„ტყემლის საწებელი მანდილოსნებისთვის“ – ასეთი წარწერით იყიდება მაღაზიაში კონკრეტული ბრენდის ტყემლის საწებელი. „მანდილოსნების“ ტყემლის ბოთლის ფოტო დღეს ფეისბუქში გავრცელდა და ქართული ინტერნეტის რეაქციაც მოჰყვა. ამავე ტყემლის საწებლის გვერდით იყიდება იმავე შეფუთვით ტყემლის საწებელი მწვადისა და თევზეულისთვის.
„მანდილოსნების“ ტყემლის საწებლის მწარმოებელი საქართველოში რეგისტრირებული კომპანია შპს „ედენაა“.
კითხვაზე, რით განსხვავდება ტყემალი მანდილოსნებისთვის ჩვეულებრივი ტყემლის საწებლისგან, „ედენაში“ გვითხრეს, რომ „ტყემალი მანდილოსნებისთვის“ უფრო „მსუბუქია“: „არ ვიცი, როგორ გითხრათ, ვინც ბრენდი შექმნა, იმან გააკეთა რეცეპტი. სჯობს, რომ ბრენდის მფლობელს დაელაპარაკოთ“, – გვითხრეს „ედენაში“.
ბრენდს რუსული კომპანია „დელფუდი“ ფლობს, რომელიც მოსკოვშია რეგისტრირებული და საქართველოში, იმერეთში წარმოებულ პროდუქციას საქართველოსა და რუსეთში ყიდის MADLI-ის სახელით.
„ტყემლის საწებელი მანდილოსნებისთვის“ რუსეთში გამოდის წარწერით – СОУС ТКЕМАЛИ ДАМСКИЙ. კომპანიის ვებგვერდზე, პროდუქტის აღწერაში მითითებულია, რომ ტყემალი „მანდილოსნებისთვის“ მწვანე ტყემლისგან მზადდება, მშრალი სანელებლებით.
„ერთი მხრივ ეს არის სასაცილო და, ასევე, რა თქმა უნდა, ასეთი მარკეტინგი გენდერულ სტერეოტიპებს აძლიერებს“, – ამბობს გენდერის მკვლევარი ეთუნა ნოღაიდელი.
„რას აძლევს ეს ამ კომპანიას, რა მარკეტინგული გათვლა აქვს, ცოტა გაუგებარია, რადგან საწებელზეა საუბარი. ალბათ ამით რაღაც მესიჯს უგზავნიან მომხმარებელს. ამ მესიჯს რომ ჩავუღრმავდეთ, შეიძლება გემოს თვალსაზრისით ეს მწვანე ტყემალი, ვთქვათ, უფრო ნაზია და ამიტომ არის ქალებისთვის? თუ კი ქვეტექსტი არის ის, რომ ეს ტყემალი უფრო სუსტია, უფრო ნაზია და ამიტომ არის ქალებისთვის, ეს იმას ნიშნავს, რომ კომპანია თავის მომხმარებელს უყურებს ძალიან სტერეოტიპულად, თუმცა გენდერულ სტერეოტიპებს თავისთავად აძლიერებს ასეთი მარკეტინგი. ფართოდ რომ შევხედოთ, დღეს, თანამედროვე მარკეტინგში, გენდერულ სტერეოტიპებზე აშენებული ბრენდი მისაღები არ არის.
რაც შეეხება სიტყვა მანდილოსანს, ქალს რომ არ ახსენებენ ხოლმე და აუცილებლად ქალბატონი უნდა დააყოლონ, ქალბატონის კიდევ ზედა ზღვარია მანდილოსანი, რომელსაც ძალიან ბევრი კონოტაცია მოჰყვება. მანდილოსანი არ არის უბრალოდ ქალი, მანდილოსანი არის ჩარჩოში ჩასმული ქალი, რომელსაც დაწესებული აქვს რიგი კრიტერიუმებისა“, – ამბობს ეთუნა ნოღაიდელი.
ეს პირველი შემთხვევა არ არის, როცა მარკეტინგში გენდერულ სტერეოტიპებს იყენებენ. საქართველოში გენდერული სტერეოტიპებისა და სექსისტური გზავნილების ყველაზე გახმაურებული მაგალითებია „ელიტ-ელექტრონიქსის“ სექსისტური რეკლამა, „წყალი მარგებელის“ მიერ წარმოებული სასმელი „ბუღა“, რომელიც „მხოლოდ მამაკაცებისთვის“ იყო განკუთვნილი, „სანდომის“ შოკოლადი გოგოებისა და ბიჭებისთვის და ასევე, წიგნები – გოგოებისა და ბიჭებისთვის.
2018 წელს საქართველოს სახალხო დამცველის აპარატმა რეკლამაში სექსტისტური სტერეოტიპების თავიდან ასაცილებლად ვიდეორგოლიც მოამზადა, სადაც რეკლამის დამკვეთებს შეახსენა, რომ პროდუქტები და ნივთები არ იყოფა სქესის მიხედვით: „საყოფაცხოვრებო ნივთებს კაცებიც იყენებენ, შოკოლადს, საღეჭ რეზინს, სასმელსა და ნებისმიერ სხვა პროდუქტს სქესი არ აქვს. თუ უცნაურად გეჩვენება, ეს გენდერული სტერეოტიპია. ნუ გამოიყენებ დისკრიმინაციულ სტერეოტიპებს შენი პროდუქტის რეკლამირებისთვის!“ – ისმის ვიდეორგოლში.
