სიახლეები

როგორ გაიზარდა ევროპაში სიცოცხლის ხანგრძლივობა – ჯანმოს ანგარიში 

18.09.2018 • 3396
როგორ გაიზარდა ევროპაში სიცოცხლის ხანგრძლივობა – ჯანმოს ანგარიში 

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ევროპის რეგიონალურმა ბიურომ ევროპაში ჯანდაცვის მდგომარეობის შესახებ ახალი ანგარიში გამოაქვეყნა, რომლის მიხედვითაც ევროპის რეგიონის მოსახლეობაში გაზრდილია სიცოცხლის ხანგრძლივობა და შემცირებულია ნაადრევი სიკვდილიანობა.

თუმცა, ანგარიშში აღნიშნულია, რომ ზოგიერთ ქვეყანაში პროგრესს ხელს უშლის ისეთი ფაქტორები, როგორიცაა: თამბაქოს მოწევა, ალკოჰოლი, ჭარბი წონა, სიმსუქნე და ვაქცინაციით არასათანადო მოცვა. უმოქმედობის შემთხვევაში ამ ფაქტორებს შეუძლიათ შეაფერხონ სიცოცხლის ხანგრძლივობის მაჩვენებლის ზრდა და ძველ მაჩვენებელზეც კი ჩამოიყვანონ ის.

ევროპელები ცხოვრობენ დაახლოებით ერთი წლით მეტს, ვიდრე 5 წლის წინ ცხოვრობდნენ. 2010-2015 წლებში სიცოცხლის მოსალოდნელი ხანგრძლივობა ევროპის რეგიონში, საშუალოდ, 1,2 წლით გაიზარდა; კაცებისთვის ზრდამ შეადგინა, საშუალოდ, 1,3 წელი, ქალებისთვის – 1 წელი. ამის გარდა, მცირდება სხვაობა სიცოცხლის ხანგრძლივობის მხრივ როგორც ქვეყნებს, ისე სქესებს შორისაც. თუმცა, ქალები კვლავ უფრო მეტ ხანს – 6.6 წლით მეტს ცოცხლობენ, ვიდრე კაცები.

ტრავმებითა თუ მოწამვლით გამოწვეულმა გარდაცვალების შემთხვევებმა ბოლო 5 წლის განმავლობაში დაახლოებით 12%-ით იკლო. თუმცა ასეთი მაჩვენებელი კაცებში უფრო მაღალია, ვიდრე ქალებში.

სიცოცხლის ხანგრძლივობის ყველაზე მაღალი საშუალო მაჩვენებელი ევროპის რეგიონში [შვეიცარია] 83.1 წელია, ყველაზე დაბალი კი – 71.6 წელი [მოლდოვა]. საქართველოში სიცოცხლის ხანგრძლივობის საშუალო მაჩვენებელი 73.6 წელია.

ანგარიშში საუბარია, რომ სიცოცხლის მოსალოდნელი ხანგრძლივობა ევროპის რეგიონში იზრდება – რეგიონის ზოგიერთ ქვეყანაში ცხოვრებით კმაყოფილების ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი აღინიშნება. ამასთან, ანგარიშში აღნიშნულია ბევრ ძირითად მაჩვენებელში საგრძნობი განსხვავება ქვეყნებს შორის.

2020 წლამდე რეგიონში ქვეყნების უმეტესობა საკმაოდ კარგ შედეგებს აღწევს ძირითადი სამიზნე მაჩვენებლების გაუმჯობესების მხრივ, თუმცა ეს წარმატებები გადანაწილებულია არათანაბრად, როგორც ქვეყნების საზღვრებში, ისე ქვეყნებს შორის. მაჩვენებლებში შეიმჩნევა სხვაობები კაცებს, ქალებსა და თაობებს შორის.

ბოლო 5 წლის განმავლობაში სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა ევროპის რეგიონში ერთ წელზე მეტით გაიზარდა.

საკუთარი კეთილდღეობის აღქმის მაჩვენებელი ევროპის მცხოვრებლებში ერთ-ერთი ყველაზე მაღალია მსოფლიოში, თუმცა ამ საკითხში არსებობს აზრთა სხვადასხვაობა ქვეყანას შორის.

ბოლო 15 წლის მანძილზე დაახლოებით 25%-ით შემცირდა სიკვდილიანობა (ყველა მიზეზით) მსოფლიო მასშტაბით.

4 ძირითადი დაავადების გამო (გულსისხლძარღვთა დაავადებები, კიბო, შაქრიანი დიაბეტი და ქრონიკული რესპირატორული დაავადებები) ნაადრევი სიკვდილიანობის  მაჩვენებელი 1,5%-ით არის შემცირებული. ეს მაჩვენებელი წელიწადში დაახლოებით 2%-ით კლებულობს. ამავდროულად სპეციალისტები ამბობენ, რომ თუ ევროპის მოსახლეობამ ცხოვრების სტილი არ შეიცვალა, უმოქმედობის შემთხვევაში შესაძლოა შეამციროს სიცოცხლის ხანგრძლივობის ზრდა და იკლოს კიდეც ამ მაჩვენებელმა.

– ევროპას პირველი ადგილი უკავია მსოფლიოში თამბაქოს მოხმარების მხრივ. რეგიონში ეწევა ყოველი მესამე, 15 წლის ზემოთ მცხოვრები.

-ალკოჰოლის მოხმარების მაჩვენებელი ევროპის რეგიონში კლებულობს, მაგრამ ზრდასრულებში ალკოჰოლის მოხმარების მხრივ, ევროპის მაჩვენებელი მსოფლიოში კვლავ ყველაზე მაღალია. ქვეყნებს შორის შეიმჩნევა მნიშვნელოვანი სხვაობა ალკოჰოლის მოხმარებას შორის – 1-დან 15 ლიტრამდე ერთ სულ მოსახლეზე წელიწადში.

ევროპის მოსახლეობის ნახევარზე მეტს ჭარბი წონა აქვს, ევროპის უმეტეს ქვეყანაში ჭარბწონიანობისა და სიმსუქნის მაჩვენებლის ზრდის ტენდენცია შეიმჩნევა.

ვაქცინაციის მაჩვენებელი ბავშვებში მთლიანობაში უმჯობესდება, მაგრამ ცოტა ხნის წინ წითელას აფეთქებამ საფრთხის წინაშე დააყენა რეგიონის ქვეყნებში ამ დაავადების წარმატებული ელიმინაცია.

 

გადაბეჭდვის წესი


ასევე: