ბათუმელ ირაკლი ცეცხლაძეს სპეციალური სამაჯური უკეთია წარწერით – „ეპილეფსია“. ეს იმ შემთხვევისთვის, თუკი საჭირო მედიკამენტს დროულად ვერ მიიღებს და ამის გამო შესაძლოა ქუჩაშიც დაეცეს, რადგან არის შემთხვევები, როცა სასწრაფო დახმარების დროს ექიმი ვერ ცნობს ეპილეფსიის ნიშნებს, ამიტომ ირაკლიმ თავად იპოვა ასეთი გამოსავალი, რადგან მას სისტემა ამ შემთხვევაში ვერ ეხმარება.
ირაკლი ცეცხლაძე ეპილეფსიის მედიკამენტს ბავშვობიდან იღებს. მედიკამენტი უფასოდ ეკუთვნის სახელმწიფო პროგრამიდან, თუმცა აფთიაქში წამალი ან არ აქვთ, ან იმ რაოდენობას ვერ სთავაზობენ, რაცა მას სჭირდება.
რატომ ვერ მუშაობს სახელმწიფო პროგრამა?
ეპილეფსიის სამკურნალო მედიკამენტს სახელმწიფო ბიუჯეტი აფინანსებს, თუმცა, რეალურად, სახელმწიფო პროგრამა არ მუშაობს – პაციენტები კი ბიუროკრატიის გამო ვერ ახერხებენ მათთვის განკუთვნილი დოზის მიღებას და წამლის საკუთარი სახსრებით შეძენა უწევთ.
„აფთიაქში მეუბნებიან, რომ საერთოდ არ არის ეს წამალი ბაზაში, ან თუ არის, მე რაც მეკუთვნის, სრულად ვერ ვიღებ. თითქოს გვაფინანსებს სახელმწიფო, მაგრამ მაინც ყიდვა გვიწევს ამ წამლის.
ვფიქრობ, განზრახ ქმნიან ბარიერებს, რომ პაციენტმა ხელი ჩაიქნიოს,“ – ამბობს ირაკლი ცეცხლაძე, რომელიც ეპილეფსიის სამკურნალო მედიკამენტს ბავშვობიდან იღებს.
მას სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი მედიკამენტის მისაღებად აფთიაქიდან აფთიაქში უწევს სიარული, თუმცა საბოლოოდ, მაინც წამლის გარეშე რჩება.
ეპილეფსიის სამკურნალო მედიკამენტი „დეპაკინი“, რომელიც სახელმწიფო პროგრამით ფინანსდება, რეალურად, პაციენტებამდე ვერ აღწევს.
„დღესდღეობით მიწევს დეპაკინის მიღება, რომელიც ფინანსდება სახელმწიფო ბიუჯეტიდან და, წესით, ნებისმიერ ქსელურ აფთიაქში უფასოდ უნდა მივიღო ის დოზა, რაც მეკუთვნის.
ოჯახის ექიმი მიწერს სამი თვის დოზას, მაგრამ აფთიაქში მეუბნებიან, რომ საერთოდ არ არის ეს წამალი ბაზაში, ან თუ არის, მე რა დოზაც მაქვს გამოწერილი, ის რაოდენობა არ აქვთ.
მაგალითად, თუ მეკუთვნის 10 კოლოფი, აფთიაქში ამბობენ, რომ მხოლოდ ერთი ან ორი კოლოფი აქვთ და ამ რაოდენობას არ მიწერენ, რადგან ვერ გაატარებენ პროგრამულად,“ – აგვიხსნა ირაკლი ცეცხლაძემ.
მისი თქმით, ეს მენეჯმენტის პრობლემაა და სახელმწიფოს შეეძლო მოეგვარებინა, თუმცა ამ დრომდე არაფერი კეთდება. პაციენტს აქვს თავისი ხედვა, სახელმწიფო ნების შემთხვევაში, როგორ შეიძლებოდა ამ პრობლემის დარეგულირება.
„სახელმწიფოს შეეძლო არ გადაენაწილებინა ეს წამლები აფთიაქებში და ყოფილიყო დამოუკიდებელი ბაზა სადღაც, ან თუნდაც ოჯახის ექიმთან და მას მოეცა საჭირო დოზა.
მეორე გამოსავალი არის ის, რომ არ დაეფინანსებინა, ვთქვათ, სახელმწიფოს 100 პროცენტით ეს მედიკამენტი და ყოფილიყო 50 პროცენტი და თანაბრად გადანაწილებულიყო ყველაზე. რატომღაც არც ამას აკეთებს სახელმწიფო,“ – ამბობს ირაკლი ცეცხლაძე.
ირაკლი ცეცხლაძე: „აფთიაქიდან აფთიაქში ამ ველოსიპედით დავდივარ“.
მის თქმით, ხშირად აფთიაქიდან აფთიაქში წამლის ძებნაში ექიმის მიერ გამოწერილ რეცეპტსაც ვადა გასდის და შემდეგ ახალი რეცეპტის გამოწერას სამი თვე უნდა ელოდოს პაციენტი.
„სულ 1-2 შემთხვევა მახსენდება, როცა მოვახერხე ამ წამლის სრულად მიღება პროგრამით, სხვა შემთხვევაში ჩემი ფულით მიწევს შეძენა. პენსიას ვიღებ 170 ლარამდე და თითქმის მთლიანად ვხარჯავ წამალში.
კიდევ კარგი, ველოსიპედი მაქვს და ვახერხებ სხვადასხვა აფთიაქში მისვლას, თორემ ამდენ აფთიაქში მისვლა-მოსვლა ცალკე პრობლემა იქნებოდა,“ – გვეუბნება ირაკლი ცეცხლაძე.
