გელათის რეაბილიტაციის კომიტეტი გელათის მონასტერში სარეაბილიტაციო-საკონსერვაციო სამუშაოებს იწყებს.

კომიტეტის წარმომადგენლების განცხადებით, წინასწარი მოკვლევით მსოფლიო მნიშვნელობის ძეგლზე გამოვლენილია 21 კრიტიკული კერა. ამ ეტაპზე შეუძლებელია თქმა, გელათის ღვთისმშობლის ტაძრის დაზიანებული მოზაიკის და კედლის მხატვრობიდან რისი გადარჩენა მოხერხდება.

ძეგლზე გერმანელი, ინგლისელი და იტალიელი სპეციალისტები იმუშავებენ.

„ჩამოსულია მხატვრების ჯგუფი – კონსერვაციის ხელმძღვანელები სტივენ რიკერბი და ლიზა შეკედესი. მათ გუშინ იმუშავეს გელათის მონასტერში და ღვთისმშობლის ტაძარში. მათ თქვეს, რომ დაიწყებენ გადაუდებელ საკონსერვაციო სამუშაოების ჩატარებას ყველა იმ კრიტიკულ კერაზე, რომელიც მონიშნული იყო გელათში და რომლებიც მხატვრობის კუთხით მძიმე მდგომარეობაშია. რაც ძალიან კარგი ამბავია იმიტომ, რომ კედელი იძლევა ამის საშუალებას, რომ ჩვენ მხატვრობასთან მუშაობა შევძლოთ.

ჩამოსულია მოზაიკის კონსერვაციის ხელმძღვანელი ბატონი რობერტო ნარდი, რომელიც გუშინ მთელი დღე მუშაობდა. დღეს კი ჯგუფი დაიწყებს ამ მოზაიკის სრულ დამუშავებას.

ჩვენ გვაქვს მართლაც მსოფლიო დონის უნიკალურ მოზაიკასთან საქმე. აღფრთოვანებულია ის ადამიანი გელათის ღვთისმშობლის მოზაიკით. ამიტომ საქმე არის იმედიანად. პროცესი დაიწყო. აწი მთელი წლის განმავლობაში იქნება საკონსერვაციო პროცესი, როგორც მხატვრობაზე, ასევე მოზაიკაზე,“ – თქვა ჟურნალისტებთან გელათის რეაბილიტაციის დროებითი კომიტეტის თავმჯდომარის მოადგილემ, არქიმანდრიტმა კირიონმა.

გელათის რეაბილიტაციის დროებითი კომიტეტის ეროვნული სამეცნიერო საბჭოს მდივნის, დავით ლორთქიფანიძის თქმით, გელათის რეაბილიტაცია-კონსერვაცია არის გრძელვადიანი პროექტი და „არავინ უნდა წარმოიდგინოს, რომ ერთ წუთში შეიცვლება ყველაფერი“.

„ეს შემიძლია ყველას ვუთხრა: ყველა ნაბიჯი, რაც აქ ხორციელდება არის ძალიან დეტალური სამეცნიერო კვლევის შემდეგ.

შეუძლებელია, რა თქმა უნდა, ყველაფრის აღდგენა. ეს პრობლემები ერთი კვირის და ერთი წლის არ არის. ყველაზე მთავარია ერთიანობა და არის სამეცნიერო ხედვა, რომელიც გადის დიდ საერთაშორისო ფილტრებს.

რაც შეეხება გადახურვას, რომელიც პროცესშია – მიღებულია იუნესკოდან თანხმობა კონკრეტულ პროექტზე. მოლაპარაკებები დამთავრებულია. გერმანული კომპანიაა, რომელმაც დაამზადა. ასევე გერმანელი ინჟინრები მიიღებენ მონაწილეობას კონსტრუქციის [მოწყობაში],“ – თქვა დავით ლორთქიფანიძემ.

გელათის რეაბილიტაციის პროექტს საქართველოს საპატრიარქო ხელმძღვანელობს. საკონსერვაციო პროცესი კი გელათის რეაბილიტაციის კომიტეტის მეშვეობით ხორციელდება.

გელათის მონასტრის რეაბილიტაცია საპატრიარქომ 2023 წლის თებერვალში გადაიბარა. მაშინ საპატრიარქომ განმარტა, რომ „გელათის საკათედრო ტაძრის 21-ე საუკუნის კრიზისი 2015-19 წწ. შესრულებული სარეაბილიტაციო სამუშაოების შედეგად დაიწყო. ტაძრის მკლავებისა და მინაშენების გადახურვა არასწორი მეთოდოლოგიით, უხარისხო მასალებით და უდიერი მიდგომით განხორციელდა. ტაძრის სტრუქტურაში, სახურავზე წარმოებული სამუშაოებიდან და ბუნებრივი ნალექების ზემოქმედებიდან, წყლის ჩადინება – ინფილტრაცია დაიწყო.

2021 წლისთვის გელათის კედლის მხატვრობა მძიმე მდგომარეობაში აღმოჩნდა. ტაძრის ინტერიერში თავი იჩინა გამომარილებისა და მხატვრობის დაზიანების პროცესმა“.

2023 წლის 25 თებერვალს, საქართველოს კულტურის მინისტრმა, თეა წულუკიანმა ოფიციალურად დაადასტურა, რომ გელათის სამონასტრო კომპლექსის რესტავრაციას საპატრიარქო გადაიბარებდა. ხოლო თანხას, სარეაბილიტაციო სამუშაოებისათვის, კულტურის სამინისტრო გამოყოფდა.

2022 წელს შეიქმნა გელათის რეაბილიტაციის დროებითი კომიტეტი, რომლის ფარგლებშიც დაფუძნდა ორი სათათბირო ორგანო – ეროვნული სამეცნიერო საბჭო და საერთაშორისო მრჩეველთა საბჭო.

გელათის სამონასტრო კომპლექსში განსახორციელებელი ყველა საკონსერვაციო პროექტი სათანადო მსჯელობის საგანი ხდება, როგორც ეროვნულ სამეცნიერო საბჭოში, ისე, საერთაშორისო მრჩეველთა საბჭოში და მსჯელობის შედეგად შეჯერებული საბოლოო დოკუმენტაცია მსოფლიო მემკვიდრეობის ცენტრისა და მისი მრჩეველი ორგანოების მხრიდან ფასდება.

მუშაობის ექვსი თვის ანგარიში კომიტეტმა 2023 წლის ნოემბერში წარადგინა.

ამავე თემაზე:

რა დაემართა გელათს – ფაქტები და კომენტარები