თვითმმართველობის არჩევნებზე ოპოზიციის გამარჯვების შემთხვევაში „ევროპული საქართველოს“ წევრი, ანესთეზიოლოგ-რეანიმატოლოგი ვახტანგ კალოიანი, ბათუმის საკრებულოს თავმჯდომარე გახდება. ამაზე ოპოზიციური ერთობა უკვე შეთანხმებულია. როგორ ხედავს თავის მომავალს პოლიტიკაში ცნობილი ექიმი და რამდენად შეძლებს იყოს დამოუკიდებელი თავმჯდომარე, ამ თემაზე ის „ბათუმელებთან“ საუბრობს.
- ბატონო ვახტანგ, როგორც ვიცით, საკმაოდ წარმატებული კარიერა გაქვთ მედიცინაში, ხართ „ნიუ-ჰოსპიტალის“ კრიტიკული მედიცინის დეპარტამენტის ხელმძღვანელიც. რატომ გაგიჩნდათ პოლიტიკაში მოსვლის ინტერესი?
პოლიტიკაში მოსვლა ჩემი გაცნობიერებული გადაწყვეტილებაა, რადგან შევატყვე, რომ იმ ვითარებაში, რაშიც ვართ, უფრო და უფრო ნაკლები გავლენის მოხდენა შემეძლო პროცესებზე. პანდემიამ ჩემი გადაწყვეტილება კიდევ უფრო დააჩქარა, რადგან უპასუხისმგებლობისა და არაპროფესიონალიზმის გამო უამრავი ადამიანი გარდაიცვალა. სამწუხაროდ, სხვანაირად ვერ მოვახერხე ამ მოჯადოებული წრის გარღვევა, ვერც პროფესიული თემიდან. მივიჩნიე, რომ ძალიან აქტიური და მკაცრი ცვლილებებია აუცილებელი, ადამიანები რომ დავიცვათ.
მეორე – დღეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი, ძალიან სტრატეგიული არჩევნები, რომელიც განსაზღვრავს ჩვენი ქვეყნის მომავალს. ამიტომ მიმაჩნია, რომ მინიმუმ ჩემი სამოქალაქო პოზიციაა პოლიტიკაში ყოფნა.
ამასთან, მაქვს საკმაოდ კარგი მენეჯერული გამოცდილება, ჩემი წინა კარიერიდან და პროექტებიდან გამომდინარე და ვთვლი, რომ კარგად შემიძლია ვმართო პროცესები როგორც ტექნოკრატიული, ასევე პოლიტიკური თვალსაზრისით.
- კლინიკაში, წესით, მაღალი ანაზღაურება გექნებათ, ვიდრე საკრებულოს თავმჯდომარეს…
მე მაქვს გარკვეული დანაზოგი, რომელიც მომცემს საშუალებას ვიმუშაო მშვიდად და მეორე, არ ვაპირებ მედიცინასთან კონტაქტის ბოლომდე გაწყვეტას, ვრჩები როგორც რეზიდენტურის ხელმძღვანელი – ბათუმშიც აქტიურად ვიქნები ჩართული სამედიცინო საქმიანობაში. ასე, რომ მე საკმარისი შემოსავალი მაქვს და არ ვიქნები დამოკიდებული მხოლოდ საკრებულოს თავმჯდომარის შემოსავალზე.
- უმაღლესი საბჭოს არჩევნებზე იყავით ბათუმის მაჟორიტარობის კანდიდატი და ამბობდით, რომ იქ ხედავდით თქვენს თავს. ვერ გაიმარჯვეთ. არ ხართ ამის გამო იმედგაცრუებული?
პოლიტიკაში იმედგაცრუება არ არსებობს. ემოციების ადგილი უნდა იყოს ცოტა. ის წესი, რითაც მოვდივარ პოლიტიკაში, მიმაჩნია, რომ სწორია. ეს არის აბსოლუტურად პრაგმატული, რადგან პოლიტიკაში ძალიან ბევრი ტექნოკრატიული გადაწყვეტილება გვჭირდება.
რომ ვერ გავიმარჯვე, რა თქმა უნდა, არ იყო სასიამოვნო, თუმცა ამას ჰქონდა აბსოლუტურად კონკრეტული მიზეზები, მათ შორის, ოპოზიციის შეცდომები გლობალურად. ასევე, ჩვენი პარტიის შეცდომები, რაც სტრატეგიულად გამოვასწორეთ ამ არჩევნებზე და ვამაყობ, რომ ამაში ძალიან დიდი როლი მაქვს.
შარშან ჩვენ პროდასავლური, დემოკრატიული ოპოზიცია ვიყავით ერთმანეთის კონკურენტები, წელს კონკურენტები არ ვართ და ის უპრეცედენტო კოორდინაცია ოპოზიციაში, რაც დღეს ბათუმშია, სხვა რეგიონებში არ ყოფილა. ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი გაკვეთილი, რაც ჩვენ წინა არჩევნებიდან ვისწავლეთ.
რა თქმა უნდა, ჩვენ ვმუშაობთ ჩვენი პარტიული სიებით ცალ-ცალკე და ეს არ არის საარჩევნო ბლოკი, მაგრამ მაჟორიტარულ უბნებში ჩვენ ყველანი ვართ ერთმანეთის მხარდამჭერები. მაგალითად, ჩემს ოლქში, ძველ ბათუმში, მე არ მყავს კონკურენტი ოპოზიციიდან, იგივე ხდება სხვა ოლქებშიც.
- ეს გაძლევთ იმედს, რომ ოპოზიცია შესაძლოა შევიდეს საკრებულოში კოალიციურად?
ეს, ფაქტობრივად, არის იმის გარანტია, რომ ოპოზიცია გაიმარჯვებს ბათუმში – წინა არჩევნებზე ოპოზიციას იმ შემადგენლობით, რომლითაც დღეს ვართ წარმოდგენილი, ბათუმში მიღებული აქვს 45 ათასი ხმა, „ქართულ ოცნებას“ კი – 32 ათასი ხმა. „ქართულმა ოცნებამ“ უნდა გააყალბოს 12 ათასზე მეტი ხმა, რომ ეს ბალანსი მის სასარგებლოდ შეცვალოს. ამ კოორდინაციის პირობებში ეს შეუძლებელია. შესაბამისად, ეს, ფაქტობრივად, გარანტიაა, რომ ხელისუფლებაში მოდის ოპოზიცია ბათუმში და ბათუმის საკრებულო იქნება ოპოზიციური.
- რადგან ოპოზიცია კოალიციურად იქნება წარმოდგენილი, ასეთ პირობებში რამდენად შეძლებთ იმ ცვლილებების განხორციელებას, რის გამოც ამბობთ, რომ პოლიტიკაში მოდიხართ?
ჩვენი ვარაუდით „ევროპულ საქართველოს“ ეყოლება მინიმუმ 3 წარმომადგენელი საკრებულოში, თუმცა მთელი ამბავი არის ზუსტად ამაში, რომ ეს იქნება უპრეცედენტო ერთობა და მომავალი კოალიცია, რომლის პრინციპებზეც უკვე ვართ შეთანხმებული.
ჩვენ შეთანხმებული ვართ არამარტო წინასაარჩევნო სტრატეგიაზე, არამედ შეთანხმებული ვართ ვიცე-მერების კანდიდატურებზე, რომელთაგან არც ერთი არ იქნება „ნაციონალური მოძრაობის“ წევრი. შეთანხმებული ვართ იმ ძირითად საბიუჯეტო პარამეტრებზე, რომლებსაც დავამტკიცებთ კოალიცია. ჩვენ აწი კი არ ვაპირებთ ფიქრს რა გავაკეთოთ, ეს საკითხი უკვე გავლილი გვაქვს. ეს არის გარანტია, რომ საკრებულოს თავმჯდომარეს ექნება მნიშვნელოვანი ბერკეტები.
ჩვენ ვიცით, როდის არ დავუჭერთ მხარს მერს, ვინც არ უნდა იყოს ის. ჩვენ ვიცით, როდის ჩავაგდებთ ბიუჯეტს, თუ ის პუნქტები არ იქნება გათვალისწინებული, რაზეც შევთანხმდით.
ჩვენ დღეს ვიცით ბიუჯეტირების ძირითადი პრინციპები, ვიცით ძირითადი დამოკიდებულებები შემოერთებულ ტერიტორიებთან, ქალაქის განაშენიანებასთან, სოციალურ პოლიტიკასთან, ახალგაზრდობასთან მიმართებაში. ამ პრინციპებზე თუ არ იქნება ბიუჯეტი დაფუძნებული, თუ არჩეული მერი გადაუხვევს ამ პრინციპებს, მას საკრებულოს უმრავლესობის მხარდაჭერა არ ექნება.
რაც შეეხება კონკრეტულ საკითხებს, რომლებიც დამატებით წარმოიშვება, რა თქმა უნდა, იმაზეც იქნება მსჯელობა და იმ პრინციპებიდან გამომდინარე, რითაც ჩვენ კოალიციაში ვართ, დარწმუნებული ვარ, გადავწყვეტთ.
- ოპოზიციური ერთობის მერობის კანდიდატი არის გიორგი კირთაძე. მაგალითად, თუ ის გახდება მერი და გექნებათ წინააღმდეგობა რაიმე საკითხში, როგორ ფიქრობთ, „ნაციონალური მოძრაობის“ წევრები საკრებულოში მის გადაწყვეტილებებს მხარს არ დაუჭერენ?