მისი აზრით, თუ სახელმწიფოს არ აქვს საჭირო ფინანსები, ესეც შეიძლება გაიგოს პაციენტმა, მაგრამ როცა ამბობს, რომ „გაფინანსებ“ და პაციენტი მაინც ვერ იღებს წამალს, ეს ხელოვნურ ბარიერს ჰგავს.
„ეს იმას ჰგავს, გითხრან – მე მოგეცი წამალი და შენ თუ ვერ აიღე, რა ჩემი ბრალია.
ან ასე რომ გითხრან – გაძლევ 200 ლარს, მაგრამ თან გადააგდო ეს თანხა მდინარეში და თუ გინდა, წადი და აიღე.
განზრახ იქმნება ბარიერი, რომ არ გასცენ წამალი. მე ასე ვხსნი, სხვა პასუხი ვერ ვიპოვე, ვერავინ ვერ ვნახე ამ კითხვებზე პასუხის გამცემი. არაერთხელ ვცადე მინისტრთან შეხვედრა, მაგრამ არ შემიშვეს. ცხელ ხაზზე დარეკავ და არ პასუხობენ.
ყველაფერი იქამდე მიდის, რომ პაციენტმა ხელი ჩაიქნიოს და თქვას – აღარ მინდა.“
ირაკლი ცეცხლაძის თქმით, ეპილეფსიის წამლის მიუღებლობა კატეგორიულად გამორიცხულია, რადგან პაციენტს გულყრა ეწყება და შესაძლოა, ფიზიკურადაც დაზიანდეს ის.
„ჩემი გამოცდილებით ვიცი, რომ როცა ჩამივარდება წამალი, ამას მოჰყვება ეპილეფსიური გულყრები, რაც ჩემს ცხოვრებაში ცუდად დამთავრებულა, ტრავმა მიმიღია, დავცემულვარ ქუჩაში. აქ ის პრობლემაც იჩენს თავს, რომ გულყრის დროს როცა სასწრაფოს იძახებენ, ექიმი შეცდომაში შედის, რადგან ეს ჰგონია გულის შეტევა ან წნევის დავარდნა და მხოლოდ მაშინ იღებს რეალურ ინფორმაციას, როცა გონს მოვდივარ,“ – ამბობს ირაკლი ცეცხლაძე.
ის მომხრეა, არსებობდეს სასწრაფო დახმარებასა ჰქონდეს მისი და მისი მსგავსი პაციენტების შესახებ მონაცემები და როცა მსგავსი შემთხვევა მოხდება, ექიმმა იცოდეს, რა ტიპის პაციენტთან აქვს საქმე.
„არც სასწრაფოში აკეთებენ ამის რეგისტრაციას. ამიტომ მე სამაჯური გავიკეთე, რომელსაც აწერია „ეპილეფსია“.
სამაჯურზე და გულსაბნევზე აწერია „ეპილეფსია“
არ ვიცი, სასწრაფოს ექიმი რამდენად მიაქცევს ამ სამაჯურს ყურადღებას, მაგრამ გულზეც მაქვს მედალიონი, სადაც ასევე დატანილია ტელეფონის ნომერი და შეუძლიათ დარეკონ და მიიღონ ინფორმაცია. თუმცა, სამწუხაროდ, ასე არ არის სისტემა აწყობილი ჩვენს ქვეყანაში,“ – გვეუბნება ის.
სახელმწიფო პროგრამის მიხედვით, ეპილეფსიით დაავადებულ ერთ პაციენტზე წელიწადში 300 ლარია გათვალისწინებული ბიუჯეტიდან. თუმცა ინფორმაცია იმის შესახებ, ამჟამად რამდენი პაციენტია რეგისტრირებული სისტემაში, ვისაც ეპილეფსიის სამკურნალო წამალი სჭირდება, საქართველოს ჯანდაცვის სამინისტრომ არ მოგვაწოდა.
ორი დღის განმავლობაში ვცდილობდით სამინისტროსგან აღნიშნული ინფორმაციის მიღებას, თუმცა ჯანდაცვაში მხოლოდ გვითხრეს, რომ „გაარკვევენ და დაგვიკავშირდებიან“.
აჭარის ბიუჯეტიდან ეპილეფსიის სამკურნალო მედიკამენტები არ ფინანსდება, პროგრამა ცენტრალიზებულია. თუმცა როგორც ბათუმის მერიაში გვითხრეს, სურვილი აქვთ, სამომავლოდ ბათუმში მცხოვრებ პაციენტებს მათთვის საჭირო მედიკამენტები დაუფინანსონ.
„დაახლოებით 220 ადამიანია ბათუმში, ვისაც „ლევეტირაცეტამინი“ სჭირდება. ჩვენ ვაპირებთ, რომ ჩავატაროთ ბაზრის კვლევა და ამ ადამიანებს ეს მედიკამენტი მივაწოდოთ ყოველთვიურად,“ – უთხრეს „ბათუმელებს“ მერიის ჯანდაცვის სამსახურში.
ამავე წყაროს ცნობით, დღევანდელი კანონმდებლობის მიხედვით, მედიკამენტების შესაძენად შესყიდვების სააგენტო კონსოლიდირებულ ტენდერს აცხადებს. სწორედ ეს ტენდერი სავარაუდოდ არ შედგა.
___
მთავარი ფოტო: „სამაჯურსა და გულსაბნევზე მიწერია სახელი, გვარი და ეპილეფსია“ – ირაკლი ცეცხლაძე
