„როცა ბათუმში ზღვით მოდიხარ, ხედავ ამფითეატრივით განლაგებულ თეთრ შენობებს, მუდამ მწვანე, სუბტროპიკული მცენარეებით დაფარულ მთებს – მანდარინისა და ჩაის პლანტაციებით.
მგზავრები ავტობუსს პორტიდან ქალაქის ცენტრისკენ სუფთა, კიპარისებში ჩაფლული ქუჩების გავლით მიჰყავს. აქ თავმოყრილია სასტუმროები, რესტორნები, მაღაზიები და კაფეები. რევოლუციამდე კი ბათუმი მხოლოდ ერთი პატარა ქალაქი იყო“ (იგულისხმება 1921 წლის საბჭოთა ოკუპაცია) – ასეა აღწერილი ბათუმი 1930-იანი წლების ტურისტულ ბროშურაში აჭარის შესახებ, რომელიც პარიზის მარქსისტული ბიბლიოთეკის ციფრულ არქივში ინახება. ბროშურა მოსკოვში დაიბეჭდა გამომცემლობა «Внешторгисдат»-ში ფრანგულ და ინგლისურ ენებზე.
ტურისტული ბუკლეტი საბჭოთა პროპაგანდისტული სამუშაოს ნაწილია და აჭარას ევროპელ მოგზაურებს აცნობს.
ბროშურის რედაქტორი და ფოტოების ავტორი უცნობია. რეგიონის აღწერითი ხასიათის ტექსტს ერთვის ბათუმის ოცამდე შავ-თეთრი ფოტო.
ბათუმი, ქალაქის ცენტრი, ბაღის შადრევანი.
პარიზის მარქსისტული ბიბლიოთეკის ციფრულ არქივში დაცული აჭარის ტურისტული ბუკლეტის ყდა
წარწერა ფოტოზე: ლეიტენანტ შმიდტის სანაპირო. ახლანდელი გოგებაშვილის გამზირი.
ფოტოკოლექცია აერთიანებს ტურისტული შინაარსის კადრებს, პალმებს, ბამბუკებს, ფორთოხლის ხეებს, ზღვის სანაპიროებსა და სანატორიუმებს, ნავთის ქალაქს მუშების საცხოვრებლებით, აქვეა ჩაის პლანტაციების, ჩაის ინსტიტუტისა და ჩაის ფაბრიკის ფოტოებიც.
წარწერა ფოტოზე: მწვანე კონცხი
ევროპელებისთვის განკუთვნილ საბჭოთა ტურისტულ ბუკლეტში აჭარა მზიან, სოციალისტურ სამოთხედაა წარმოჩენილი.
ტექსტის მიხედვით, 30-იანი წლების აჭარის ყველა სოფელში იყო დარბაზი მოძრავი კინოთეატრისთვის, რეგიონში მოქმედებდა 170 ბიბლიოთეკა. აჭარის მოსახლეობა ამ დროისთვის 63. 000 ათასი იყო.
ამავე ტექსტის მიხედვით, 30-იანი წლებში მეზღვაურებმა შავ ზღვაზე საბორნე მომსახურება დანერგეს და დიდი გემით შესაძლებელი იყო ბათუმის პორტიდან ყირიმის, ოდესის, კონსტანტინეპოლისა, საბერძნეთისა და სხვა მიმართულებებით მგზავრობა.
ლეიტენანტ შმიტის სანაპირო – ახლანდელი გოგებაშვილის გამზირი
ბუკლეტში წერია, რომ ბათუმისგან 22 კილომეტრით დაშორებულ ქობულეთში იდეალური პლაჟია:
„ყველა ვილა ზღვის ხედს გადაჰყურებს, აქ არის სანატორიუმი, დასასვენებელი სახლები, აბანოები და ორი სასტუმრო, ასევე სადღესასწაულო დარბაზი, სადაც ყოველდღე უკრავს ცოცხალი ორკესტრი“.
ტექსტში ვხვდებით ყოფილ საბჭოთა რესპუბლიკებში მნიშვნელოვან პროპაგანდისტულ თემებს, როგორიც იყო კულტურული განვითარება, ეკონომიკური აღმასვლა (მოქმედი და ახალგახსნილი ფაბრიკა-ქარხნები) სოფლის მეურნეობა (მანდარინის, ჩაის პლანტაციები) ურბანიზაცია (მწვანეში ჩაფლული ახალი რაიონები) ბორნების ახალი ტერმინალი, კულტურისა და დასვენების პარკი ,,ახალი“ ბულვარი, მუშათა საცხოვრებლები და ა.შ.
წარწერა ფოტოზე: ნავთის ქალაქი, მუშათა ახალი საცხოვრებელი სახლები
ტურისტულ გზამკვლევში ბათუმი წარმოჩენილია, როგორც ინდუსტრიული ქალაქი და თითქმის არ არის ნახსენები ცარისტული წარსული. 1880 წელს გაშენებული ბოტანიკური ბაღის მხოლოდ რამდენიმე ფოტოა ტექსტში, სადაც რუსეთის იმპერიის დროს აშენებული არქიტექტურა ჩანს, თუმცა ეს თემა ნახსენებიც არ არის.
წარწერა ფოტოზე: ბათუმის ზღვისპირა ბულვარი და კოლონადები ბერძნულ სტილში.
წარწერა ფოტოზე: აჭარა, ჩაის პლანტაციები.
ქანდაკება ბათუმის ბულვარში.
მწვანე კონცხი, ციხისძირის სანატორიუმი
მთავარ ფოტოზე: პარიზის მარქსისტული ბიბლიოთეკის ციფრულ არქივში დაცული აჭარის ტურისტული ბუკლეტის ყდა
