საქართველოს ნავსადგურებსა და ტერმინალებში ტვირთბრუნვა ბოლო სამი წლის სტატისტიკის მიხედვით შემცირებულია.
საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის [საქსტატის] მონაცემებით, 2023 წელს ნავსადგურებსა და ტერმინალებში გადამუშავებული მთლიანი ტვირთების რაოდენობა 2,6 მილიონი ტონითაა შემცირებული. თუმცა ამავე პერიოდისთვის გაზრდილია გადატვირთული კონტეინერების რაოდენობა.
მაგალითად, 2021 წელს სულ გადამუშავებული ტვირთის მოცულობა 16,5 მილიონი ტონა იყო, 2022 წელს ეს მაჩვენებელი შემცირდა 15 მილიონ ტონამდე, ხოლო 2023 წელს – 13,8 მილიონ ტონამდე.
იგივე პერიოდში, ანუ, 2021 წლიდან 2023 წლამდე, კონტეინერების [TEU] რაოდენობა 401 249-დან 693 976-მდე გაიზარდა.
წყარო: საქსტატი
საქსტატის მონაცემებით 2021-2023 წლებში უმნიშვნელოდაა გაზრდილი საქართველოს ნავსადგურებში და ტერმინალებში შემოსული გემების რაოდენობა.
- 2021 წელს სულ შემოვიდა 1588 გემი
- 2022 წელს – 1606 გემი
- 2023 წელს – 1619 გემი
რაც შეეხება გემებს რეგისტრაციის ქვეყნების [დროშის] მიხედვით, 2023 წელს საქართველოს ნავსადგურებსა და ტერმინალებში შემოსული გემების უმეტესობა იყო თურქეთის დროშის ქვეშ – 285 გემი, მეორე-მესამე ადგილზე კი, პანამისა [253 გემი] და ლიბერიის [237 გემი] დროშის ქვეშ მცურავი გემები.
რაც შეეხება რუსეთის დროშის ქვეშ მცურავ გემებს, საქართველოში ასეთი 242 გემი შემოვიდა 2021 წელს, 225 გემი შემოვიდა 2022 წელს და მხოლოდ 74 გემი – 2023 წელს.
ბათუმის ნავსადგური
მთლიანობაში ტვირთბრუნვა შემცირდა ბათუმის საზღვაო ნავსადგურშიც, რომელიც ჩართულია სხვადასხვა სატრანსპორტო პროექტებსა და დერეფნებში, მათ შორის ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტსა [TITR] და ევრაზიულ სატრანსპორტო დერეფანში [TRACECA].
ბათუმის საზღვაო ნავსადგურის მონაცემებით, 2023 წელს, წინა, 2022 წელთან შედარებით ბათუმის ნავსადგურში შემცირდა როგორც მშრალი ტვირთისა და ნავთობის/ნავთობპროდუქტების ტვირთბრუნვა, ასევე შემცირდა კონტეინერების რაოდენობაც.
ბოლო სამ წელში ბათუმის ნავსადგურში ტვირთბრუნვის სტატისტიკა კი ასეთია:
მშრალი ტვირთი
- 2021 წელი – 1,211 მილიონი ტონა
- 2022 წელი – 1,742 მილიონი ტონა
- 2023 წელი – 1,7 მილიონი ტონა
ნავთობი და ნავთობპროდუქტები
- 2021 წელი – 1,5 მილიონი ტონა
- 2022 წელი – 2 მილიონი ტონა
- 2023 წელი – 1,6 მილიონი ტონა
კონტეინერები
- 2021 წელი – 99 187 TEU
- 2022 წელი – 119 471 TEU
- 2023 წელი – 109 000 TEU
გემები
- 2021 წელი – 567 გემი
- 2022 წელი – 581 გემი
- 2023 წელი – 593 გემი
1,2 და 3 – ნავთობტერმინალის ნავმისადგომები; 4 და 5 – საკონტეინერო; 6 – საბორნე/გენერალური ტვირთების; 7, 8 და 9 – მშრალი, თხევადი და საცალო ტვირთების; 10, 11 – სამგზავრო.
