ორ კვირაში საქართველოში თხილის სეზონი დაიწყება. თხილის მწარმოებელთა ასოციაციაში ამბობენ, რომ წელს 55 ათასიდან 60 ათასამდე ტონა თხილის მოსავალს ელოდებიან. ეს დაახლოებით იმდენივეა, რამდენიც შარშან მიიღეს.
აგროკონსულტანტი გიგა დათუნაიშვილი აჭარაში, კერძოდ, ქობულეთში, 100-მდე ფერმერს უწევს კონსულტაციას. გიგა ამბობს, რომ წლევანდელი მოსავალი ხარისხობრივადაც კარგია.
„ვინც შეწამლა და მოუარა, იმ ფერმერების თხილი უფრო ხარისხიანია. ზოგადად 5-6 წამლობა სჭირდება, რიგ შემთხვევებში შეიძლება 7 წამლობაც დასჭირდეს თხილის ბაღს. რაც უფრო ადრე შეაქვს ფერმერს სასუქი, უფრო ხარისხიანია შემდგომ თხილი. ასევე აჭარაში არის მჟავე ნიადაგი, ამიტომ ასეთ ნიადაგს სჭირდება მოკირიანობა – კირის შეტანა.
ამ 100 ფერმერიდან, რომლებსაც კონსულტაციას ვუწევ, შეიძლება ითქვას, რომ 70 ფერმერი უვლის ბაღს კარგად. ზოგიერთ ფერმერს შესაძლებლობები არ აქვს. მათი თხილი გაფუჭდა. ვინც ორ-სამჯერ მაინც შეწამლა, ყველას ხარისხიანი თხილი აქვს. ის 100 ფერმერი, ვისაც კონსულტაციას ვუწევ ქობულეთში, დაახლოებით 8-10 ათას ტონა თხილის მოსავალს მიიღებს წელს,“ – უთხრა „ბათუმელებს“ გიგა დათუნაიშვილმა.
გიგა დათუნაიშვილის თქმით, შეიძლება კარგი თხილი მოვიდეს, მაგრამ თუ შემდგომ წესებს არ დაიცავენ ფერმერები, თხილის ხარისხი გაუარესდება.
„დროული აკრეფა და შემდგომ შრობა კარგი ხარისხის მაჩვენებელია. ბევრს მოჰყავს ხარისხიანი თხილი, მაგრამ აგროვადებში ვერ აშრობენ, რაც შემდგომ ნაკლებხარისხიანს ხდის მას,“ – ამბობს გიგა დათუნაიშვილი.
- რა ეღირება თხილი
თხილის ფასი მის ხარისხზეა დამოკიდებული. მაგალითად, გასულ წელს მაღალი ხარისხის თხილი 7-8 ლარი ღირდა. წელს, ვინაიდან ჯერ სეზონი არ დაწყებულა, თხილის ფასი დაზუსტებული არ არის.
„ახლა სველ თხილს აბარებენ, რაც 2-2,5 ლარი ღირს. რაც შეეხება წლევანდელ ფასს, უახლეს დღეებში გვეცოდინება, როცა გამოცხადდება ფასები და დიფერენციაცია მოხდება. წინასწარ განსაზღვრა ჯერ კიდევ შეუძლებელია.
სხვადასხვა ხარისხის თხილი სხვადასხვა ფასი ეღირება. შეიძლება რაღაცა თხილი ღირდეს 4 ლარი, 5, 6 და რვაც. ეს დამოკიდებულია ხარისხზე,“ – ამბობს საქართველოს თხილის მწარმოებელთა ასოციაციის აღმასრულებელი დირექტორი გიორგი თოდუა.
- როგორ უნდა მიიღონ ფერმერებმა მაღალი ხარისხის თხილი
სეზონის გახსნასთან ერთად თხილის ჩაბარების პუნქტები მთელი ქვეყნის მასშტაბით გაიხსნება. თუმცა საქართველოს თხილის მწარმოებელთა ასოციაცია ფერმერებს რეკომენდაციას აძლევს, რომ პირველ რიგში, დაუკავშირდნენ საშრობ ცენტრებს, რომლებიც ფლობენ ლაბორატორიებს და გაარკვიონ თავიანთი თხილის ხარისხი. აჭარაში ამ დრომდე თხილის საშრობი ცენტრი არ არის. პირველი საშრობი ცენტრი ორ კვირაში გურიაში, სოფელ აკეთში გაიხსნება.
„მაღალი ხარისხის უზრუნველსაყოფად, წამლობის, სასუქის და მოვლის გარდა, აუცილებელია თხილის სწორად გაშრობა და დასაწყობება. სეზონზე, როცა მოსავლის აღება იწყება, თხილის ტენიანობა არის 30-35 %. შესანახად ვარგისია თხილი, თუ ტენიანობა აქვს 5-6 %. ამიტომ მაღალი ხარისხისათვის ტენიანობა უნდა დავიყვანოთ 5-6%-მდე. გასაშრობად ორი გზაა – ან მზეზე გავაშროთ, ან საშრობი გამოვიყენოთ.
ქობულეთელი ფერმერების ნაწილი აპირებს, რომ თხილი გააშრონ და დაასაწყობონ აკეთში. სპეციალური დანადგარებია, რომლებშიც გაშრება და მაღალი ხარისხი უზრუნველყოფილი იქნება. პარტნიორებთან ვმუშაობთ და მერე უკვე შეიძლება ქობულეთშიც გავხსნათ მსგავსი საშრობი,“ – უთხრა „ბათუმელებს“ გიორგი თოდუამ.
საქართველოს თხილის მწარმოებელთა ასოციაციის აღმასრულებელი დირექტორის თქმით, ქართული თხილი ძირითადად ევროპულ ქვეყნებში გააქვთ ექსპორტზე. კერძოდ, ექსპორტის 80% გერმანიასა და იტალიაზე მოდის.
„ჩვენ წელს მთელი ყურადღება გადაგვაქვს ხარისხიან თხილზე. უახლოეს სამ-ოთხ წელიწადში ქართული თხილი უნდა იყოს აუცილებლად პრემიუმ ხარისხის,“ – ამბობს გიორგი თოდუა.
- შეცდომები, რომლებსაც ფერმერები უშვებენ
წელს ზოგიერთი ფერმერი ჩივის, რომ ხარისხიანი მოსავალი ვერ მიიღო. საქართველოს თხილის მწარმოებელთა ასოციაციაში ამას დაბალი ხარისხის პესტიციდებით და არასათანადო მოვლით ხსნიან.
„სამწუხაროდ, ბაზარზე ძალიან ბევრი დაბალი ხარისხის პესტიციდია შემოსული. მაგალითად, ქობულეთში ბოლო რამდენიმე წელია კუსტარულად ვრცელდება რაღაცა წამალი, რომელსაც სოფლებში ამზადებენ, გოგირდის მაღალი შემცველობით და ფერმერებს დაუწვა კიდევაც ბაღები.
ამიტომ ჩვენი თხოვნაა, პესტიციდები სერტიფიცირებულ მაღაზიებში იყიდონ მხოლოდ. ჩვენ ვურჩევთ ფერმერებს, მაღალი ხარისხის თურქულ ან ევროპულ პესტიციდებს,“ – უთხრა გიორგი თოდუამ „ბათუმელებს“.