მთავარი,სიახლეები

„აუცილებლად უნდა ვიცოდეთ ქართული ენა“ – ლეილის დაბრუნება ნინოწმინდაში ცვლილებებისთვის

16.11.2022 • 1552
„აუცილებლად უნდა ვიცოდეთ ქართული ენა“ – ლეილის დაბრუნება ნინოწმინდაში ცვლილებებისთვის

22 წლის ლეილი ესოიანის შესახებ უნდა მოგიყვეთ, ნინოწმინდელ, ეთნიკურად სომეხ გოგონაზე, რომელმაც 15 წლის ასაკში საზოგადოების სკეპტიკური დამოკიდებულებისა და ბევრი სხვა წანაააღმდეგობის მიუხედავად შეძლო პირველი გოგო ყოფილიყო ნინოწმინდაში, ვინც ერთ აკადემიურ სასწავლო წელს აშშ-ში გაატარებდა. ის მაშინ თბილისშიც არ იყო ნამყოფი და არაფერი ჰქონდა ნანახი გარდა ნინოწმინდისა, სადაც განათლების მიღების შემდეგ თავისი თემის გაძლიერებაში წვლილის შესატანად დაბრუნდა.

ლეილის ცხოვრება თითქოს სამ ნაწილად იყოფა: ამერიკამდე, ამერიკაში და ამერიკის შემდეგ.

  • ამერიკამდე

9 წლის იყო, როცა ნინოწმინდის ერთ-ერთი სოფლიდან საცხოვრებლად დაბა ნინოწმინდაში გადავიდა. სკოლაში კარგად სწავლობდა. მეცხრე კლასში FLEX-ის გაცვლით პროგრამაში მიიღო მონაწილეობა. ყველა საჭირო გამოცდა ჩააბარა, საბუთები შეაგროვა და 1 წლით, მე-10 კლასში სასწავლებლად ამერიკაში გაემგზავრა.

ლეილის მხარს უჭერდნენ მშობლები. იცოდნენ, რომ ამერიკაში სასწავლებლად წასვლა მათ შვილს  გამოცდილებასა და ცოდნას შესძენდა, რასაც ნინოწმინდაში დარჩენით ვერ მიიღებდა, თუმცა ამ აზრს მათი გარშემომყოფები არ იზიარებდნენ. ეს ამბავი ლეილისთვის დამთრგუნველი იყო:

„ბევრჯერ გამიგია, როგორ უშვებენ მშობლები 15 წლის გოგოს საზღვარგარეთ ერთი წლით და რატომ მიდის, რა უნდა გააკეთოს, რა აზრი აქვს მის საზღვარგარეთ წასვლას ამ ასაკში, თანაც ის ხომ გოგოაო. ამ სტერეოტიპების გამო ჩვენთან საკმაოდ ბევრი პრობლემა იყო, საზოგადოების დამოკიდებულება კი – ნეგატიური.

მანამდე არავის უსარგებლია ჩვენგან ამ პროგრამით. პირველი გოგონა ვიყავი ნინოწმინდაში, ვისაც, ასე ვთქვათ, ეს შესაძლებლობა მიეცა. მსგავსი შემთხვევა იქამდე არ ყოფილა ნინოწმინდაში და ადგილობრივებისთვის რაღაცნაირად გაუგებარი იყო, 15 წლის გოგო მარტო რომ ვაპირებდი საზღვარგარეთ წასვლას“ – იხსენებს ლეილი.

ლეილიმ საბოლოოდ შეძლო ამერიკაში 1 წლით წასვლა: „ინგლისურს, რასაც სკოლაში გვასწავლიდნენ, კარგად ვსწავლობდი, მაგრამ ინგლისურად ადამიანებთან კომუნიკაცია არასდროს მქონია, სათანადოდ არც ვიცოდი ენა. კიდევ ის იყო, რომ საქართველოს წარმომადგენელი ვიყავი და არც ქართული ვიცოდი,“ – ჰყვება ის.

  • ამერიკაში

ლეილი ამბობს, რომ ამერიკაში ცხოვრების ყოველი დღე მისთვის ახალ-ახალი აღმოჩენებით იყო სავსე:

„იმიტომ, რომ აქ, ნინოწმინდაში, ბევრი არაფრის შესაძლებლობა არ გვაქვს. იქ კი უამრავი შესაძლებლობა მომეცა. ჩემთვის, როგორც 15 წლის ბავშვისთვის, ყველაფერი ძალიან საინტერესო და ამასთან, უცნაური იყო”.

ყველაზე რთული ლეილისთვის ამერიკაში ცხოვრების პირველი 2 თვე იყო. ინგლისურის კარგად არ ცოდნის გამო ყველასთან კომუნიკაციისგან თავს იკავებდა, თუმცა 2 თვის შემდეგ ახალ გარემოში აქტიურად დაიწყო ადაპტირება.

„მივხვდი, რომ ამერიკაში უნდა დავრჩენილიყავი და გამეკეთებინა ყველაფერი, რაც საჭირო იყო სკოლაში თუ სკოლის გარეთ.

როცა ინგლისური ენის ცოდნა გავაუმჯობესე, თანდათან უფრო მეგობრული და კომუნიკაბელური გავხდი.

ჩვენთან მხოლოდ მუსიკა ან ხატვა ისწავლება. იქ იყო ფოტოგრაფიის, დიზაინის, კერამიკის და ბევრი რამის გაკვეთილები, რომელთა არჩევის შესაძლებლობაც მქონდა.

მეორე სემესტრში ყველა ის საგანი ავირჩიე, რაც ქართულ სკოლებში არ ისწავლება. ისე მახარებდა ეს [მრავალფეროვნება]. ბევრი რამ ვისწავლე, რასაც აქ, საქართველოში, მგონი ვერასდროს ვისწავლიდი.

ასევე, გაკვეთილების შემდეგ ბევრი სპორტული აქტივობა გვქონდა. ასეთი რამ, სამწუხაროდ, ჩვენთან ჯერჯერობით არ არის“, – გვითხრა ლეილიმ.

ლეილი ამერიკაში სკოლის გამოსაშვებ დღეს

  • ამერიკის შემდეგ

ნინოწმინდაში დაბრუნებული ლეილი ბედნიერი იყო, რადგან მის მიმართ საზოგადოების დამოკიდებულების ცვლილებას გრძნობდა:

„პირველად მითხრეს – ყოჩაღ შენ. ძალიან კარგი ქენი, რომ წახვედი ამერიკაშიო. მერე უკვე ახალგაზრდებიც დაინტერესდნენ. მეკითხებოდნენ, მათაც თუ შეეძლოთ წასვლა და რისი გაკეთება იყო ამისთვის საჭირო“.

ამერიკიდან ნინოწმინდაში დაბრუნებულმა, ჯერ კიდევ მე-11 კლასის მოსწავლე ლეილიმ ახალი მიზნები მალევე დაისახა.

„ამერიკაშიც ვფიქრობდი, საქართველოში დაბრუნების შემდეგ კი საბოლოოდ გადავწყვიტე, რომ უნივერსიტეტში საქართველოში უნდა მესწავლა. გეტყვით რატომაც – მანამდე არც თბილისში ვიყავი ნამყოფი და არც ქართველი მეგობრები არ მყავდა. საერთოდ არაფერი ვიცოდი საქართველოს შესახებ. არ ვიცოდი, რა ხდებოდა ჩემს ქვეყანაში, ნინოწმინდის იქით.

FLEX-ის პროგრამის ფარგლებში სხვადასხვა ერთობლივი შეხვედრა გვქონია ქართველ ახალგაზრდებთან და ყველაზე მეტად მათთან კომუნიკაცია მიჭირდა. მინდოდა ჩემს თანატოლებთან საუბარი, მაგრამ არ შემეძლო. მათ ვთხოვდი, თუ შეგიძლიათ ინგლისურად მიპასუხოთ ან გადამითარგმნოთ, რასაც მეუბნებით, რომ გავიგო-მეთქი. ჩემთვის საშინელება იყო ეს, რადგან საქართველოში ვცხოვრობდი და ქართული ენა არ ვიცოდი. ამის შემდეგ მომინდა ქართული ენის სწავლა, რომ მათთან კომუნიკაცია ქართულად შემძლებოდა. გავიგე, რომ საჭირო იყო ჩემთვის ქართული ენის ცოდნა.

