მთავარი,სიახლეები,ჯანმრთელობა

11 და 13 წლის მოზარდებში ალკოჰოლით თრობის მაქსიმალური მაჩვენებელი საქართველოშია – ჯანმო

21.05.2020 • 3684
11 და 13 წლის მოზარდებში ალკოჰოლით თრობის მაქსიმალური მაჩვენებელი საქართველოშია – ჯანმო

მოზარდების ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული ქცევების შემსწავლელი გლობალური კვლევა, რომელიც ჯანმოს ევროპის რეგიონული ოფისის ხელშეწყობით 45 ქვეყანაში, მათ შორის, საქართველოში ჩატარდა, მოიცავს ინფორმაციას 11, 13 და 15 წლის მოზარდების ფიზიკური ჯანმრთელობის, სოციალური ურთიერთობებისა და ფსიქიკური კეთილდღეობის შესახებ. კვლევაში 227 441 მოზარდი გამოიკითხა.

კვლევის შედეგების მიხედვით, ერთ-ერთ მთავარ გამოწვევად მოზარდების ჯანმრთელობის მხრივ არაჯანსაღი კვება და შემცირებული ფიზიკური აქტივობა რჩება. კვლევაში წერია, რომ ევროპის რეგიონის ქვეყნების ნაწილში კვლავ მატულობს მოზარდებში ჭარბი წონისა და სიმსუქნის მაჩვენებელი, კერძოდ, ეს პრობლემა ყოველ მეხუთე მოზარდს აწუხებს. ასევე, მიუხედავად იმისა, რომ ალკოჰოლისა და თამბაქოს მოხმარება მოზარდებში კლებულობს, ეს მაჩვენებელი მაინც მაღალია – კერძოდ, 15 წლის მოზარდების ერთ მესამედზე მეტს დაულევია ცხოვრებაში ალკოჰოლი და ყოველ მეშვიდეს მოუწევია თამბაქო ბოლო 30 დღის განმავლობაში.

რას ამბობს კვლევის შედეგები საქართველოს მოზარდებზე

ყოფილან თუ არა ალკოჰოლური თრობის მდგომარეობაში ცხოვრებაში ერთხელ მაინც, ან/და ბოლო 30 დღის მანძილზე:

ეს მაჩვენებელი სხვადასხვა ქვეყანაში / რეგიონში მნიშვნელოვნად განსხვავდებოდა. კვლევაში წერია, რომ ასეთი ქცევის მაჩვენებელი 11 და 13 წლის ასაკში, ზოგადად, დაბალი იყო, თუმცა ამ ასაკში მაქსიმალური მაჩვენებლები ბულგარეთსა და საქართველოში დაფიქსირდა.

ბოლოდროინდელი თრობის ან ცხოვრებაში ერთხელ მაინც თრობის მაჩვენებელი მატულობს რესპონდენტთა ასაკის მატებასთან ერთად. კვლევაში წერია, რომ მთლიანობაში გამოკითხული ყოველი მეხუთე 15 წლის მოზარდი (20%) ყოფილა ალკოჰოლის ზემოქმედების ქვეშ ორჯერ ან მეტჯერ ცხოვრებაში და შვიდიდან თითქმის ერთი (15%) იმყოფებოდა ამ მდგომარეობაში ბოლო 30 დღის განმავლობაში. ალკოჰოლთან დაკავშირებული კითხვის ორივე ნაწილში, გენდერული თვალსაზრისით დიდი სხვაობა საქართველოს გარდა დაფიქსირდა ალბანეთში, სომხეთში, მოლდოვასა და რუმინეთშიც.

მთლიანობაში ჩანს, რომ ბიჭებს უფრო მეტად მიუღიათ ალკოჰოლი ცხოვრებაში, ვიდრე გოგონებს. გენდერულ ჭრილში ამ მონაცემის ერთ-ერთი ყველაზე დიდი სხვაობა სწორედ საქართველოში დაფიქსირდა, ანუ ამ კითხვაზე დადებითი პასუხი გაცილებით უფრო მეტმა ბიჭმა  (36%) დააფიქსირა, ვიდრე გოგომ (20%).

