აჭარის უმაღლესი საბჭოს საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტში თვლიან, რომ აჭარის 2020 წლის ბიუჯეტის პროექტში, „პროგრამებისა და პროექტების შეფასების ინდიკატორები ხშირ შემთხვევაში არის ზოგადი, რაც მათი დაფინანსების რაციონალურობის და შესაძლო ეფექტიანობის შეფასების შესაძლებლობას არ იძლევა“.
კომიტეტი ასევე სთხოვს რეგიონის მთავრობას, მაქსიმალურად მიაწოდონ მოსახლეობას ინფორმაცია პროგრამებისა და ინფრასტრუქტურული პროექტების შესახებ სხვადასხვა კომუნიკაციის [სტენდები, ბუკლეტები, მასმედია, სოციალური ქსელები და სხვა] გამოყენებით.
აჭარის უმაღლესმა საბჭომ 2020 წლის რესპუბლიკური ბიუჯეტის პროექტი მთავრობას შენიშვნებით გუშინ, 20 ნოემბერს, დაუბრუნა. საბჭოს 6 კომიტეტიდან ორს – ადამიანის უფლებათა დაცვისა და განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის საკითხთა კომიტეტს – შენიშვნები საერთოდ არ ჰქონია.
შენიშვნები ბიუჯეტის პროექტთან დაკავშირებით არ აქვს არც იურიდიული და ადამიანური რესურსების მართვის დეპარტამენტს. რაც შეეხება საკონსტიტუციო, იურიდიული და საპროცედურო საკითხთა კომიტეტს, რამდენიმე ტექნიკური შენიშვნით შემოიფარგლა.
აჭარის 2020 წლის ბიუჯეტის პროექტთან დაკავშირებით უმაღლესი საბჭოს შენიშვნები, კომიტეტების მიხედვით
საფინანსო-საბიუჯეტო და ეკონომიკურ საკითხთა კომიტეტი:
[checklist]
- ავტონომიური რესპუბლიკის განსაკუთრებულ უფლებამოსილებას წარმოადგენს ჯილდოებისა და საპატიო წოდებების დადგენა-მინიჭება. მიზანშეწონილია, ამ უფლების განსახორციელებლად ბიუჯეტის პროექტში გათვალისწინებული იქნას თანხები.
- სასურველია, ჯანდაცვის სამინისტოს პროგრამის „2008 წლის რუსული აგრესიის შედეგად დაღუპულთა, დაზიანების შედეგად შეზღუდული შესაძლებლობის სტატუსის მქონე მეომართა და 2012 წელს ავღანეთში დაღუპულ სამხედრო მოსამსახურეთა ოჯახების დახმარების“ ფარგლებში პროგრამის მოსარგებლე ბენეფიციარებმა დამატებით მიიღონ ერთჯერადად ფინანსური დახმარება საქართველოს დამოუკიდებლობის დღესთან დაკავშირებით (ათასი ლარის ოდენობით). რისთვისაც რესპუბლიკური ბიუჯეტიდან მოხდეს ჯანდაცვის სამინისტროს დაფინანსების ზრდა.
- ბათუმის ხელოვნების სახელმწიფო სასწავლო უნივერსიტეტი ახორციელებს სწავლებას კინო ხელოვნების მიმართულებით. სასურველია, განათლების სამინისტროს მიერ ხელი შეეწყოს დამწყები და სტუდენტი კინორეჟისორების თვითრეალიზებას პროგრამა „კინოწარმოების ხელშეწყობა აჭარაში“ ფარგლებში.
- სათხილამურო სპორტის პოპულარიზაციისა და განვითარებისათვის, აჭარის სათხილამურო კურორტებზე შიდა ტურიზმის გაზრდის მიზნით, აუცილებელია ქალაქ ბათუმში სათხილამურო სკოლის შექმნა, სადაც უნდა მოეწყოს სათხილამურო სიმულატორები და შესაბამისი ინფრასტრუქტურა.
- სასურველია შეიქმნას პროგრამა, რომელიც იმ ოჯახებს, რომლებიც წლების მანძილზე ცხოვრობენ აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის საკუთრებაში არსებულ მიწებზე, აშენებული აქვთ საცხოვრებელი სახლები, მოჰყავთ სასოფლო სამეურნეო კულტურები, დაეხმაროს ამ მიწების კერძო საკუთრებაში რეგისტრაციაში.
- სასურველია შეიქნას პროგრამა, რომელიც იმ ოჯახებს, რომელთაც აქვთ სურვილი და მატერიალური საშუალება სოფლად აიშენონ სახლი და აწარმოონ სოფლის მეურნეობა, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის საკუთრებაში არსებული მიწა და საცხოვრებელი სახლის ტიპიური პროექტები გადაეცეს სიმბოლურ ფასად შესაბამისი ვალდებულებების შესრულების პირობით. ამით თავიდან ავიცილებთ უკონტროლო თვითნებურ ჩასახლებებს, უპროექტო მშენებლობებს და მივიღებთ ურბანულად სწორად განვითარებულ დასახლებებს, ამისათვის საჭიროა შეირჩეს აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის საკუთრებაში არსებული კონკრეტული მიწის ნაკვეთები მუნიციპალიტეტების მიხედვით.
- სასურველია მცირე საწარმოების მხარდაჭერის პროგრამის დასახვა.
- სასურველია, მაგისტრატურის და დოქტორანტურის საგანმანათლებლო პროგრამების დაფინანსება; ასევე, წარჩინებული და კურსდამთავრებული სტუდენტების უცხოეთში სტაჟირების დაფინანსება.
- სოფლის მეურნეობის კუთხით: სასურველია ისეთი პროგრამის შექმნა, რომლის ფარგლებშიც ფერმერები მიიღებენ გრძელვადიან აგროსესხებს საშეღავათო პერიოდით (ბაღების გაშენების, ხილის მოსავლიანობის, ნერგების განაშენიანების მიზნით), ხოლო სესხის დაფარვა დაიწყოს მოწეული მოსავლის რეალიზაციის შემდგომ პერიოდში.
- სასურველია, საჯარო სამსახურებში დასაქმებულ საჯარო მოხელეთა კვალიფიკაციის და პროფესიული განვითარების ხელშეწყობის მიზნით შესაბამის საბიუჯეტო ორგანიზაციებში მოხდეს სახსრების გამოყოფა.
- ბიუჯეტის პროექტში, პროგრამებისა და პროექტების შეფასების ინდიკატორები ხშირ შემთხვევაში არის ზოგადი, რაც პროგრამებისა და პროექტების დაფინანსების რაციონალურობის და შესაძლო ეფექტიანობის შეფასების შესაძლებლობას არ იძლევა. საჭიროებს პროგრამების და ქვეპროგრამების შეფასების მაჩვენებლების ეფექტიანობის დახვეწა და სრულყოფა.
- მიზანშეწონილია, 2020 წლის ბიუჯეტში გათვალისწინებულ იქნას კურორტ გოდერძიზე და კურორტ გომარდულში ახალი საბაგირო გზების, სათხილამურო პარკის და ასევე, ტოპოგანის პროექტირება და მოწყობა.
- კურორტ ბეშუმსა და ალპურ ბოტანიკურ ბაღს შორის არსებული ზონისთვის მომზადებულია ტყეპარკის განაშენიანების პროექტი, მიზანშეწონილია მისი დროული განხორციელება.
19. 0409 პროგრამის განხორციელება გათვალისწინებულია მხოლოდ 2020 წელს, საჭიროა აღნიშნული პროგრამა გაგრძელდეს მომდევნო წლებში, პროგრამა ვიწრო დანიშნულებისაა.
მიზანშეწონილად მიგვაჩნია, აღნიშნული პროგრამა ნარჩენების მართვის გადამუშავების და უტილიზაციის მიმართულებებს სრულად მოიცავდეს, რადგანაც მხოლოდ ნარჩენების გადამუშავების წახალისება ამ მიმართულების სწორი განვითარებისთვის ეფექტური არ იქნება. - თეთროსანი ზედახუცუბნის 1,5 კმ .გზის მოასფალტება (ცხოვრობს 40 ოჯახი); ხუცუბანი, ნაკაიძეები, თეთროსანი 1,8 კმ. გზის მოასფალტება (ცხოვრობს 80 ოჯახი); ქაქუთი, ჩაის ფაბრიკის დასახლება ლეღვას შემაერთებელი გზა 1,8კმ. მოასფალტება (ცხოვრობს 80 ოჯახი); ქაქუთი, ყოფილი ქათმის ფერმის ერთკილომეტრიანი გზის მოასფალტება; სასურველია მოხდეს სოფელ ჭალაწყალოთას წყალმომარაგების უზრუნველყოფა.
