არ გაქვს სმენის პრობლემა და შემდეგ შეგემთხვა ეს, მაშინ არ გეკუთვნის შშმ პირის სტატუსი და პენსია. მხოლოდ საქართველოშია ეს მიდგომა, რაც ძალიან სამწუხაროა.
ახლახან ვიყავი ესპანეთში და მითხრეს, რომ შშმ პირის სტატუსი თუ მქონდა, უფასოდ შემეძლო შევსულიყავი მუზეუმებში, სხვადასხვა ობიექტზე მესარგებლა ფასდაკლებებით და ასე შემდეგ. აქ ჩემს ქვეყანაში კი სოციალური მომსახურების სააგენტომ ასი ლარის გამო მიჩივლა, არ გეკუთვნისო. ყველაფერს აკეთებდნენ, რომ ეს პენსია არ მიმეღო“, – ამბობს შორენა ფხაკაძე.