ნავთობტერმინალი
ბათუმის ნავსადგურის ინფორმაციით, ნავთობტერმინალის გამტარუნარიანობაა 15 მილიონ ტონამდე წელიწადში.
ტერმინალი სპეციალიზებულია ნედლი ნავთობისა და პრაქტიკულად ყველა ტიპის ნავთობის გადამუშავებაზე: დიზელის საწვავი, ბენზინი, მაზუთი და სხვა.
აღნიშნული ნავმისადგომები [NN1, 2 და 3] გადაცემულია იჯარით შპს „ბათუმის ნავთობტერმინალისთვის“.
საკონტეინერო ტერმინალი და სანავმისადგომო კომპლექსი ბორნების მომსახურებისათვის
საკონტეინერო ტერმინალის გამტარუნარიანობა შეადგენს 200 000 TEU წელიწადში. საკონტეინერო ტერმინალს გააჩნია ღია სასაწყობო ფართობები და გადამტვირთავი დანადგარები, რომლებიც სპეციალიზებულია კონტეინერების პირდაპირი და სასაწყობო ვარიანტით დამუშავებაზე.
ნავსადგურის ინფორმაციით, საბორნე სისტემის მუშაობა სრულიად ავტომატიზებულია. ტერმინალის ნომინალური წლიური გამტარუნარიანობა შეადგენს დაახლოებით 700 000 ტონას.
საკონტეინერო ტერმინალი ოპერირებულია Batumi International Container Terminal LLC-ის მიერ, რომელიც წარმოადგენს ფირმა International Container Terminal Services Inc (ICTSI)-ის შვილობილ კომპანიას.
ბათუმის პორტი
მშრალი ტვირთების ტერმინალი
ბათუმის პორტში №7 ნავმისადგომი, რომელიც აღჭურვილია 20-40 ტონა ტვირთამწეობის ამწეებით, შესაძლებლობას იძლევა დიდტონაჟიანი გემების 60 000 ტონიანი (Handymax) დამუშავების და სპეციალიზებულია ნაყარი, თხევადი, გენერალური და საცალო ტვირთის ტარებში გადამუშავებაზე ერთი ადგილის წონით არაუმეტეს 20 ტონისა.
ნავმისადგომი გადაცემულია იჯარით კომპანია Wondernet Exspress-თვის სადაც მოწყობილია მინერალური სასუქების ტერმინალი.
№8 ნავმისადგომი განკუთვნილია მცირეტონაჟიანი გემებისათვის და სპეციალიზებულია ნაყარი, თხევადი, გენერალური და საცალო ტვირთის ტარებში გადამუშავებაზე ერთი ადგილის წონით არაუმეტეს 10 ტონისა.
№9 ნავმისადგომი განკუთვნილია მცირეტონაჟიანი გემებისათვის და სპეციალიზებულია თხევადი, გენერალური და საცალო ტვირთის ტარებში გადამუშავებაზე ერთი ადგილის წონით არაუმეტეს 6 ტონისა. მშრალი ტვირთის ტერმინალის მაქსიმალური გამტარუნარიანობაა – 2,0 მილიონი ტონა წელიწადში.
სამგზავრო ტერმინალი
N10 და 11 ნავმისადგომები კი სამგზავრო ტერმინალს ეკუთვნის. ნავსადგურის ინფორმაციით, ტერმინალის გამტარუნარიანობა შეადგენს დაახლოებით 180 000 მგზავრს წელიწადში.
შპს „ბათუმის საზღვაო ნავსადგურის“ გენერალური დირექტორია ულან ტლეუგალი – ყაზახეთის მოქალაქე. ნავსადგურის 100% წილის მმართველი კი შპს „ბათუმის ნავთობტერმინალია“.
თავის მხრივ შპს „ბათუმის ნავთობტერმინალის“ მფლობელია სააქციო საზოგადოება „ყაზტრანსოილი“, რომელიც ყაზახური სს „ყაზმუნაიგაზის“ შვილობილი კომპანიაა.