არაჯანსაღი კვება და ჭარბი წონა:

ყოველი ოთხი თინეიჯერიდან ერთი (25%) ყოველდღიურად ჭამს ტკბილეულს (მათ შორის შოკოლადს) – ტკბილეულის ყოველდღიური მოხმარება ქვეყნების მიხედვით ფართოდ განსხვავდებოდა, მაგალითად, ეს მაჩვენებელი ფინეთში (ყველა ასაკობრივი ჯგუფიდან) 3% –ია,  სომხეთში (13 წლის გოგოები) კი 70%. მოზარდებისთვის, რომლებიც ცხოვრობენ ჩრდილოეთ ევროპის ქვეყნებში (დანია, ისლანდია, ნორვეგია, ფინეთი და შვედეთი), აღინიშნა ტკბილეულის ყოველდღიური მოხმარების დაბალი მაჩვენებელი. ტკბილეულის ყოველდღიური მოხმარება ყველაზე გავრცელებულია ალბანეთში, სომხეთსა და საქართველოში. “მეორეს მხრივ  ისეთი ქვეყნები, როგორებიცაა ალბანეთი, სომხეთი და საქართველო, არიან იმ ქვეყნებს შორის, რომელთაც ასეთი ქცევის მაღალი პრაქტიკა აქვთ”, – წერია კვლევაში.

კვლევის საერთო შედეგებით, გამოკითხული მოზარდების თითქმის ნახევარი (48%) არ რთავს კვების ყოველდღიურ რაციონში არც ხილს და არც ბოსტნეულს. ცალკე საქართველოშიც დაახლოებით ანალოგიური მაჩვენებელია.  გამოკითხული 15 წლის გოგონების მხოლოდ 46% და ამავე ასაკის ბიჭების მხოლოდ 46% მიირთმევს ყოველდღიურად ხილს:

2014 წლიდან 2018-მდე, ქვეყნების მესამედში დაფიქსირდა მოზარდებში ჭარბი წონისა და სიმსუქნის მაჩვენებლების მატება, რაც ყოველ მე-5 ბავშვს აწუხებს.

ფიზიკური აქტივობა:

მნიშვნელოვანია, რომ კვლევის საერთო მაჩვენებლით გამოკითხული მოზარდების მხოლოდ  19% იცავს ჯანმო-ს რეკომენდაციას, რომლის მიხედვითაც, ყოველდღიურად საჭიროა 60 წუთიანი ზომიერი დატვირთვა მაინც. საქართველოში ასეთი მოზარდების მაჩვენებელი საკმაოდ დაბალია:

საკუთარი თავის აღქმა:

15 წლის მოზარდების მეოთხედზე მეტმა (29%) თქვა, რომ თავს მსუქნად მიიჩნევს. თითქმის ყველა ქვეყანაში, მათ შორის საქართველოშიც, ეს პასუხი გოგონებმა უფრო ხშირად დააფიქსირეს (36%), ვიდრე ბიჭებმა (22%). კონკრეტულად საქართველოში ასე მიიჩნევს გამოკითხული 15 წლის გოგონების 29% და ბიჭების 22%.

 

პირის ჰიგიენა:

კვლევის მიხედვით, გამოკითხული მოზარდების მხოლოდ ⅔ იწმენდს კბილებს დღეში ორჯერ, საქართველოში ასეთი სურათია:

სქესობრივი კავშირი:

მთლიანი კვლევის ფარგლებში გამოკითხული ბიჭები გოგონებზე უფრო ხშირად აფიქსირებდნენ, რომ ჰქონიათ სქესობრივი კავშირი 15 წლის ასაკითვის (ბიჭები – 24% და გოგონები – 14%).
გენდერულ ჭრილში მნიშვნელოვანი განსხვავებები დაფიქსირდა 29 ქვეყანაში, კვლევის მიხედვით ყველაზე დიდი სხვაობა დაფიქსირდა საქართველოში (43 პროცენტული პუნქტით) და ალბანეთში (40 პროცენტული პუნქტით).
გრენლანდია ერთადერთი ქვეყანა იყო, სადაც მნიშვნელოვნად მაღალი პრევალენტობა ჰქონდათ გოგონებს.

კვლევა მოიცავს 2017-2018 წლების პერიოდს. სკოლის ასაკის ბავშვებში ჯანმრთელობის ქცევის (Health Behaviour in School-aged Children (HBSC))კვლევა, ყოველ ოთხ წელიწადში ერთხელ ტარდება.

გადაბეჭდვის წესი


ასევე: