აუტისტური სპექტრის აშლილობის მქონე პირთა მშობლები და მშობელთა ორგანიზაციები, აუტიზმის მქონე სრულწლოვანი პირებისთვის სახელმწიფო სერვისების გაგრძელებას მოითხოვენ.
მშობლების თქმით, ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის 23-ე კონვენციის რატიფიცირებით, საქართველომ აიღო ვალდებულება იზრუნოს ნებისმიერი შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირის ჯანმრთელობის, სოციალური დაცვისა და განათლების უფლებებისთვის.
მშობელის თქმით, აუტისტური სპექტრის აშლილობის მქონე ადამიანებისთვის თერაპიული პროგრამების გაგრძელება სასიცოცლოდ მნიშვნელოვანია და მუნიციპალიტეტები ვალდებული არიან, აღნიშნული სერვისები დროულად და უწყვეტად მიაწოდოთ აუტისტური სპექტრის მქონე სრულწლოვან პირებსაც.
„ჩვენ, მშობლები, ამ სერვისების გაგრძელებას არ ვითხოვთ მხოლოდ ჩვენი შვილებისთვის, არამედ ჩვენი ოჯახისთვის, ჩვენი ნათესავებისთვის და საზოგადოებისთვის, იმიტომ რომ ეს ადამიანები ნორმალურად იყვნენ ადაპტირებული საზოგადოებაში და არც საზოგადოებას ჰქონდეს დისკომფორტი ამ ადამიანების არსებობით და არც ჩვენს შვილებს ჰქონდეთ დისკომფორტი ამ საზოგადოებაში ყოფნით“ – ამბობს „ბათუმელებთან საუბარში მედეა შალამბერიძე.
მისი თქმით, ეს არის სოციალური საკითხი, რომელიც აუცილებლად უნდა მოაგვაროს სახელმწიფომ, რადგან ეს მის ინტერესებშიც შედის.
„ის რესურსი რაც ჩადო სახელმწიფომ ამ ბავშვებში, წყალში იყრება, რადგან თერაპიული მხარდაჭერის შეწყვეტა, იწვევს რეგრესს. ჩვენ გვითხრეს სპეციალისტებმა საზღვარგარეთ, რომ თუ არ გაგრძელდება თერაპია ზრდასრულ ასაკშიც, შეიძლება ფსიქიკურ პრობლემებამდეც მივიდეთ.
მეორესაც გეტყვით, ფსიქიკურ პრობლემებამდე ოჯახის წევრებიც მიდიან, რომლებსაც უხდებათ ამ მდგომარეობაში მყოფი შვილის, დის ან ძმის ყურება. ეს ზოგადი, სოციუმის საკითხია და აუცილებელია ამის მოგვარება“ – ამბობს მედეა.
მედეა შალამბერიძის შვილი 19 წლისაა, როგორც დედა ამბობს, მთელი ის პრობლემები, რასაც ამ ასაკში სახელმწიფო სერვისების შეწყვეტა იწვევს, ოჯახის ზურგზე გადადის.
„აუტიზმი, როგორც სპეციალისტები გვეუბნებიან, არის მდგომარეობა, რომელიც მუდმივია და ადამიანსაც მუდმივად სჭირდება მხარდამჭერი სერვისები. ჩვენ ვართ ის მშობლები, რომლებსაც უცხოეთიდან ჩამოგვყავდა სპევიალისტები, რადგან არავინ მუშაობდა ამ მიმართულებით, ჩვენ თვითონ შევიმუშავეთ აუტისტური სპექტრის პროგრამები და ჩვენ ვართ ის მშობლები, რომელთა შვილებმა აქ, საქართველოში, ისედაც გვიან დაიწყეს ამ სერვისების მიღება.
პანდემიის დროს გერმანელ სპეციალისტებთან გვქონდა შეხვედრა. მათ გვითხრეს, რომ ისინი აუტისტური სპექტრის მქონე ადამიანებს არა მარტო ასაქმებენ, მხარდამჭერი თერაპია მაინც არ უწყდებათ, რადგან ეს მუდმივად სჭირდებათ.
მთელი ცხოვრება? – მკითხა ერთ-ერთმა საკრებულოს წევრმა ერთხელ. კი, მთელი ცხოვრება. ასეა მთელ მსოფლიოში და ამის საჭიროება ყველამ აღიარა “-გვეუბნება მედეა.
მისი თქმით, თერაპია აუტისტური სპექტრის მქონე ადამიანისთვის დასაქმებაცაა, რადგან ამ დროს დაკავებულია ადამიანი.
„მთელი დღე ჰქონდა გაწერილი ჩემს შვილს. ჰქონდა სკოლა, თერაპიები, ახლა არაფერი აღარ აქვს, უსაქმოდ არის სახლში. ჩვენ, ჯანმრთელმა ადამიანებმა პანდემიის დროს გამოვცადეთ რამდენად რთულია სახლში უსაქმოდ ყოფნა, ფსიქიკური პრობლემები დაეწყოთ ადამიანებს და ამ ადამიანების სახლში უსაგნოდ ყოფნა, კატასტროფაა“ – ამბობს მედეა შალამბერიძე.
მისი თქმით, აუტისტური სპექტრის ადამიანებს ასისტენტის გარეშე სწავლა, მუშაობა და ქუჩაში გადაადგილებაც კი არ შეუძლიათ.
ეკა მაისურაძის შვილიც 19 წლისაა. როგორც დედა ამბობს, აქამდე ჩართული იყვნენ სახელმწიფო პროგრამებში, თუმცა რაც სრულწლოვანი გახდა, მომსახურება შეუწყდათ.
„ხელი აღარ მიგვიწვდება ამ სერვისებზე და ყველაფერში თანხა უნდა გადავიხადოთ, რაც ძალიან რთულია“ – გვეუბნება ის.
„18 წლის შემდეგ, ჩვენი შვილები მიტოვებული არიან, შუა გზაში დარჩნენ. აუტისტური სპექტრის მქონე ადამიანების ბიოლოგიური ასაკი არ შეესაბამება მათ ინტელექტუალურ განვითარებას. შესაბამისად, ამ სპექტრის მქონე პირებს, დახმარება სრულწლოვან ასაკშიც ესაჭიროებათ.
ახლა როცა ქცევითი უნარები მოწესრიგებული აქვთ, საჭიროა გაგრძელდეს ამ უნარებზე მუშაობდა, რომ წყალში არ ჩაიყაროს მთელი შრომა, რომელსაც ვეწეოდით ჩვენი შვილების დამოუკიდებელი ცხოვრების უნარების განვითარებისთვის.
ჩვენს შვილებს სჭირდებათ როგორც ჯგუფური, ასევე ინდივიდუალური მიდგომები რომ არ შეჩერდეს იმ უნარების განვითარება, რასაც მანამდე ასწავლიდნენ. ვინც შეწყვიტა ამ უნარებზე მუშაობა, სახეზეა რეგრესი“ – გვეუბნება ეკა მაისურაძე.
მშობლების თქმით, მაღალფუნქციური აუტისტური სპექტრის მქონეებსაც კი უჭირთ დამოუკიდებლად ჩართვა საქმიანობაში.
„ჩვენ ძირითადად გვყავს დიდი აუტისტები, რომლებიც არ მეტყველებენ და ძალიან რთულია სხვამ გაიგოს მას რა უნდა, რომ გაცვალონ ეს საჭიროებები.
ყოველთვის ამას ვეუბნებით ადამიანებს, იქნება ეს საკრებულოში თუ სხვაგან, რომ აუტისტური სპექტრის მქონე პირებს სჭირდებათ მუდმივად, მთელი ცხოვრების მანძილზე მხარდაჭერა. ეს მართლა ასეა და ამას სპეციალისტები ამბობენ. თუ ამ მხარდაჭერას ეს ადამიანები ვერ მიიღებენ, მივიღებთ ძალიან მძიმე მდგომარეობას“ – გვეუბნებიან მშობლები.
მათი თქმით, თუ ამ ადამიანების მშობლებს სახელმწიფო არ დაეხმარება, კიდევ უფრო დიდი დილემის წინაშე აღმოვჩნდებით. „ოჯახმა უარი რომ თქვას ამ ბავშვებზე, სად მიჰყავს მაშინ სახელმწიფოს ეს ადამიანები? წასაყვანიც კი არ აქვს სახელმწიფოს.
ამიტომ, ჩვენ, მშობლები ვეუბნებით სახელმწიფოს, რომ მოგვეცით საშუალება, შეგვაძლებინეთ, რომ ჩვენ გავუკეთოთ შესაბამისი მხარდაჭერა, რომ იმის უნარი მაინც ჰქონდეთ ამ ბავშვებს რომ ქუჩაში არ დაიკარგონ, ან რაიმე დანაშაული არ ჩაიდინონ, ელემენტარულად იმეტყველონ მაინც“ – ამბობენ მედეა.