- ეთხოვოს მთავრობას და შესაბამის დარგობრივ უწყებებს მაქსიმალურად მოხდეს მოსახლეობის ცნობადობის ამაღლების მიზნით ინფორმაციის მიწოდება მიმდინარე და განსახორციელებელი სოციალური, საგანმანათლებლო, ჯანდაცვითი (სახელმწიფო, რეგიონალური პროგრამებით განსაზღვრული მედიკამენტების, გეგმიური სამედიცინო მომსახურების) სოფლის მეურნეობის პროგრამების და ინფრასტრუქტურული პროექტების თაობაზე, სხვადასხვა კომუნიკაციების (სტენდები, ბუკლეტები, მასმედია, სოციალური ქსელების და სხვა) გამოყენების საშუალებით.
[/checklist]
აგრარულ და გარემოს დაცვის საკითხთა კომიტეტი:
[checklist]
- აგრარული ექსტენციის მიწოდება – ექსტენცია გათვალისწინებულია წლის განმავლობაში მხოლოდ 9 თვეზე, რაც არ არის საკმარისი, რადგანაც ექსტენციის სრული ციკლის მიწოდება ფერმერების და აგრომეწარმეებისთვის საველე პირობებში აგრო ფაზების შესაბამისად ვერ მოხერხდება და სპეციალისტები მხოლოდ მაშინ გავლენ საველე სწავლებებზე, როდესაც ზამთრის მოსამზადებელი და ადრე საგაზაფხულო აგრო ღონისძიებები სხვადასხვა სასოფლო-სამეურნეო კულტურებზე ხშირ შემთხვევაში დაწყებული ან ზოგჯერ დასრულებული იქნება. ექსტენციის ეფექტურობის კიდევ უფრო გაზრდისათვის და ფერმერებისათვის სრულფასოვანი მომსახურეობის შეთავაზების მიზნით აუცილებელია ექსტენციის მთლიან წელზე (12 თვეზე) გათვალისწინება;
- 2019 წლისგან განსხვავებით 2020 წლის შესაბამისი ქვეპროგრამის პროექტში არ არის გათვალისწინებული წვეთოვანი მორწყვის სისტემა ისეთ კულტურებზე როგორიცაა მოცვი, ჟოლო, კაკალი და სხვა. ვფიქრობთ, რომ აღნიშნული კულტურების ბაღების გაშენებისას აუცილებელია წვეთოვანი მორწყვის სისტემა და შესაბამისად აუცილებელია აღნიშნული ღონისძიების თანადაფინანსება გათვალისწინებული იქნას ქვეპროგრამაში;
- მიმდინარეობს მსჯელობა სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სისტემაში შეიქმნას ახალი სააგენტო, რომელიც განახორციელებს 1,2 მილიონი ლარის ბიუჯეტიან პროგრამებს [სოფლად მეწარმეობის განვითარების ხელშეწყობა] და დამატებით მოითხოვს ადმინისტრაციულ ხარჯებს. გაუგებარი რჩება ახალი სსიპ-ის შექმნის აუცილებლობა, მაშინ როდესაც სამინისტროს უკვე გააჩნია სტრუქტურული ქვედანაყოფი „პროგრამების მართვის დეპარტამენტის სახით“, რომელსაც შეუძლია ზემოთ აღნიშნული ქვეპროგრამის განხორციელება.
- სტუდენტებისა და კურსდამთავრებულთა გარემოს დაცვის სფეროში პრაქტიკული უნარ-ჩვევების გაუმჯობესების მიზნით, აუცილებელია გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამმართველოში ფასიანი სტაჟირების დანერგვა, მინიმუმ 2 სტაჟიორის ოდენობით.
- გამომდინარე იქედან, რომ 2020 წლის ბიუჯეტის პროექტი გადასახდელების ნაწილში შედგენილია 2017 და 2018 წლის საბაზრო ფასების მიხედვით, ხოლო ამ პერიოდში ფიქსირდება საწვავზე ფასის ზრდა, ამასთან 2018 და 2019 წლების ბიუჯეტში ფიქსირდება გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამმართველოს ტრანსპორტის, ტექნიკისა და იარაღის ექსპლუატაციისა და მოვლა-შენახვის ხარჯების დაზუსტება და დაახლოებით 10 000-10 000 ლარით გაზრდა, ასევე ავტოპარკი საჭიროებს დამატებითი რემონტის ჩატარებას, უნდა განხორციელდეს გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამმართველოს ტრანსპორტის, ტექნიკისა და იარაღის ექსპლუატაციისა და მოვლა-შენახვის ხარჯების გაზრდა (15 000 ლარით).
