ღრძილებიდან მცირედი სისხლდენა უყურადღებობის შემთხვევაში შესაძლოა საკმაოდ სერიოზულ დაავადებაში, პარადონტიტში გადაიზარდოს. საწყის ეტაპზე სისხლდენა შესაძლოა კბილების გამოხეხვის ან რაიმე მყარი საკვების დაღეჭვისას შენიშნოთ. მას უმეტესად არ ახლავს ტკივილი. პარადონტოლოგი აკაკი ბენდელიანი ამბობს, რომ ღრძილებიდან სისხლდენა, თუნდაც ცოტა რაოდენობით, ნიშანია იმისა, რომ დროა სტომატოლოგს მიმართოთ.
„სახლის პირობებში ამ პრობლემის მოგვარება რთულია. პაციენტები თვითნებურად მკურნალობენ სხვადასხვა სავლებით და დროებით შვებას გრძნობენ, მაგრამ ამას მხოლოდ ხანმოკლე ეფექტი აქვს და შემდეგ სავალალო მდგომარეობამდე მივყავართ”, – ამბობს ექიმი.
პარადონტიტი არის ღრძილების ინფექცია, რომელიც აზიანებს ღრძილის რბილ ქსოვილს, უყურადღებობის შემთხვევაში კი შესაძლოა დააზიანოს ძვლოვანი ქსოვილიც (პარადონტი), რომელშიც კბილია მოთავსებული. პარადონტიტის შედეგად შესაძლოა ადამიანმა დაკარგოს კბილები.
არსებობს ამ დაავადების სხვადასხვა სტადია და ფორმა, პარადონტიტი საბოლოო სტადიაა, არის – გინგივიტიც, რომელიც უფრო მსუბუქი ფორმაა და სტომატოლოგთან ერთი ვიზიტითაც კი გვარდება.
- ბატონო აკაკი, რა იწვევს ან სხვა რა დაავადების მანიშნებელი შეიძლება იყოს ღრძილებიდან სისხლდენა?
ყველაზე ხშირი მიზეზია ქვებისა და ნადების არსებობა, რისი მიზეზიც პირის არასწორი ჰიგიენაა, რის გამოც შეიძლება განვითარდეს ღრძილის ანთება, შემდეგ გადავიდეს ძვალზე, მოხდეს ძვლოვანი ქსოვილის განლევა და განვითარდეს პარადონტიტი. მეორე ფაქტორი არის ზოგადი სომატური დაავადებები – დიაბეტი, გულსისხლძარღვთა დაავადებები, ღვიძლის დაავადებები და სხვა. თუმცა ეს არის ზოგადი სომატური მიზეზები, უმეტესად ღრძილებიდან სისხლდენა განპირობებულია ადგილობრივი მიზეზებით – ან კონსტრუქციაა არასწორი, ან ბჟენია არასწორად გაკეთებული და ა.შ.
თუ ადამიანი დროულად არ მიმართავს ექიმს და დაავადება განვითარდება, კარიესის არარსებობის შემთხვევაშიც კი, კბილი შეიძლება ჩამოვარდეს ან ამოვარდეს. ზოგჯერ პაციენტებს დისკომფორტი ექმნებათ ღრძილის გაშიშვლების გამოც – ღრძილის დეფორმაციის გამო კბილი ისე ჩანს, თითქოს დაგრძელდა. თუ წინა კბილებზე ხდება ეს ყველაფერი, პაციენტები ვიზუალური დისკომფორტის გამო მიმართავენ ექიმს. სამწუხაროდ, თუ ამ ეტაპამდე მიიყვანს საქმეს პაციენტი, შემდეგ იმ ღრძილის ამოსვლა ზემოთ, ისევ იმ დონეზე ამოყვანა, ცოტა რთულია და უმეტესად ვცდილობთ ღრძილი შევინარჩუნოთ ამ მდგომარეობაში და კონტროლის ქვეშ გვყავდეს პაციენტი. ანუ შევამოწმოთ მდგომარეობა ექვს თვეში ერთხელ.
- როგორ მკურნალობთ პარადონტიტს?
პარადონტიტის რამდენიმე ფორმა არსებობს. თუ დგინდება პარადონტიტის დიაგნოზი, პირველად ხდება გამომწვევი მიზეზების გამოვლენა და ამ ფაქტორების მოშორება/გამოსწორება. მაგალითად, არის შემთხვევები, როცა კონსტრუქციები ანუ ხიდები არის გადმოკიდული ან დაძველებულია და იქ საჭმლის ნარჩენები ჩადიოდა, რამაც გამოიწვია ღრძილების ანთება და შემდეგ პარადონტიტი. ამ ფაქტორების მოხსნის შედეგად თუ კი ვიღებთ ცოტა გაუმჯობესებას, უკვე ხდება ახალი კონსტრუქციის გაკეთება და შემდეგ კონტროლი.
გამოკვლევისა და დიაგნოსტირებისას ვადგენთ ე.წ. რუკას – ანუ ისაზღვრება ყოველი პარადონტოლოგიური ჯიბის სიღრმე, ყველა კბილის მიდამოში, რაც გვაქვს პირის ღრუში. დგინდება დიაგნოზი, იწყება მკურნალობის ეტაპები. ამას შესაძლოა დასჭირდეს 4-5 ვიზიტი. მკურნალობის ეტაპების დასრულების შემდეგ პაციენტი 2-3 თვის შემდეგ მოდის კონტროლზე, ხდება გადათვალიერება, ახერხებს თუ არა ჰიგიენის სწორად დაცვას და თუ მიმდინარეობს ყველაფერი ისე, როგორც გვინდა – ღრძილი უნდა იყოს ღია ვარდისფერი, არ უნდა იყოს შეშუპება, სიწითლე,აღარ უნდა აღენიშნებოდეს სისხლდენა კბილების გამოხეხვის დროს. ამ ყველაფრის შემდეგ შესაძლოა დასჭირდეს განმეორებითი წმენდა, ან ვიბარებთ უკვე ოთხ თვეში.
ერთი წლის შემდეგ გაკეთდება ისევ “რუკა” და იმ სიღრმეებს, რაც გვქონდა თავიდანვე, შევადარებთ ახალ მონაცემს. მაგალითად, არის შემთხვევები, როცა ხდება პარადონტოლოგიური ჯიბეების გაღრმავება ან პირიქით – კლება.
- თვითმკურნალობა რატომ შეიძლება იყოს საშიში?
მაგალითად, თუ პარადონტოლოგიურ ჯიბეში (ღრძილიდან ძვლამდე სიმაღლე) ფიქსირდება ქვა და პაციენტი იკეთებს სავლებს, რა თქმა უნდა, შესაძლოა იგრძნოს რაღაც დროით შვება, მაგრამ ის ქვა, რომელიც ღრძილქვეშ არის, სავლებით ხომ არ მოშორდება, იქ უნდა მოხდეს ექიმის მიერ ინსტრუმენტული, მექანიკური ზემოქმედება. სანამ მიზეზი არ იქნება მოშორებული, პარადონტიტი მიმდინარეობს, ჯიბე კიდევ უფრო ღრმავდება. თუ დღეს გვაქვს ამ ჯიბის სიღრმე 5 მილიმეტრი (რაც უკვე პარადონტიტის ნიშანია), 6-7 თვის შემდეგ შეიძლება გახდეს 7 მილიმეტრი. თითქოს არ არის დიდი სხვაობა, მაგრამ პარადონტის შემთხვევაში ეს არის ძალიან ბევრი. როცა ძვლოვანი ქსოვილი, რაშიც კბილი დევს, უკვე აღარ გვაქვს, ჩათვალეთ, რომ კბილი მორყეულია.
__________
ფოტოზე: პარადონტოლოგი აკაკი ბენდელიანი