ბათუმში შვიდი საარჩევნო უბნიდან „ნაციონალების“ კანდიდატები მხოლოდ სამ უბანშია წარმოდგენილი. არც ვიცე-მერები იქნებიან ამ პარტიიდან. „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ სწორად გაიაზრა, რომ კოალიციის გარეშე ივანიშვილის ხელისუფლების დამარცხება გამორიცხულია. მე ეჭვი მეპარება, რომ ეს მცდელობა ჰქონდეს „ნაციონალურ მოძრაობას“, მაგრამ თუ ექნებათ, ძალიან მარტივად დაკარგავს უმრავლესობას საკრებულოში. ასე, რომ აქ ასეთი თამაში არ არის.
- კოალიციის შემთხვევაში თუ არსებობს საკრებულოს თავმჯდომარეზე ზეწოლის რისკები? ვთქვათ, ისეთივე ზეწოლა, როგორც ახლანდელ საკრებულოს თავმჯდომარეს აქვს, როცა კარნახობენ რა საკითხი შეიტანოს ან ამოიღოს დღის წესრიგიდან.
როგორ წარმოგიდგენიათ, რომ რიჟვაძემ ან ჩიქოვანმა გამიბედოს და დამიმესიჯოს რომელიმე საკითხი გავიტანო თუ არა? გარანტია იმის, რომ მე გავლენებისგან ვიქნები თავისუფალი, პირველი ეს არის კოალიცია და მეორე, ეს არის ჩემი პროფესია.
ძალიან უხეშად რომ ვთქვა, ფეხებზე მკიდია პოლიტიკური გავლენები, რადგან არც ჩემი შემოსავალი და არც ჩემი კარიერა ამაზე არ არის დამოკიდებული. მე მაქვს ავტორიტეტი, რომლის დახურდავება არავის მესიჯად არ მიღირს. მე ვიქნები არჩეული და არა დანიშნული თავმჯდომარე და ოთხი წლის შემდეგ მისასვლელი პირი უნდა მქონდეს ჩემს ამომრჩეველთან. ეს სხვაობაა ჩემსა და სულიკო თებიძეს შორის. მე ამომრჩეველთან ვარ ანგარიშვალდებული, ის კი – რიჟვაძესთან.
კოალიცია ზუსტად ამის წამალია, რომ ბევრი განსხვავებული პარტია, ურთიერთკონტროლის საფუძველზე არ მისცემს საშუალებას კონკურენტს, რამე ცუდი გააკეთოს.
- მრავალფეროვნებაზე მინდა გკითხოთ, ეთნიკური უმცირესობები ბათუმის საკრებულოში თითქმის არასდროს არ არიან წარმოდგენილნი. რატომ, როგორ ფიქრობთ?
„ევროპული საქართველო“, ასე ვთქვათ, დაყოფის წინააღმდეგი ვართ, რადგან მივიჩნევთ, რომ იგივე ეთნიკური უმცირესობების ინტერესებს თავისუფლად წარმოადგენს სხვაც. მთავარია, წარმოდგენილი იყოს მოქალაქეების ინტერსები და უფლებები. რა თქმა უნდა, ეთნიკურ უმცირესობებს აქვთ ძალიან დიდი როლი ბათუმის განვითარებაში და ბათუმის ისტორიული სურათის შექმნაში. უბრალოდ მათი მხრიდან არ არის, სამწუხაროდ, პოლიტიკური აქტიურობა.
- ჩვენ პირიქით გვესმის ხოლმე, მათ სურთ აქტიურობა, თუმცა არ აქვთ შეთავაზებები.
ჩემს უბანში ეთნიკური უმცირესობები ცხოვრობენ, ბევრს ვიცნობ, მაგრამ პოლიტიკური აქტიურობის სურვული იშვიათად აქვთ. ჩვენი მიზანია სამოქალაქო საზოგადოების გაძლიერება, რაც მათ მისცემს დამოუკიდებლად ფუნქციონირების საშუალებას.
ბიუჯეტში ვიქნებით ერთ-ერთი აქტიური ლობისტი, რომ დაფინანსდეს მოქალაქეების იდეები, სამოქალაქო ჯგუფებმა რომ შეძლონ ფუნქციონირება.
მაგალითად, უნდა გაიზარდოს პროექტის „შენი იდეა ბათუმს“ ბიუჯეტი, ასევე ახალგაზრდული და სოციალური პროექტებისთვის უნდა იყოს ბიუჯეტი გათვალისწინებული.
კოალიცია ბიუჯეტის დეცენტრალიზაციის მომხრეა და მიგვაჩნია, რომ ფული უნდა მიიღონ „ამხანაგობებმა“ და თვითონ გადაწყვიტონ თავიანთი პრობლემები, რომ არ ეხვეწონ მერიას, თუ შეიძლება ლიფტი გაგვიკეთეო. ეს იქნება სამოქალაქო ჯგუფების გაძლიერება, როცა მოქალაქეები განკარგავენ ბიუჯეტს.
- პოლიტიკაში ქალების როლზე რას ფიქრობთ, უნდა იყოს თუ არა მეტი ქალი თუნდაც საკრებულოში?
ზოგადად, ჩვენ წინააღმდეგი ვართ კვოტირების, რადგან მიგვაჩნია, რომ ხელოვნური კვოტირება არ უწყობს ხელს ქალების გაძლიერებას. ადამიანი, რომელიც ვერ ახერხებს სწავლას, რადგან ბავშვის დამტოვებელი არ ჰყავს, იმის მესამე ნომრობა ხომ ეფემერულია. ჩვენ იმის საშუალება უნდა მივცეთ ქალებს, რომ ისწავლონ, რეალური შემოსავალი მიიღონ, რეალური პროფესია შეიძინონ და რეალურად გაძლიერდნენ. როცა რეალურად დააინტერესებთ პოლიტიკა, ისინი თავისთავად სასურველი პოლიტიკოსები იქნებიან.
- მინდა ლგბტქ თემზეც გკითხოთ. თქვენი აზრით „ღირსების მარში“ უნდა ჩატარდეს ბათუმში თუ არა?
პირველი, რაც აქ არის გასაკეთებელი, ეს არის ის, რომ ადამიანს არ უნდა ეშინოდეს საკუთარი იდენტობის გამოხატვა. ეს არის ყველაზე მნიშვნელოვანი. ამიტომ მთავარია, რომ ადამიანებს იდენტობის დამალვა არ უწევდეთ და მათ ჰქონდეთ საკუთარი პოზიციის გამოხატვის უფლება, რა თქმა უნდა, იმ რეგულაციის ფარგლებში, როგორც ყველა სხვას.
- წინა მოწვევის საკრებულოებში ბევრი ისეთი გადაწყვეტილება მიიღეს, რამაც დააზიანა ბათუმის კულტურული მემკვიდრეობა. „ინვესტიციების“ სახელით დაინგრა და წაიშალა ბევრი ძეგლი. როგორია თქვენი პოზიცია ამ საკითხზე?
სანამ არ იქნება გენერალური გეგმა, უნდა დასრულდეს ზონებიდან სხვადასხვა უბნის ამოღების პრაქტიკა, რაც რეალურად ყველაზე მეტად აზიანებს ქალაქს. თუმცა მხოლოდ კონსერვაცია ან მხოლოდ არაგონივრული განაშენიანება, რაც ჩვენ გვაქვს, გამოსავალი არ არის. უნდა შეიქმნას მემკვიდრეობის მართვის ფონდი, უნდა მოხდეს ძეგლების ხელახალი აღწერა და კომერციულ და ბიზნესაქტივობაში ჩართვა აქტიურად, რომ ეს გახდეს იქ მცხოვრებთა შემოსავლის წყაროც.
ეს არის მართვის პროცესი, რომელმაც, ერთი მხრივ, ბათუმს უნდა შეუნარჩუნოს ისტორიული სახე, რაც მის უნიკალურობას განაპირობებს და მეორე მხრივ, ეს უნდა გახდეს აქტიური ბიზნესსუბიექტი. სახელმწიფოს და თვითმმართველობის როლი არის ეს, პროფესიულ განსჯაზე და შეფასებაზე დაფუძნებული გადაწყვეტილებების მიღება.
დღეს ჩვენ გვაქვს ყბადაღებული საბჭო, სადაც ბიუროკრატები არიან ძირითადად და პროფესიონალების ხმა იქ არ ისმის. ეს საკითხები უნდა გადაწყდეს პროფესიულ თემში მსჯელობისა და კამათის შედეგად და ამაზე დაფუძნებით უნდა იყოს მიღებული პოლიტიკური გადაწყვეტილება.
- თქვენი ოჯახის წევრებზეც მინდა გკითხოთ, ბათუმში ცხოვრობენ თუ სხვა ქალაქში?
ჩემი მეუღლე საკმაოდ წარმატებული ექიმია. ამჟამად თბილისშია, თუმცა უკვე მივიღეთ ბათუმში გადმოსვლის გადაწყვეტილება. ჩემი ერთი შვილი ამერიკაში სწავლობს, მეორე კი სკოლაშია.
მამაჩემი, პაატა კალოიანიც, საკმაოდ აქტიური ადამიანია და სულ ბათუმში ცხოვრობს. ასე, რომ ჩემი მიზნები ახლა მთლიანად ბათუმს უკავშირდება. თუმცა მაქვს სხვა პოლიტიკური ამბიციებიც და ვეცდები, რომ სამომავლოდ ვიყო ბათუმის ხმა საქართველოს პარლამენტშიც.
