ბათუმში, ფარნავაზ მეფისა და ჰაიდარ აბაშიძის ქუჩების კვეთის მცხოვრებლები ამბობენ, რომ მათი სახლის წინ მწვანე საფარი სისტემატიურად ისვრება ძაღლის ფეკალური მასებით. „აქ მცენარეებს ვზრდით, ვუვლით… ვიღაცა კი თავისი ძაღლის ტუალეტისთვის იყენებს ამ ადგილს. უხერხულია, მაგრამ რამდენჯერმე ნამდვილად მიმიცია შენიშვნა ამის გამო ძაღლის პატრონისთვის. თუმცა უშედეგოდ“, – ამბობს ნაზი.
35 წლის მაია გორგილაძისა და მელიქიშვილის ქუჩების კვეთაში მუშაობს. ეს პრობლემა მის სამსახურთანაც ხშირად დგას: „აქ ბავშვები დადიან, ფეხი ესვრებათ, რის გამოც ხშირად ძალიან უსიამო სუნი დგება ოფისში“.
ვეტერინარი ეკატერინე ბოგატოვა ამბობს, რომ შინაური ცხოველების მეპატრონეებს, რომლებიც თავიანთი ძაღლების მიერ დატოვებულ ფეკალურ მასებს არ წმენდენ, არ აქვთ გააზრებული ის პასუხისმგებლობა, რასაც შინაური ცხოველის ყოლა და მისი მოვლა ითვალისწინებს. „სამწუხაროდ, ჯერ იმასაც ვერ მიეჩვივნენ ადამიანები საქართველოში, რომ ძაღლი როცა დაბერდება ან ავად გახდება, სახლიდან არ გააგდონ. საზოგადოებას, სადაც ასეთი განწყობაა შინაური ცხოველებისადმი, სჭირდება ჯარიმები და მკაცრი კონტროლი ამ საკითხის მოსაგვარებლად. არ შეიძლება გაიყვანო ძაღლი გარეთ და მისი ფეკალიები დატოვო შუა ქუჩაში, ბულვარსა თუ ეზოში, სადაც ბავშვები თამაშობენ. ძაღლის პატრონმა აუცილებლად უნდა მოხვიოს პარკი ამ ნარჩენებს და მოათავსოს ნაგვის ურნაში“, – ამბობს ვეტერინარი.
მისი განმარტებით, ენტერიტის ან რომელიმე სხვა ვირუსით დაავადებული ცხოველის ფეკალური მასები საფრთხეს წარმოადგენს სხვა აუცრელი ძაღლებისთვისაც, ისინი შესაძლოა იმავე ვირუსებით დაავადდნენ. ეს განსაკუთრებით საშიშია ერთ წლამდე ლეკვებისთვის.
ეკატერინე ბოგატოვა მიიჩნევს, რომ ძაღლების უპასუხისმგებლო მეპატრონეებისთვის აუცილებელია მეტი ინფორმაციის მიწოდება სწორი ქცევის შესახებ და კონტროლის გამკაცრება გარემოს ამ ფორმით დაბინძურების შემთხვევებზე:
„მაშინ, როცა ევროპასა და სხვა განვითარებულ ქვეყნებში ძაღლების მეპატრონეთა 60% ასუფთავებს თავისი ცხოველის მიერ დასვრილ გარემოს, საქართველოში ამას მხოლოდ 20% თუ აკეთებს.
კონტროლის გამკაცრება ამ სახის დანაგვიანებაზე იქნება ეფექტური. ამ ეტაპზე დაჯარიმებითაც არავინ აჯარიმებს მათ. ადრე დაძრული მანქანიდან ცვიოდა ბანანის ქერქები და სხვა სახის ნარჩენები, ახლა სიტუაცია შეიცვალა, რადგან ჯარიმები და კონტროლი გამკაცრდა. საბავშვო მოედნებზე, ეზოებში, ბულვარსა და ცენტრალურ ქუჩებზე სპეციალური საინფორმაციო ნიშნები უნდა იყოს დადგმული. აუცილებელია ასეთ საკითხებზე საზოგადოებრივი ცნობიერების ამაღლება მედიის საშუალებითაც“, – ამბობს ის.
გარემოს დაცვის სფეროში ევროპული სტანდარტების ეტაპობრივ დანერგვას საქართველოს ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმებაც ავალდებულებს. სწორედ ამიტომ 2015 წელს ძალაში შევიდა კოდექსი ნარჩენების მართვის შესახებ, რომელიც საქართველოში ნარჩენების მართვის თანამედროვე მიდგომებისა და ევროპული სტანდარტების დანერგვას ითვალისწინებს.
კოდექსის თანახმად – ძაღლის ან სხვა შინაური ცხოველის მცირე ოდენობის ფეკალური მასებით ტერიტორიის დაბინძურება იწვევს პირის დაჯარიმებას 50 ლარის ოდენობით. თუმცა ამ მუხლით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობა არ დაეკისრება ძაღლის ან სხვა შინაური ცხოველის პატრონს, თუ იგი დაუყოვნებლივ და სრულად მოასუფთავებს დაბინძურებულ ადგილს.
ამ სახის დაბინძურების ფაქტების კონტროლსა და აღრიცხვაზე გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის აჭარის სამმართველოში სწრაფი რეაგირების განყოფილების ეკიპაჟები არიან პასუხისმგებელნი. დღის განმავლობაში ბათუმს ერთი (სამკაციანი ეკიპაჟი), მუნიციპალიტეტებს კი – ორი ეკიპაჟი მეთვალყურეობს. თუმცა, უწყების ინფორმაციით, ბათუმში ამ მუხლით აქამდე არავინ დაუჯარიმებიათ.
„ძაღლის ან სხვა შინაური ცხოველის მიერ ფეკალური მასებით ტერიტორიის დაბინძურებაზე (ნარჩენების მართვის კოდექსის 33-ე მუხლი) ჩვენი სამსახურის მიერ ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა ოქმები არ შედგენილა,“ – ეს ინფორმაცია მოაწოდეს უწყებიდან `ბათუმელებს“.
სამმართველოს მიერვე მოწოდებული ინფორმაციით, ნარჩენების მართვის კოდექსის დარღვევისთვის 2015 წელს აჭარაში სულ 211 ადამიანი დაჯარიმდა, 2016 წელს კი – მხოლოდ ცხრა.