ენის ბარიერიც იმიტომ იყო, რომ არ გვქონდა საზოგადოება, სადაც ინტეგრირებული იყვნენ როგორც ქართველები, ასევე ეთნიკურად სომხები. [ნინოწმინდაში] მხოლოდ ეთნიკურად სომხები ვცხოვრობდით. მე არ მქონდა იმის შესაძლებლობა, რომ თბილისში ან საქართველოს სხვა ქალაქებში წავსულიყავი, სადაც ადამიანებთან კომუნიკაცია ქართულ ენაზე მექნებოდა“, – გვითხრა ლეილიმ.

ის ფიქრობს, რომ ნინოწმინდაში მცხოვრებ ეთნიკურ უმცირესობებს ახლა ენის სწავლის უფრო მეტი შესაძლებლობა ეძლევათ, რადგან აქვთ ინტერნეტი, ქართულ ენაზე ტარდება სხვადასხვა ტრენინგი, ხორციელდება პროექტები და ქართულად კომუნიკაციის შესაძლებლობაც ეძლევათ ადგილობრივ ახალგაზრდებს.

ლეილიმ მთელი ძალებითა და დიდი მონდომებით დაიწყო ქართული ენის სწავლა პირველი დონიდან ჟვანიას სკოლის სასწავლო ცენტრში, ნინოწმინდაში. ლეილის ოჯახმა უმასპინძლა ქართველ მოხალისე-მასწავლებლებს დაახლოებით 1 წლით. ამბობს, რომ განსაკუთრებით სწორედ მათთან დამეგობრება დაეხმარა ქართული ენის სწავლაში.

„უნივერსიტეტში ექსტერნად, 11 კლასის დამთავრების შემდეგ ჩავაბარე. ბევრი გამოცდა მქონდა, საატესტატო, საექსტერნო,“ – გვიყვება ლეილი.

როგორც თითქმის ყველა ახალგაზრდა ეთნიკური უმცირესობებიდან, ლეილიც 1+4 პროგრამაზე ჩაბარებას აპირებდა. მას შემდეგ, რაც შეიტყო, რომ თუ პირდაპირ ბაკალავრის პირველ კურსზე ჩააბარებდა, სახელმწიფო სრულად დაუფინანსებდა სწავლის საფასურს, ლეილის გეგმები შეიცვალა.

„გადავწყვიტე, მეცადა. ისე მოხდა, რომ ყველა ის გამოცდა ჩავაბარე, რომლებსაც ქართველი აბიტურიენტები აბარებდნენ“. საბოლოოდ ლეილიმ ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტში ბიზნეს ადმინისტრირების სპეციალობაზე ჩააბარა.

„ნინოწმინდიდან ისევ ერთადერთი გოგონა ვიყავი, ვინც პირდაპირ ბაკალავრიატზე ჩააბარა. საკმაოდ გამიჭირდა. იყო ქართული ენის ბარიერი და კიდევ ის, რომ მარტო ვიყავი. ჩემი კლასელები ჯერ კიდევ სკოლაში სწავლობდნენ, მე პირველკურსელი ვიყავი“, – გვიყვება ლეილი და დასძენს, რომ თავისი სირთულეები ახლდა იმასაც, რომ დედაქალაქს საერთოდ არ იცნობდა.

ბაკალავრიატში სწავლის დროსაც მონაწილეობდა სხვადასხვა პროგრამასა თუ გაცვლით პროექტში. იყო უკრაინაში, რუმინეთში, სომხეთში. ყველა საერთაშორისო პროექტში ლეილი საქართველოს წარმოადგენდა.

ის ნინოწმინდაში ქვეყანაში კორონავირუსის პანდემიის დაწყებისას დაბრუნდა და არ იცოდა, რამდენი ხნით დარჩებოდა. უნივერსიტეტი ნინოწმინდაში, დისტანციური სწავლებით დაამთავრა და დასაქმება გადაწყვიტა. ჯერ ერთ-ერთი პროექტის ფარგლებში თემის მობილიზატორი გახდა, 2022 წლის დასაწყისში კი ბანკში დაიწყო მუშაობა.

