„ვფიქრობდი, ამ სარდაფიდან ვერ გავალთ. ეს ჩემი საფლავია“ – მარიას ისტორია მარიუპოლიდან

17 წლის მარია ვდოვიჩენკო მშობლებთან ერთად მარიუპოლში ცხოვრობდა მშობლებთან და დასთან ერთად. ომის დაწყების შემდეგ ოჯახი ჯერ სარდაფში იმალებოდა, შემდეგ კი მარიუპოლი დატოვეს და რუსეთის ე.წ. ფილტრაციის ბანაკში აღმოჩნდნენ. მარიას ისტორია უკრაინულმა გამოცემამ, hromadske-მ გამოაქვეყნა.

• „ომი დაიწყო, მივდივართ!“ 

24 თებერვალს, 3:50 საათზე დედამ პირველი აფეთქებების ხმა გაიგონა, ჩემი და ჩემი უმცროსი დის ოთახში შემოვიდა და და ხმამაღლა თქვა: „ომი დაიწყო. ვემზადებით და მივდივართ!“

სად ვემზადებით? როგორ? ჩანთაში სწრაფად ჩავყარეთ თბილი ტანსაცმელი და საჭმელი, რაც გვქონდა. ვფიქრობდით, რომ წასვლას შევძლებდით, მაგრამ ქალაქი დაკეტეს.

დაიწყო ნამდვილი კოშმარი. ხალხი სახლებიდან გამორბოდა, ცდილობდნენ ყველაფერი ეყიდათ, ფული მოეხსნათ, ავტომანქანაში ბენზინი ჩაესხათ. ირგვლივ კი აფეთქებების ხმა ისმოდა.

დღის 12 საათზე ჩვენი სახლი შეზანზარდა. რომელ სარდაფში გავიქცეთ? დავრეკე ОСМД-ში [კორპუსის ამხანაგობა უკრაინაში], ვიკითხე, სად დავმალულიყავით. მიპასუხეს, რომ ჩვენი სახლის სარდაფი არ გამოდგებოდა.

იმ დროს ჯერ ისევ მუშაობდა კომუნიკაციები. წყლის და საკვების მარაგი შედარებით მცირე გვქონდა, რადგან ვფიქრობდით, რომ ეს 3-4 დღე გაგრძელდებოდა.

• რა არის აბაზანა ჩვეულებრივ „ხრუშოვკაში“?

ომის დაწყებიდან 2 დღე გავიდა და კავშირი, წყალი და შუქი უკვე აღარ იყო. აღარ იყო გაზიც. მივხვდით, რომ სიტუაცია მძიმეა.

მარიუპოლს მთელი ამ დროის განმავლობაში ჭურვებს ესროდნენ. ქალაქის მარცხენა სანაპირო ინგრეოდა, ყველაფერი გრგვინავდა.

გადავწყვიტეთ აბაზანაში დავმალულიყავით. იყო დღეები, როცა უკვე ვიცოდით რა დროს დაგვბომბავდნენ. როგორც კი ხმაური და აფეთქების ხმა გვესმოდა, იმწამსვე აბაზანაში გავრბოდით. თანდათან დავიღალეთ. ქრებოდა იმედი, რომ ყველაფერი დასრულდებოდა, რომ გადაგვარჩენდნენ.

ერთხელ, დილით, რიცხვი აღარ მახსოვს, ოთახში ვიწექით. გავიგონეთ, რომ რაღაც ჩამოვარდა გვერდით ოთახში.

ვიწექით და ვფიქრობდით – „არა, ეს სადღაც შორსაა“. არ გვჯეროდა.

სახლი შეირხა. სწრაფად ჩავიკეტეთ აბაზანაში. ჯერ ისეთი სიჩუმე იყო, თითქოს რაღაც ჩამოვარდა, მერე კი აფეთქების ტალღა იყო, ბეტონი და ავეჯის ნამსხვრევები დაფრინავდა, ყველგან ყვიროდნენ.

• „ხალხი მზად იყო ერთმანეთი მოეკლათ ერთი ყლუპი წყლისთვის“

სახლიდან გამოღწევა მოვახერხეთ, მამამ გვითხრა სწრაფად გვევლო პირველივე შემხვედრ სარდაფამდე.

