მარიამ ადონია ახლა 14 წლისაა. დაბადებიდან ცერებრალური დამბლა აქვს – მუცლადყოფნიდანვე ჟანგბადის ნაკლებობით გამოწვეული. მარიამის დედა, ხათუნა გვალია ამბობს, რომ ექიმებმა საქართველოში ვერ შენიშნეს ნაყოფის ჰიპოქსია (ჟანგბადის ნაკლებობა) და არც შესაბამისი მკურნალობა დანიშვნია ორსულობისას:
„როცა საფრანგეთში ჩამოვედით, ექიმებმა გამოიკვლიეს მარიამის მდგომარეობა და დადგინდა, რომ მისი ცერებრალური დამბლა ამით იყო გამოწვეული. დროზე რომ შეენიშნათ ეს პრობლემა ექიმებს, სხვა მდგომარეობა ექნებოდა ჩემს შვილს, გაცილებით უკეთესი. 28 კვირის დაიბადა მარიამი“, – ამბობს მოზარდის დედა, რომელიც ახლა მარიამთან და კიდევ ერთ შვილთან, 13 წლის ანანოსთან და მეუღლესთან ერთად ქალაქ რენში ცხოვრობს, ემიგრაციაში.
- „25 ათასი ლარი გადავიხადე 10 თვეში მასაჟებსა და ვარჯიშებში – თურმე ყველაფერი ჩემი შვილის საზიანოდ მოქმედებდა“
მარიამს დაბადებიდანვე მკურნალობდნენ. დედის თანახმად, ბავშვი ექიმების მეთვალყურეობის ქვეშ იზრდებოდა.
„საქართველოში სამეგრელოში ვცხოვრობდით, ხობში. სამკურნალოდ სულ თბილისში გვიწევდა მარიამის წაყვანა. ამას ყურადღებას არ ვაქცევდით, დავხარჯეთ ყველაფერი, რაც გაგვაჩნდა, ოღონდ ჩვენი შვილი კარგად ყოფილიყო, მაგრამ უბედურება ის არის, რომ მიუხედავად ჩვენი მცდელობისა, მიუხედავად იმისა, რომ ყველაფერი გავიღეთ, რაც გაგვაჩნდა მკურნალობის ხარჯებისთვის, აღმოჩნდა, რომ ვარჯიშები, მასაჟები, ოპერაციები, რასაც საქართველოში უკეთებდნენ, მის საწინააღმდეგოდ მოქმედებდა და უუარესებდა მდგომარეობას“, – ამბობს მარიამ ადონიას დედა.
ხათუნა გვალია გვიყვება, რომ მარიამს მუხლის უკან მყესების გადაადგილების ოპერაცია გაუკეთეს – ფეხი რომ თავისუფლად მოეხარა და გაეშალა სიარულისას, თუმცა ამ ოპერაციამ მოზარდს ხერხემალი გაუმრუდა დროთა განმავლობაში და ლორდოზი განუვითარდა.
ექიმები მარიამის დედას არწმუნებდნენ, რომ მასაჟებითა და ვარჯიშით ხერხემლის გასწორება შესაძლებელი იყო და ბავშვს ოპერაცია არ სჭირდებოდა.
„თავიდან, როცა ხერხემლის გადახრის კუთხე გავზომეთ, გვითხრეს, რომ 38 გრადუსით იყო გადახრილი. თუმცა იმავე კლინიკაში მერე სხვა ექიმმა დაგვიდასტურა, რომ წინა ექიმს შეეშალა და 64%-ითაა სინამდვილეში ხერხემალი გადახრილიო. 10 თვეში 25 ათასი ლარი გადავიხადე მასაჟებსა და ვარჯიშში. ექიმი მაიმედებდა, ოპერაცია არაა საჭირო, ასე გასწორდება ყველაფერიო.
მოხდა პირიქით – ამან ჩემი შვილის საწინააღმდეგოდ იმოქმედა და ახლა მისი ხერხემალი 110 გრადუსითაა გადახრილი. ათთვიანი ვარჯიშების შემდეგ ექიმთან მივედით, რომ გადაგვემოწმებინა რა მდგომარეობა იყო. მან გვითხრა, რომ სასწრაფოდ საოპერაციო იყო ხერხემალი, არა ესთეტიკური მოსაზრებით, არამედ გადასარჩენად, სხვა ორგანოები რომ არ დაეზიანებინა.
ეს ძალიან რთული ოპერაციაა და ექიმმა გვირჩია უცხოეთში წაგვეყვანა მარიამი“, – იხსენებს ხათუნა გვალია.
თურქეთში მარიამის ოპერაციას 33 ათასი დოლარი სჭირდებოდა, რაც ოჯახს არ ჰქონდა. ასე წავიდნენ ემიგრაციაში ხათუნა გვალია და მისი მეუღლე ორ შვილთან – 14 წლის მარიამსა და 13 წლის ანანოსთან ერთად. ხათუნას მესამე შვილიც ჰყავს, 21 წლის ბიჭი, რომელიც საქართველოში დარჩა.
- კარავში
„ჩამოდიხარ უცხო ქვეყანაში, ბარდები ლტოლვილად, არც გიბარებენ. სასამართლოებით უნდა ამტკიცო, რომ წასასვლელი არსად გაქვს. თავიდან ძალიან რთულია აქ ექიმთან მოხვდე, თუ გადაუდებელი და სიცოცხლისთვის საშიში მდგომარეობა არ გაქვს. გადის დღეები, იწელება პროცესი, კარავში ცხოვრობ მთელი ოჯახით.
საკვები, ტანსაცმელი, ორგანიზაციებს, ადგილობრივ მცხოვრებლებს მოაქვთ. ხედავ, რომ შიმშილით არ მოკვდები, მაგრამ უცდი და უცდი რა იქნება… დეკემბერში ვიყავით ექიმთან და შემდეგი ვიზიტი მარტში დაგვინიშნეს, ამხელა შუალედი იყო თავიდან“, – იხსენებს შშმ გოგოს დედა.
სასამართლომ მარიამსა და მის ოჯახს საფრანგეთში ბინადრობის უფლება მისცა და საცხოვრებელი გამოუყვეს ქალაქ რენში, სადაც დღემდე ცხოვრობენ. ოპერაცია მარიამს მარტში უნდა ჩაუტარდეს. ხერხემლის მთელ სიგრძეზე მეტალი უნდა ჩაუსვან, რომ მრუდი გასწორდეს და ორგანოები არ დაზიანდეს. რეაბილიტაციის პროცესს მოზარდი კლინიკაში გაივლის.
- „საქართველოში რომ დავბრუნდე, ჩემი შვილი სკოლაშიც კი ვერ ისწავლის“
ხათუნა გვალია დროის ერთ ნაწილს ფრანგული ენის კურსებზე ენის სწავლას უთმობს, მეორე ნაწილს კი მარიამთან ერთად ატარებს. დედა გეგმავს კარგად ისწავლოს ენა და ახალ გარემოს შეეჩვიოს, სამომავლოდ რომ დასაქმდეს.
„ეს ხალხი, ეს ექიმები დაგვიდგნენ გვერდით. როცა კარავში ვცხოვრობდით ტულუზაში, ჩვეულებრივ მოქალაქეებს, ფრანგებს მოჰქონდათ საკვები, საბნები, პლედები, სამოსი… ეს გამაოგნებელი მხარდაჭერა იყო.
ექიმების ყურადღება, ყველა დეტალის მიმართ მათი დიდი ინტერესი და დიდი წინდახედულობა გვაგრძნობინებს, რომ საიმედო ხელში ვართ. ამ ქვეყანამ ყველაფერი გააკეთა ჩვენთვის, უცხოელებისთვის და მეც მინდა სულ მცირე, მათი ენა მესმოდეს. ფრანგები დიდ პატივს სცემენ საკუთარ ენას და ყველა პირობას გიქმნიან, რომ გასწავლონ“, – ამბობს ხათუნა.
გარდა იმისა, რომ ოჯახი საფრანგეთის სახელმწიფოსგან ფულად დახმარებას იღებს ყოველთვიური ხარჯებისთვის, ხათუნას მეუღლე პერიოდულად მუშაობს.
როცა საქართველოში დაბრუნების ალბათობაზე ვეკითხებით, ხათუნა გვპასუხობს, რომ ძალიან გაუჭირდება სამედიცინო პროცედურებზე ხობიდან თბილისში ატაროს მარიამი ყოველ ჯერზე, როგორც ადრე. მით უფრო, რომ ოჯახს ამის არანაირი საშუალება აღარ დარჩა:
„დავანებოთ თავი იმას, რომ საჭირო მკურნალობას ვერ მიიღებს მარიამი საქართველოში. საზოგადოებაში ვერ გავიყვან ჩემს შვილს, მისი სახლში დასმა მომიწევს – ეს ჩემთვის მიუღებელია. მინდა ისწავლოს, მინდა მიიღონ. საქართველოში ეს არ მოხდება, ფიზიკურად არავინ შემიწყობს ხელს. მეც აღარ მაქვს ძალა მოზარდი ვატარო ხელით. უნდა მქონდეს ჩემი სახსრებით შეძენილი ადაპტირებული ტრანსპორტი, ტაქსი… საიდან?
აქ ჩემს შვილს ადაპტირებული ტაქსი აქვს გამოყოფილი, აკითხავენ სახლში და მიჰყავთ სკოლაში, თავადვე მოჰყავთ უკან ამავე ტაქსით.
გასართობად როცა დავდივართ, სასეირნოდ თუ ექიმთან, ყველგან ყველაფერი ადაპტირებულია – ტრანსპორტი, შენობები, საპირფარეშოები.
საქართველოში დავბრუნდებოდი იმ შემთხვევაში, თუ ჩემი შვილი მიიღებდა ყველაფერს, რასაც აქ იღებს. ძალიან მინდა ჩემს ქვეყანაში ვცხოვრობდე, ჩემი შვილი ახლობლების, ნათესავების გარემოცვაში იზრდებოდეს, მაგრამ არ გამოდის“, – ამბობს ხათუნა გვალია.
- „უი, რა დაემართა, გენეტიკაში გაქვთ დაავადება?“
მარიამ ადონიას დედა ამბობს, რომ შშმ ბავშვის ოჯახისთვის ძალიან რთული გარემოა საქართველოში – ხალხისა და ექიმების დამოკიდებულებაც კი:
„უიმე, ასეთია? რა მოუვიდა? – ეს ექიმების სიტყვებია. ასე გვესაუბრებოდნენ და გულს მიკლავდნენ. ასეთი შვილი რატომ გყავთ, გენეტიკაში გაქვთ დაავადება? – ასეც ხშირად უკითხავთ. ჩვენ არ გვჭირდება შეცოდება, აცრემლებული თვალებით საცოდავად გადმოხედვა. სერვისები გვჭირდება და შესაბამისი მკურნალობა.
ქალაქში, სადაც ვცხოვრობთ, რადიკალურად განსხვავებულია ყველას დამოკიდებულება შშმ პირების მიმართ. „რა გჭირდებათ, რით დაგეხმარებით? ,,შეგვიძლია რამე გავაკეთოთ თქვენთვის?“ – ესაა ფრანგების დამოკიდებულება, ქმედითი და საქმიანი, შეცოდების გარეშე.
მხოლოდ ამ დამოკიდებულებისთვის ღირს ჩვენთვის აქ ცხოვრება“, – ამბობს შშმ მოზარდის დედა.