„სულ მინდოდა მასწავლებელი ვყოფილიყავი, ამიტომაც ინგლისური ენის საგნობრივი გამოცდა ჩავაბარე. ნინოწმინდის ქართულ სკოლაში ვაკანსია იყო. დიდი იმედი არ მქონდა, რომ მე შემარჩევდნენ, მაგრამ ამიყვანეს და ახლა უკვე 1 თვეა, რაც ინგლისურ ენასაც ვასწავლი ბანკში მუშაობის პარალელურად.

ხანდახან მაგისტრატურაზეც მინდა სწავლის გაგრძელება საზღვარგარეთ, რომელიმე გაცვლითი პროგრამით, მაგრამ ჯერჯერობით აქ ვარ და ვფიქრობ, რომ დიდხანს გავჩერდები ნინოწმინდაში“.

გვიყვება, რომ ყოველთვის უნდოდა ნინოწმინდაში ადგილობრივებისთვის სასიკეთო ცვლილები შეეტანა. მას ერთი დიდი მიზანი აქვს:

„მინდა, ისეთი დიდი ბიზნესი შევქმნა, სადაც ბევრ ადგილობრივს მიეცემა დასაქმების შესაძლებლობა.

ახლა რომ ვუყურებ, ვხედავ, რომ რაღაცები შეიცვალა ნინოწმინდაში. იმედი მაქვს, კიდევ ბევრ რამეს შევცვლით. ამიტომაც ვრჩები ჯერჯერობით აქ, ნინოწმინდაში დიდი იმედებითა და მიზნებით“.

ეთნიკურად სომეხ საზოგადოებას პირველ რიგში ქართული ენის ცოდნა გვჭირდება, ეს არის ჩვენი მთავარი პრობლემა, რომელსაც ებმის სხვა პრობლემებიცო – გვითხრა ლეილიმ.

მისი თქმით, ნინოწმინდაში არ არის ორგანიზაცია, სადაც საბუთების გადათარგმნას და სხვა საკითხების მოგვარებას შეძლებენ ეთნიკური უმცირესობის წევრები, რომლებმაც ქართული ენა არ იციან.

„ვინც იცის ქართული ენა, ეხმარებიან სხვებს, მაგრამ ეს არ არის საკმარისი იმისთვის, რომ სრულად ინტეგრირებულები ვიყოთ. მე ვფიქრობ, რომ რადგან ვართ საქართველოს მოქალაქეები, აქ ვცხოვრობთ, აუცილებლად უნდა ვიცოდეთ ქართული ენა.

ნელ-ნელა სწორედ ამისკენაც მივდივართ, რადგან უფრო და უფრო მეტი ახალგაზრდა მიდის ჩვენგან თბილისში ქართული ენის სასწავლებლად იმის იმედით, რომ ისევ დაბრუნდებიან და უფრო ინტეგრირებულები გავხდებით მომავალში. მიხარია.“ – ამბობს ლეილი. 

თავისუფალი დრო ნაკლებად აქვს, მაგრამ ყოველთვის, როცა სახლშია, საბუთებს უთარგმნის მათ, ვისაც ეს სჭირდება. ეხმარება სომხური სკოლის მოსწავლეებსაც ქართული ენის გაუმჯობესებაში.

„ჩემი აზრით, ინტეგრირებისთვის საკმაოდ ბევრი შესაძლებლობა გვაქვს ეთნიკურ უმცირესობებს საქართველოში, მაგრამ მათი სწორად გამოყენება და შესაძლებლობის არ დაკარგვაა მნიშვნელოვანი.

თუ დავკარგავთ შესაძლებლობას, უბრალოდ შეგვიძლია ვიწუწუნოთ, რომ აი, არაფერი არ არის, არც სამსახური გვაქვს და არც არაფერი… ვისაც მეტის მიღწევის სურვილი აქვს, მოძებნის შესაძლებლობებს, რომ წარმატებისკენ წავიდეს.

ბევრს არაფერს აკეთებენ, უბრალოდ ამბობენ, არაფერი არ არის და რა უნდა გავაკეთოთო. ელოდებიან იმას, რომ ვიღაც გააკეთებს საქმეს.“ – ასე ფიქრობს ლეილი.

გადაბეჭდვის წესი


ასევე: