წყარო: Hromadske.ua
სათაურში გამოტანილი სიტყვებით დაიწყო ჩემი ხანგრძლივი სატელეფონო საუბარი ნატალიასთან, „აზოველი“ ევგენი ლეპინის დედასთან. ევგენი ბოლომდე იცავდა მარიუპოლს. შვილზე მოყოლა ნატალიამ უკვე ირპენში გააგრძელა. ის იქ დასთან, ლარისასთან, ერთად ცხოვრობს. ქალები ოკუპირებული მარიუპოლიდან 15 მაისს წამოვიდნენ და ვიდრე რუსეთისა და ბელარუსის გავლით უკრაინის კონტროლირებად ტერიტორიამდე მოაღწევდნენ, ორი კვირა იარეს.
„რა ტატუები?! ცხედრები უკვე ისეთ მდგომარეობაშია, ვერაფერს იცნობ“
ნატალია და მისი რძალი ოლია ევგენის ცხედარს ელოდებიან. ის ჯერ კიდევ 6 ივნისს ჩამოასვენეს კიევში, თუმცა ბიუროკრატიის გამო ოჯახი მის დაკრძალვას დღემდე ვერ ახერხებს. სამხედრო კომისარიატი, პოლიცია, პატრონაჟის სამსახური – და ისევ თავიდან ამ წრეზე. ოლიამ უკვე აღარ იცის, კიდევ ვის მიაკითხოს. კითხვებზე ვერავინ პასუხობს.
„როდესაც ჩემი ქმარი დაიღუპა, მითხრეს, „თავის დროზე ყველაფერი იქნება, უბრალოდ დაელოდეთ. ჯგუფი შევქმენით ტელეგრამში დაღუპულთა ოჯახებისთვის, დაელოდეთ“. ცხედრები ჩამოასვენეს 5 რიცხვში. დედას შეატყობინეს, რომ მისი შვილი ცხედარი ჩამოვიდა. 6-ში დილით მირეკავს პოლიცია და მეუბნება, „მოგვეცით თქვენი ქმრის დაღუპვის დამადასტურებელი დოკუმენტი“. მე ასეთი დოკუმენტები არ მქონდა და მაშინ მითხრეს, რომ ევგენის ცხედარი კიევშია, ორანჟერეინაიას ქუჩაზე“.
ცხედრის ამოცნობა – ცალკე პროცედურაა. აქაც დიდი გაუგებრობა. პოლიციაში ამტკიცებენ, რომ ევგენი ლეპინი ტატუებით ამოიცნეს, პატრონაჟის სამსახურში კი ამბობენ, რომ – ფორმით. ოჯახს ამ პროცედურას ახლოსაც არ აკარებენ, დნმ-ის ანალიზის პასუხს ელოდებიან.
„ვურეკავ ნატაშას პატრონაჟის სამსახურში. „ნატაშენკა, პოლიცია მირეკავს დნმ-თან დაკავშირებით“… ის მპასუხობს, „რა იცის პოლიციამ, ეგ ეგრე სწრაფად არ ხდება, ეგრე იოლი არაა“. ვეკითხები, „შეიძლება გავიგო, როგორ ამოიცნეს ჩემი ქმარი?“, „ფორმით“ „ფორმით?“ „კი, შევრონით“. ვეუბნები, პოლიციამ მითხრა, რომ ტატუებით ამოიცნეს. „რა ტატუებით? იქ სხეულები ისეთ დღეშია, უკვე ვერაფერს იცნობ,“ – ჰყვება ევგენის მეუღლე.
ოლია და ნატალია/ფოტო: hromadske.ua
ოლია ქორწილის ფოტოებს მათვალიერებინებს და ჟენიას შეტყობინებებს კითხულობს:
„ჩემო გულო, მე ისეთი სენი ვარ, ვერანაირად ვერ მომიშორებ თავიდან :)) მიყვარხარ უზომოდ. ყველაფერი კარგად იქნება. ჩვენ სამუდამოდ ერთად ვართ“.
მთელი ბინა ევგენის ფოტოებითაა სავსე. ოლია იხსენებს, როგორ შეხვდნენ პირველად ირპენში, სულ რაღაც წელიწად-ნახევრის წინ. მაშინ ჟენია (ასე ეძახდნენ ოჯახში ევგენის) მეგობართან იყო სტუმრად, ერთ თვეში კი უკვე ცოლობა სთხოვა.
„24 სექტემბერს მარიუპოლში ჩავედი, განცხადება შევიტანეთ და 25-ში ხელი მოვაწერეთ“.
კადრი საშინელებათა ფილმიდან
14 თებერვალს, სრულმასშტაბიანი ომის დაწყებამდე 10 დღით ადრე, ევგენი საქმეზე ურზუფში წავიდა (მარიუპოლის რაიონის სოფელი).
„კონტრაქტი უმთავრდებოდა და კიევში უნდა გადმოსულიყო. 25 თებერვალს, მეც უნდა ჩამეკითხა მისთვის ურზუფში“, – ოლია იხსენებს, რომ 21-ში ევგენიმ დაურეკა და კატეგორიულად უთხრა, დარჩენილიყო.
მარიუპოლში ჯოჯოხეთი დაიწყო. ამ ყველაფერს უყურებდა და დღიურში იწერდა ევგენის დედა, ნატალია.
„ომის პირველი დღე.
სრული გაურკვევლობაა. ვერაფერს ვიგებ. საღამოს ოლეჩკამ დარეკა. მათთანაც საშინელება ხდება. მაღაზიაში მოუწყვიათ თავშესაფარი და ყველანი იქ სხედან“.
ნატალია ყოველდღიურად აღწერდა მის თვალწინ მომხდარ ამბებს. პირველ აფეთქებებს, დანგრეულ სახლებს, მაროდიორობას… და ცალკეული მარიუპოლელების ღალატსაც. ზოგიერთი მეზობელი უყვებოდა რუსებს, სად ცხოვრობდნენ „აზოველების“ ოჯახები.
„მეზობლებმა იცოდნენ, რომ ის უკვე იქ იყო, „აზოვში“, მაგრამ არაფერს ამბობდნენ, თუმცა ერთი მაინც მოიძებნა ასეთი. ისიც მეზობელია. ვიცნობ. არ დავასახელებ. და ეგრევე მოქანდნენ კონტროლზე“, – ჰყვება ევგენის დედა.
„ომის მე – 14 დღე.
გამზირზე გავედი. ყველა მაღაზია გაძარცულია, ყველგან ნაგავი ყრია. კაცები ხეებს ჭრიან, ხალხი საჭმელს ქუჩაში აკეთებს. საშინელებათა ფილმში რომ მინახავს, ისეთი კადრებია. ჰოსპიტალში შევედით. ჟეკა (ევგენი) მეუბნებოდა, რომ კავშირი ჰოსპიტლის მეშვეობით შეიძლებოდა გვქონოდა, თუმცა იქ მითხრეს, რომ მხოლოდ იმის გაგება შემიძლია, დაჭრილებში არის თუ არა ჩემი შვილი. სიაში არ აღმოჩნდა და ამით უკვე ბედნიერი ვარ.“
შავი კვამლი „აზოვსტალის“ თავზე
18 მარტიდან აქტიურმა საბრძოლო მოქმედებებმა ქალაქიდან „აზოვსტალში“ გადაინაცვლა. იმის მიუხედავად, რომ მარიუპოლი უკვე ოკუპირებული იყო, ქარხანა უკრაინის კონტროლქვეშ რჩებოდა. „აზოვსტალში“ სხვა მებრძოლებთან ერთად იმყოფებოდა ევგენი ლეპინიც, საბრძოლო მეტსახელით „ლიპა“.
საკუთარი ბინის ფანჯრიდან უყურებდა ნატალია, როგორ ანადგურებდნენ რუსები „აზოვსტალს“. იმის გაფიქრებაც კი, რომ მისი შვილი იქ იყო, წარმოუდგენელ ტკივილს აყენებდა.
ნატალიას დღიური/ფოტო: hromadske.ua
„აზოვსტალი იქვეა, სადაც მე ვცხოვრობ, პირდაპირ ჩანს ჰორიზონტზე. ასე 7-8 კილომეტრი იქნება. ეს ჰორიზონტი სულ შავია. შავ–შავი კვამლი ადგას „აზოვსტალს“. უბრალოდ ანადგურებენ, ყველაფერს ანადგურებენ.
თვითმფრინავები დაფრინავენ. ვუყურებ შვიდი, რვა მოფრინავს. მთელი ცა აჭრელებულია, როცა ღრუბლები არაა და ცა მოწმენდილია. იშვიათადაა მოწმენდილი. მთელი ცა თვითმფრინავებისა და რაკეტის კუდებითაა დახაზული. უკვე 20 წუთია ყოველ სამ წამში ისვრიან.
როდესაც შრომის წიგნაკისთვის მივედი „ილიჩში“ [იქ ვმუშაობდი], გვამების გვერდით გავლა მომიწია. სულ გაშავებულები იყვნენ, ერთს ძაღლი ჭამდა…“
„გვბომბავენ, მაგრამ არ ინერვიულო, ყველაფერი კარგადაა“
ოლია იხსენებს, რომ 15 აპრილამდე, ქმარი სულ სწერდა და ამშვიდებდა: „ძლიერები ვართ, გავუძლებთ. ხალხი კი არა, იარაღი გვჭირდება. ყველაფერი კარგად იქნება“.
„ყოველდღე ვწერდი, შენ ოღონდ ცოცხალი დაბრუნდი-მეთქი…“- იხსენებს ოლია.- „და მპასუხობდა – „რას ამბობ, დავბრუნდები, ხომ დაგპირდი, ჩვენ ხომ ამდენი გეგმა გვაქვს. ყველაფერი კარგადაა. წესიერად ჭამე და თავს გაუფრთხილდი“.
ასე იყო 15 აპრილამდე.
15 აპრილს „აზოვსტალში“ გამალებული ბრძოლები მიდიოდა. ზუსტად იმ დღიდან აღარ მიუწერია ევგენის. ოლიამ დაიწყო რეკვა ყველასთან, ვისაც კი იცნობდა – თანამებრძოლებით დაწყებული, მეთაურებით დამთავრებული.
„16-შიც არავინ არაფერი მომწერა, არავინ მიპასუხა. ვიფიქრე, იქნებ კავშირის პრობლემაა-მეთქი. 17-შიც იგივე. 18-ში მისი თანამებრძოლისგან მომდის შეტყობინება – „მიიღე ჩემი თანაგრძნობა, ის აღარ არის“. „რა მოხდა, როგორ?“ „ბომბი“.
იმ დღიდან ნატალიას დღიური დარდითა და სასოწარკვეთილებითაა სავსეა.
„მე-80 დღე. ერთი დღით ვცხოვრობ. საკუთარი სიცოცხლის გამო აღარ მეშინია. სულერთია. უბრალოდ მხეცები არიან. ისინი, ვინც ომის საშინელებებზე ყვირიან და თან ბომბავენ და კლავენ, ყველაზე სასტიკ სასჯელს იმსახურებენ“.
გლოვის მიუხედავად, ნატალია სხვებს ეხმარებოდა – მეზობლების ბავშვებს აჭმევდა, იფარებდა ადამიანებს, ვინც სახლი დაკარგა.
9 მაისს „ფილტრაცია“ გაიარა. რუსები ზეიმობდნენ და დიდად არ შეუმოწმებიათ.
გაუშვეს, თუმცა მხოლოდ რუსეთში. რუსეთისა და ბელარუსის გავლით ორი კვირა იარეს დებმა. უკრაინაში მათ ოლია ელოდათ.
ქალები ახლა მოხალისეები არიან. ეს ეხმარებათ, ხანდახან მაინც დაივიწყონ საკუთარი ტრაგედია. ნატალია საჭმელს ამზადებს, ოლია კი ირპენის ჰოსპიტალში დაჭრილ სამხედროებს უვლის, თუმცა ამბობს, რომ ჯარში წასვლაზე ფიქრობს.
ფრაგმენტი მიმოწერიდან:
ოლია: მე უსასრულოდ დაგელოდები, უსასრულოდ.
თავს გაუფრთხილდი, ჩემი ცხოვრება ხარ. მიყვარხარ უზომოდ.
ჟენია: შენც გაუფრთხილდი თავს
მეც უზომოდ მიყვარხარ.
ავტორი: ინა პოპოვიჩი
თარგმნა: თამარ რუხაძემ
მთავარი ფოტო: ევგენი ლეპინი/hromadske.ua