- გამომდინარე იქედან, რომ აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის ტერიტორიაზე გააქტიურებული მეწყერული პროცესების პირობებში გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამმართველოს გეოლოგიის სამსახურს უწევს წელიწადში საშუალოდ 3000-მდე განცხადების ადგილზე გასვლით შესწავლა. გამომდინარე იქიდან, რომ გეოლოგიური სამსახურის ავტოტრანსპორტი ამორტიზირებულია აუცილებელია გეოლოგიის სამსახურისათვის 1 მაღალი გამავლობის ავტომანქანის შეძენა (65 000 ლარი).
- სსიპ – აჭარის სატყეო სააგენტოს ბალანსზე რიცხული სპეციალური ტექნიკა (ბულდოზერები), რომელთა მეშვეობით ხორციელდება სატყეო-სამეურნეო გზების მშენებლობა და რეაბილიტაცია, შეძენილია 2013-2014 წლებში. შესაბამისად, ყოველწლიურად იზრდება მათი რემონტის ხარჯი. ამასთან, 2019 წლის ბიუჯეტით გათვალისწინებული ასიგნებები სპეციალური ტექნიკის საწვავ/საპოხი მასალის შესაძენად და დამატებით რემონტის ხარჯის გაწევის მიზნით დაზუსტდა და გაიზარდა 23 500 ლარით. შესაბამისად, 2020 წლის რესპუბლიკური ბიუჯეტის ქვეპროგრამაში – სატყეო-სამეურნეო ინფრასტრუქტურის გამართვა (07120502) დამატებით გასათვალისწინებელია საწვავ/საპოხი მასალისა და სპეციალური ტექნიკის რემონტის ხარჯი (30 000 ლარი).
- 2016 წელს მომზადებული ტყეთმოწყობის მასალებისა და ტყის მართვის გეგმის მიხედვით, არსებული ტყის მცველების რაოდენობა არასაკმარისია. ტყის მდგრადი მართვისათვის საჭიროა 12 ერთეული ტყის მცველის შტატის დამატება, რომელთა ხელფასის გათვალისწინებაც უნდა მოხდეს 2020 წლის რესპუბლიკური ბიუჯეტის პროექტში.
[/checklist]
ჯანმრთელობის დაცვისა და სოციალურ საკითხთა კომიტეტი:
[checklist]
- ფსიქიატრიული პროფილის სტაციონარებში განთავსებული ბენეფიციარების ნაწილი ხანგრძლივი მოვლის და საცხოვრისის ტიპის სერვისების მიწოდებას საჭიროებს და მათი გადაყვანა გრძელვადიანი მოვლისთვის განკუთვნილ დაწესებულებებში გააუმჯობესებს მომსახურების ხარისხს. აქედან გამომდინარე, სასურველია 2020 წლის ბიუჯეტში გათვალისწინებული იქნეს საცხოვრისის ტიპის და მცირე ზომის საოჯახო ტიპის (თითოეული 24 ბენეფიციარზე) დაწესებულებებისათვის თანხის გამოყოფა.
- ინდივიდუალური სამედიცინო დახმარების პროგრამით გათვალისწინებული ღვიძლისა და ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციის დაფინანსების პრინციპი შეიცვალოს და მოხდეს მკურნალობისათვის საჭირო ხარჯების სრული დაფარვა ან დაფინანსების გაზრდა შესაძლებლობის ფარგლებში.
- პროფესიონალებთან შეთანხმებით შემუშავდეს და შეიქმნას პროგრამა 18 წლამდე ასაკის დიაბეტის მქონე ბავშვთა, შაქრის განსაზღვრის მაჩვენებლის სენსორული აპარატებით უზრუნველყოფის თაობაზე.
- განხილული იქნას მაღალმთიანი აჭარის მოსახლეობისათვის სტაციონარული სამედიცინო მომსახურების მიწოდების საკითხი.
[/checklist]
აჭარის მთავრობას უმაღლესი საბჭოსგან გადაეგზავნა ასევე ოპოზიციური ფრაქცია „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ შენიშვნებიც:
[red_box]
[/red_box]