ირგვლივ ყინული, დამსხვრეული მინები, სროლის ხმა… ჩვენ კი გავრბოდით და ვფიქრობდით: ოღონდ კიბე ვნახოთ სარდაფისკენ მიმავალი, ოღონდ ჩავიდეთ სარდაფში, ოღონდ ბეტონმა არ გაგვჭყლიტოს.

ჩემმა დამ პირველივე სარდაფთან მიირბინა, მას მივყევით. დავიწყეთ კაკუნი და გავიგონე, რომ შიგნით ხალხი ჩურჩულებდა. ბოლოს და ბოლოს ვიღაც კაცმა გაგვიღო კარი და გვითხრა, რომ არ შეეძლოთ ჩვენი შეშვება, რადგან სარდაფში უკვე ბევრი ხალხი იყო და საკმარისი ადგილი არ იყო. მამამ არ მოუსმინა, მოიშორა და შევედით.

სარდაფში 20 ადამიანი იყო, ჩვენი მეზობლები. ჩვენ შემოგვყვა კიდევ ერთი ოჯახი, 5 თვის ბავშვით.

სარდაფში ბევრი საშინელება ვნახეთ. ხალხს საჭმელი უთავდებოდა, ცხოველებად გადაიქცნენ. ადამიანები მზად იყვნენ ერთმანეთი მოეკლათ ერთი ყლუპი წყლისთვის.

საჭმლის მოსამზადებლად არაფერი იყო, ყინულს და თოვლს ვადნობდით და წყალს ისე ვსვამდით.

ხალხი საშინელი საფრთხის წინაშე იყო გარეთ გასვლის დროს, მოფრინავდა ნამსხვრევები, ბეტონის ნატეხები და ქვები.

ერთხელ ჩვენი სარდაფის კართან ნაღმი დავარდა. იმხელა ორმო გაჩნდა, თითქოს ვიღაცამ ღრმად ამოთხარა. სახლმა უკვე ნგრევა დაიწყო, გვეშინოდა, რომ ეს ადგილი ჩვენი საფლავი გახდებოდა.

დაბომბილი მარიუპოლი. ფოტო: აზოვის პოლკი

• „იმ სარდაფში მხოლოდ ჩვენი იმედი და ლოცვა იყო“ 

დედაჩემს უკვე 6 წელია პოლინეიროპათია სჭირს. ეს ნერვული სისტემის დაზიანებაა. სტრესის ფონზე მან სიარული შეწყვიტა, ორჯერ გაუჩერდა გული. აფთიაქები არ მუშაობდა, წამალი უკვე აღარ გვქონდა. სასწრაფო დახმარების განყოფილება, რომელიც ჩვენი სახლის წინ იყო, დაანგრიეს.

მამაჩემი უწევდა რეანიმაციას დედას, როგორც შეეძლო – ხელოვნური სუნთქვით, გულის მასაჟით. ტაბლეტების ძებნა სროლის ფონზე გვიწევდა. არ შეგვეძლო დედის დაკარგვა. იმ სარდაფში მხოლოდ ჩვენი იმედი და ლოცვა იყო, მხოლოდ ეს.

სარდაფში ყოფნის მეათე დღეს ერთი ნატეხი პური დაგვრჩა. ჩემი მუჭისხელა იყო. ოთხჯერ გავიყავით. ჩემი ნაწილის ჭამა ვერ შევძელი, რადგან უკვე დიდხანს ვშიმშილობდით. ეს პურის ნატეხი ჩემთან ძალიან დიდხანს იყო. ვერ ვჭამდი, მეშინოდა, რომ ყველაფერი ამოიწურებოდა და პურის ეს ნატეხიც კი არ მექნებოდა.

ხალხი ჩხუბობდა, ვინ გაეგდოთ სარდაფიდან, რომ ერთი მჭამელით ნაკლები ყოფილიყო. იქ არ იყო სიკეთე, მხოლოდ სიბნელე და უკვე ვგრძნობდით სიკვდილის სუნს.

ასე გავიდა 12 დღე.

• „აქედან ვერ გავალთ. ეს ჩემი საფლავია“ 

ჩვეულებრივ სროლა იწყებოდა გამთენიისას, დაახლოებით 4 საათზე. შემდეგ იყო მცირე შესვენება და 10 საათიდან ისევ. მაგრამ იმ დღეს ყველა გაგვაღვიძა უჩვეულო ხმაურმა ღამის 2 საათზე. ვიწექით და დაძინებას ვცდილობდით. ისეთი ხმა იყო, თითქოს ვწევარ და ჩემს გვერდით ოთხი მატარებელი მოდის, ყველა მხრიდან.

ჩვეულებრივ, როცა ისროდნენ, ბავშვი ტიროდა, ვიღაც ლოცვას იწყებდა. იმ დღეს ყველა ჩუმად იყო.

უცებ მიწამ ზანზარი დაიწყო, თითქოს ყველაფერი ჩვენკენ მოფრინავდა. ჭერიდან ბათქაში და აგურები ცვიოდა.

ვიწექი და ვფიქრობდი: „აქედან ვერ გავალთ. ეს ჩემი საფლავია“. არ შემეძლო არც ლოცვა, არც იმედი. „ეს დასრულდება, არ შეიძლება დიდხანს გაგრძელდეს“ – ვუმეორებდი საკუთარ თავს.

იმ მომენტში დარწმუნებული ვიყავი, რომ მოვკვდებოდი, და მოვკვდებოდი არა მხოლოდ მე. ჩემთან ერთად, ერთ საბანზე იწვა ჩემი ოჯახი.

მაინც გადავწყვიტე მელოცა. ღმერთს ვთხოვდი სწრაფად მოვმკვდარიყავი და ჩემი ოჯახის წევრების სიკვდილი და ტანჯვა არ მენახა.

არაფერი გვქონდა. არც ძალა, არც იმედი… ყველას გვესმოდა: თუ ჭურვი მოგვხვდება, აქედან ვერ გავალთ. ასე მოხდა მეზობელ შენობაში, იქიდან ვერავინ გამოიყვანეს. ოკუპანტი ჯარისკაცები ამის საშუალებას არ იძლეოდნენ, ეს უბრალოდ შეუძლებელი იყო.

• „ან შიმშილით მოვკვდებით, ან დავიმარხებით, ან უბრალოდ მოგვკლავენ“

აქამდე ვერ ვხვდები, როგორ გადიოდა დღეები. გატანჯული, მშიერი, დაღლილი ვიყავით. ერთხელ მამამ თქვა: „ან შიმშილით მოვკვდებით, ან დავიმარხებით, ან უბრალოდ მოგვკლავენ“. რუსი ჯარისკაცები სარდაფებში დადიოდნენ, ამოწმებდნენ, ისროდნენ ბომბებს. ჩვენთანაც აკაკუნებდნენ, მაგრამ არ ვპასუხობდით.

ერთ დღეს მეზობლებისგან გავიგეთ, რომ შესაძლებელია წასვლა მელეკინოში. მამას ძველი, ნამსხვრევებისგან დაზიანებული „ჟიგული“ ჰყავდა. ისიც კი არ ვიცოდით, დაიქოქებოდა თუ არა მანქანა, მაგრამ დაიძრა. მივდიოდით გრადების სროლის ქვეშ, ერთი მიზანი გვქონდა – გადარჩენა, ამ ჯოჯოხეთიდან გაღწევა.

თითქმის მივაღწიეთ მელეკინომდე, იქ ДНР-ის [დონეცკის თვითგამოცხადებული რესპუბლიკა] პოსტი იყო. ვხვდებოდით, რომ უკან დაბრუნება არ შეგვეძლო, წინ წასვლა არ გვინდოდა – იქ თუ არ მოგვკლეს, აქ მოგვკლავენ. მტრისათვის არაფერი ვართ, მხოლოდ სამიზნე.

ბლოკპოსტზე შეგვაჩერეს, რეგისტრაციის ადგილი გვკითხეს. „მარიუპოლი? თქვენ მარჯვნივ უნდა წახვიდეთ“. სად „მარჯვნივ“, არ ვიცოდით. იქიდან გაგვიშვეს უფრო შორს. თანდათან იქმნებოდა დიდი კოლონა მანქანებისა და ფეხით მომავალი ადამიანებისგან.

ДНР-ებმა გვითხრეს ქვემოთ წავსულიყავით. დავიძარით, ისინი კი მანქანებისა და ადამიანებისკენ ისროდნენ.

• „მთელი ჩვენი ფულით ორი პურის ყიდვა შევძელით“

იალტაში ჩავედით [დონეცკის ოლქი], სადაც 10 დღე ძველ პანსიონატში ვიმალებოდით. საჭმელი არ გვქონდა, წყალს ახლო მდებარე ჭიდან ვიღებდით. ძალიან ცოტა ფული გვქონდა დარჩენილი.

იალტაში მაშინ ДНР-ის ხელმძღვანელობას ცვლიდნენ და ცდილობდნენ თავი კარგად წარმოეჩინათ. გვთავაზობდნენ მათთან მისვლას, სახელისა და გვარის დასახელებას, რომ ჰუმანიტარული დახმარება მოეცათ. ადამიანები მიდიოდნენ, რომ გადარჩენილიყვნენ, შიმშილისგან არ მომკვდარიყვნენ. მაგრამ არავითარ ულუფას იქ არ აძლევდნენ, ჰუმანიტარულ დახმარებას იღებდნენ ადგილობრივები, რომლებიც ამ დახმარებას ბაზარში კოსმიურ ფასად ჰყიდდნენ.

იალტაში რამდენიმე მაღაზიაც მუშაობდა, სადაც რუსეთიდან შეჰქონდათ პროდუქტები. ფასები მაღალი იყო, რიგები – უზარმაზარი. იმ ფულით, რაც ჩვენ გვქონდა, მხოლოდ ორი პურის ყიდვა შევძელით.

ჯერ კიდევ მაშინ იალტაში „დენაციონალიზაცია“ ხდებოდა: ჯარისკაცები სახლებში დადიოდნენ და, როგორც თვითონ ამბობდნენ, „ნაციონალისტებს“ და „ფაშისტებს“ ეძებდნენ. ადამიანები უცნობი მიმართულებით მიჰყავდათ, ვიღაცას კლავდნენ.

• „შიმშილი, სიცივე და გაყინვის შიში“

იალტაში დაბრუნდა  შიმშილი, სიცივე და გაყინვის შიში. ყველაფერი, რაც ჩვენ გვქონდა, იყო ცეცხლი, წყალი, ჩაი და ორი პური. მშობლებმა გადაწყვიტეს, რომ უნდა წავსულიყავით.

ასე მოვხვდით მანგუშში, ფილტრაციის ბანაკში. ორი ბანაკი იყო, ერთი იმ ხალხისთვის, რომლებიც ფეხით მოდიოდნენ. ისინი შეიძლებოდა ფილტრაციის ბანაკში თვეზე მეტხანს გაეჩერებინათ, უზარმაზარი რიგი იყო. ადამიანები გადარჩენას და გაქცევას ცდილობდნენ.

და იყო კიდევ ერთი ბანაკი, მათთვის, ვინც მანქანით იყო.

ბანაკი რაღაც დასახლების მსგავსი არ არის, ეს უბრალოდ ავტომანქანების კოლონაა. ჩვენს წინ რიგში 500 მანქანა იყო, ჩვენს უკან – კიდევ 1000.

მანქანიდან გადმოსვლას, საკვების და წყლის მოძებნას, ტუალეტში წასვლას, კრძალავდნენ. ყველგან ჯარისკაცები იყვნენ იარაღით, გვამოწმებდნენ, გვემუქრებოდნენ, თვალს გვადევნებდნენ, რომ ადგილზე ვყოფილიყავით.

ჩვენს რიგს ორი დღე-ღამე ველოდით მანქანაში.

• „ფილტრაცია 14 წლის ასაკიდან ხდება“ 

ფილტრაციის ბანაკი ასეა მოწყობილი – მათ ბლოგპოსტი აქვთ. იქ შედის მანქანა, სადაც ამოწმებენ ყველა ჯიბეს, მანქანის უჯრებს, საბარგულს, ყველა ჩანთას. ხალხს უმოწმებენ ტანსაცმელს. კაცებს ქუჩაში, მანქანასთან ხდიან. ეძებენ ტატუირებას, რაღაც ნიშნებს, ერთი სიტყვით – „ნაციონალისტებს“.

ისეც ხდებოდა, რომ მანქანის ყველა მგზავრი ვერ გადიოდა ფილტრაციას. შეიძლება მამა ან დედა წაეყვანათ, მანქანას კი გზა უნდა გაეგრძელებინა. ხალხი იბნეოდა. ჯარისკაცებს ჰქონდათ იარაღი, მათ კი არაფერი.

ჩვენი რიგი საღამოს 11 საათზე მოვიდა, იმ დღეს ჩვენი მანქანა ბოლო იყო. შეგვიშვეს, გაგვჩხრიკეს. დედა უკვე ვერ დადიოდა ავადმყოფობის გამო. მას და ჩემს დას მისცეს ნებართვა არ გადმოსულიყვნენ, თქვეს, რომ „ფილტრაცია 14 წლიდან ხდება“.

მე და მამა გადმოვედით. მანქანიდან 200 მეტრში ორ ოთახად გაყოფილი ჯიხური იყო. ქუჩაში გატანჯული ხალხი იდგა, ტანსაცმელი არ ჰქონდათ, ქუჩაში ყინვა იყო. მაშინ ისე გამეყინა ფეხები, რომ თითებს ვეღარ ვგრძნობდი.

ისინი უბრალოდ დადიოდნენ, ერთმანეთს ელაპარაკებოდნენ, განიხილავდნენ გაწამებულ ქალებს.

მესმოდა მათი საუბარი:

„ისინი, ვინც ვერ გაიარეს, სად წაიყვანე?“ – ეკითხებოდა ერთი მეორეს.

„ვესროლე. 10 ადამიანი, შეიძლება უფრო მეტიც იყო. არ ვითვლი, მომწყინდა“.

ერთი კაცი, რომელმაც ფილტრაცია გაიარა, გაფართოებული, შეშინებული თვალებით გამოვიდა. ცახცახებდა. ამბობდა, რომ სასტიკად დაჰკითხეს და სცემეს. მისი ცოლი არ გამოუშვეს.

• „ისინი ცდილობენ იპოვონ ადამიანები, რომელთაც უყვართ თავიანთი ქვეყანა და ნორმალური ცხოვრება სურთ“

შემდეგ ჩვენი რიგი იყო. მე ცალკე ოთახში წავედი, მამა – ცალკე.

თითის ანაბეჭდები ამიღეს, დოკუმენტები დაასკანერეს, ტელეფონი შეამოწმეს. პროვოკაციულ კითხვებს მისვამდნენ, ხელისუფლებაზე, უკრაინაზე, ჩემს პოზიციაზე. ცდილობდნენ ეპოვათ ადამიანები, რომელთაც უყვართ თავისი სამშობლო, ნორმალურად ცხოვრება უნდათ. ხალხს დასცინოდნენ, ამცირებდნენ, შეეძლოთ ცემა.

ჩემი პასპორტი აიღეს, ნახეს, რომ 17 წლის ვიყავი. მათ არ მოვეწონე. როგორც ჩანს, ზედმეტად ახალგაზრდად გამოვიყურებოდი, ისინი სწორედ ახალგაზრდა გოგოებს ეძებდნენ.

იქიდან გამომაგდეს. მანქანამდე შეიარაღებული ჯარისკაცი გამომყვა.

ის ხელს მკრავდა, რადგან თითქოს ნელა მივდიოდი. დავეცი, მუხლი ვიტკინე, მაგრამ ვხვდებოდი: თუ ახლა არ ავდგები და მანქანისკენ არ გავიქცევი, უკან ვერ დავბრუნდები. გავიქეცი.

დედამ დამინახა. პანიკა დაეწყო: „მამას რა მოუვიდა? არ მოვიდა? უკვე მოკლეს? აწამებენ?“ მე კი არაფრის თქმა არ შემეძლო. ვიჯექი და არ ვიცოდი რა იქნებოდა შემდეგ.

მამა 40 წუთის შემდეგ დაბრუნდა. ვხედავდით, როგორ გამოაგდეს ხელის კვრით. გამოვიდა და დაეცა. ადგომას ცდილობდა და ისევ ეცემოდა. მაგრამ მაინც მოვიდა მანქანამდე.

• „ფილტრაციაზე“ ცემის გამო მამამ მხედველობა დაკარგა 

მამამ გაზს დააჭირა და დავიძარით. ბერდიანსკისკენ პირდაპირი გზა არ იყო: ხიდი ააფეთქეს, ამიტომ შემოვლით, სოფლების გავლით მივდიოდით. ვხედავდით ცხედრებს, დამტვრეულ ტექნიკას.

უკვე გზაზე მამას დაეწყო მხედველობის პრობლემები – ის ვერ ხედავდა.

ბერდიანსკში მანქანაში გვეძინა. იქ მამამ გვიამბო, რა მოხდა ფილტრაციის დროს.

დოკუმენტები მასაც მოსთხოვეს, თითის ანაბეჭდები აიღეს, გახადეს, გაჩხრიკეს. დაჰკითხეს, მორალურ ზეწოლას ახდენდნენ. ჯერ ხელს ჰკრავდნენ. როცა ნახეს, რომ ცარიელი ტელეფონი ჰქონდა, დაიწყო შეკითხვები: „რატომაა ტელეფონი ცარიელი? რას მალავ? არ გვჯერა შენი!“ და თავში ჩაარტყეს.

მამას არ ახსოვს ვინ დაარტყა და რით. იხსენებს, როგორ გამოფხიზლდა უკვე ქუჩაში. ამ ცემის გამო მამამ მხედველობა დაკარგა, ჩვენ კი გზა უნდა გაგვეგრძელებინა.

ბერდიანსკიდან ზაპოროჟიემდე 27 ბლოკპოსტი იყო და ყველგან ამოწმებდნენ დოკუმენტებს, მანქანას, გვეკითხებოდნენ, გავიარეთ თუ არა ფილტრაცია. ხალხს ართმევდნენ საჭმელს, თბილ ტანსაცმელს, სთხოვდნენ სიგარეტს, ნარკოტიკებზე და ალკოჰოლზეც კი ეკითხებოდნენ.

ჩვენ მივდიოდით, გვერდით კი იბრძოდნენ. რაღაც შევარდა მანქანის ქვეშ, აფეთქდა, მანქანა შეხტა. მამამ გვითხრა, არ შეგვშინებოდა, შესაძლოა ეს პეტარდი იყო. მაგრამ ჩვენ ვხვდებოდით, რომ ომში არ არის პეტარდები.

გზა რთული იყო. ვხედავდით დანგრეულ სახლებს, ტანკსაწინააღმდეგო ჭურვებს შუა გზაში, ტანკებს Z  ნიშნით ეზოებში, დამწვარ ცხედრებს, დამტვრეულ მანქანებს. ჩვენს ირგვლივ ტყეს ცეცხლი ეკიდა.

• „ნუ გეშინიათ. ეს უკრაინაა“ 

გარიჟრაჟზე ორეხოვომდე მივაღწიეთ, ზაპოროჟიეში. ჩვენს წინ, გზაზე ქვის ლოდები იყო. შემდეგ ჩვენს წინ უკრაინის დროშა დავინახეთ.

ჯერ შეგვეშინდა: ნუთუ პროვოკაციაა? კიდევ ერთი გამოცდა უნდა ჩავაბაროთ?

გაგვაჩერეს. გვეუბნებიან: „გამარჯობა! გთხოვთ, გვაჩვენეთ საბუთები“.

ვაჩვენეთ, მაგრამ მაინც დარწმუნებული ვიყავით, რომ ეს პროვოკაცია იყო.

„ნუ გეშინიათ, ეს უკრაინაა“ – გვითხრეს მათ.

ტირილი დავიწყეთ. არ გვჯეროდა, რომ დაცულები ვართ, რომ ჩვენი მიწა ვიპოვეთ.

შემდეგ ზაპოროჟიეს ლტოლვილთა დახმარების ცენტრში წავედით. დედას სამედიცინო დახმარება გაუწიეს, რადგან მაშინ ის ჯერ კიდევ ვერ დადიოდა. მამა ძალიან ცუდად იყო, ვერ ხედავდა. მე და ჩემი და ფსიქოლოგიურად გატეხილი ვიყავით.

მოხალისეები დნეპრამდე ჩასვლაში დაგვეხმარნენ.

ქალაქში მამა ორმა ექიმმა გამოიკვლია. დაასკვნეს, რომ ტრავმა აქვს კონტუზიის შედეგად. ერთ თვალში მთლიანად დაკარგა მხედველობა, მეორე თვალით ისე ხედავს, თითქოს ცელოფნის პარკიდან იყურება.

კარგი სამედიცინო დახმარების მისაღებად მოხალისეებმა ლვოვში გაგვიშვეს. აქ მამა კიდევ ერთხელ გამოიკვლიეს. გვითხრეს, რომ ხანგრძლივი, რთული და ძვირადღირებული მკურნალობა სჭირდება. შესაძლოა საზღვარგარეთ წასვლა გახდეს საჭირო.

„ჩვენ არ შეგვიძლია მამის დაკარგვა. მან ჩვენ გადაგვარჩინა, ახლა ჩვენ უნდა დავეხმაროთ მას“ – დასძინა ჩვენი საუბრის დასასრულს მარიას დედამ, ნატალია სერგეევნამ.

___________________